Zo laat je Blue Monday van kleur verschieten

16 januari 2023 is het Blue Monday, de dag dat men aandacht besteedt aan depressie. In Nederland krijgt 1 op de 5 mensen in hun leven te maken met een depressie. Vorig jaar werden er in ons land 8,7 miljoen antidepressiva (herhaal)recepten uitgeschreven. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voorspelt dat deze mentale aandoening tegen 2030 wereldwijd de belangrijkste oorzaak is van ziektelast.

Depressie is het tweede probleem

Het eerste probleem is dat er een ramp in je leven gebeurt. Je relatie is kapot. Je partner overlijdt. Je kind wordt ziek. Of overlijdt. Je verliest je werk. Je verliest je lichamelijke gezondheid en zit ineens in een rolstoel. Je verliest je status/reputatie. Je verliest je jeugdige aantrekkelijkheid. Je verliest je vermogen. Iedereen kan dit overkomen. Niet iedereen die dit overkomt gaat vreselijk piekeren.

Maar jij wel. Jij gaat doemdenken. In plaats van mijn relatie is kapot, ga jij denken: mijn relatie is kapot en dus is mijn hele leven nu OOK kapot. 

In plaats van mijn kind is dood, ga jij denken: mijn kind is dood en ik dus OOK, mijn hele leven is dood. 

In plaats van mijn vermogen is naar de knoppen, ga jij denken: mijn vermogen is naar de knoppen en nu is mijn hele leven dus OOK naar de knoppen. 

In plaats van mijn reputatie is naar de kloten, ga jij denken: mijn reputatie is naar de kloten en nu is mijn hele leven OOK naar de kloten.

In plaats van ik ga er alles aan doen om hier overheen te komen, ga jij denken, nee, ik weet echt 100% zeker dat dit allemaal NOOIT meer goedkomt. 

In plaats van ik had dit of dat echt beter kunnen doen, ga jij denken: het is verdomme allemaal mijn stomme SCHULD, wat ben ik toch een grote klootzak! 

Dat ga je 24/7 denken, piekeren, doemdenken. Dat levert een voortdurende, extreme stress op en je lichaam en kop ontploffen, kortom een depressie. Dit is een probleem erbij, het tweede probleem.  

Ze gaan je niet behandelen voor het eerste probleem (verlies relatie, werk, enz.). En ze gaan je niet behandelen voor het tweede probleem (depressie). Ze gaan je behandelen voor de symptomen van het tweede probleem. Dat wil zeggen pillen, antidepressiva. Zij noemen het medicijnen. 

Antidepressiva zijn een extreem succesvolle leugen, verzonnen door de farmaceutische industrie om miljarden mee te verdienen. Een officiële verklaring van de Verenigde Naties in 2017 zegt dat het leidende, biochemische verhaal van depressie gebaseerd is op bevooroordeeld en geselecteerd gebruik van onderzoeks­resultaten en dat dit meer kwaad dan goed doet, ons recht op gezondheid ondermijnt, en moet worden verlaten.

In 2018 stond er een veel geciteerd wetenschappelijk artikel in het zeer gerenommeerde medische tijdschrift The Lancet dat voor eens en altijd duidelijk maakte dat er geen verband bestaat tussen depressie en een tekort aan serotonine. In zijn recente boek Oud Zeer bespreekt psychiater Bram Bakker dit in het hoofdstuk getiteld ‘De serotonine-leugen’. In 2022 kwam het gezaghebbende blad Molecular Psychiatry met dezelfde boodschap.

Die antidepressiva werken averechts, niet of nauwelijks, dus jij gaat wanhopig op zoek naar andere manieren om iets aan die verschrikkelijke pijn te doen. Je wil de pijn verdoven met kalmeringsmiddelen, slaapmiddelen, alcohol of drugs. Je gaat jezelf afleiden met eindeloos porno kijken, gokken, overwerken, YouTube kijken, hoerenlopen, gamen, alle afleidingen, obsessies en verslavingen zijn goed. Maar al die dingen werken maar even, en de kater doet meer pijn. Zodat je gaat ruzie maken met je baas, met je partner en kinderen, met familie, vrienden, buren en uiteindelijk met vreemden op straat. Misschien doe je vanwege die depressie nog meer domme dingen en verlies je daardoor iets dat je nog wèl had: werk, gezin, (contact met je) kinderen, gezondheid, aardige buren, huis. En door al die ellende word je depressiever en depressiever. 

Maar je kan ook wakker worden uit je destructieve doemdenk-zelfhypnose. Je dwangmatige denkziekte. Je depressie, je extreme piekerziekte. Je hebt jezelf onbewust, dus zonder het te beseffen, behekst met al die overdreven, rampzalige gedachten. Die automatische gedachten zijn het die je depressie hebben veroorzaakt. En sindsdien voedsel geven en in leven houden. Dus ga aan de slag met die voortdurende, negatieve gedachten die je terroriseren, pesten, je bekritiseren en uitschelden, de leugenachtige gedachten die zeggen dat je leven is verneukt, en zo je leven verneuken.

Hoe doe je dat? Zoals met haast alle grote waarheden in het leven: de oplossing is tegelijk eenvoudig en ingewikkeld. Tegelijk makkelijk en moeilijk. Je moet je vanaf nu bewust worden van die negatieve gedachten. Hee, ik denk dat ik een stomme klootzak ben. Hee, ik denk dat mijn leven niks meer voorstelt en dat ik er beter een eind aan moet maken. Hee, ik denk dat … enzovoort. Bewust worden van negatieve gedachten is positief. Je bewust worden van je depressieve gedachten is het begin van het eind van de depressie. 

Je kan die negatieve gedachten onderzoeken en kijken of ze waar zijn. En er realistische gedachten voor in de plaats zetten. Dat is cognitieve therapie die je zelf kan doen. Mijn ervaring is dat het soms een valkuil is om na te denken of die negatieve gedachten waar zijn of niet, dat is op zichzelf namelijk al snel weer een nieuwe vorm van piekeren. Een nieuwe therapie (ACT) zegt dat het constructiever is om die gedachten alleen te observeren, niet negeren, niet ontkennen, niet bagatelliseren, niet ermee in discussie gaan, alleen denken: hee, daar zijn ze weer. Ook een goeie is om uitsluitend te vragen: helpen deze gedachten me in mijn leven? Dus niet afvragen of ze waar zijn of niet, nee, helpen ze me? 

Dit is het eenvoudige aspect, dit is makkelijk te snappen. Het moeilijke is dat je dit, zodra je het hebt begrepen, elke dag, elk uur, elke minuut van je leven, dus tot je dood, in de praktijk moet brengen. Dat is erg moeilijk.

Zo kan je het tweede probleem oplossen. Dan is er hopelijk eindelijk tijd en aandacht om mogelijk iets met het eerste probleem te doen.

François de Waal publiceerde onlangs ‘Depressie, de dwangmatige denkziekte’ (uitgeverij Lucht).

cc-foto: Felici in Wonderland