Wat het Wilhelmus ons leert...

Scholen moeten leerlingen les gaan geven in de tekst, betekenis en melodie van het Wilhelmus. Ook moeten Nederlanders op hun 18e verjaardag van hun burgemeester een boekje krijgen over de geschiedenis van Nederland met een uitleg over onze ‘democratische rechtsstaat’ en komt er mogelijk een maatschappelijke dienstplicht.

De formerende partijen willen met lessen over de grondwet en het Wilhelmus op samenhangende wijze aandacht besteden aan elementen die van belang zijn voor de nationale identiteit. Ook vinden zij dat locaties met een historische betekenis toegankelijk moeten worden, middels aanduidingen. Tot slot komt er mogelijk een maatschappelijke dienstplicht, geïnitieerd door het CDA en de ChristenUnie (CU). Echter, dit ligt nog op de onderhandelingstafel en is er een verschil van inzicht. Waar het CDA wil dat (probleem)jongeren de dienstplicht vervullen bij Defensie, de politie of andere maatschappelijke organisaties, ziet de CU het anders. De CU wil een dienstplicht voor jongeren van zes maanden die, opgedeeld in periodes, vervuld wordt tussen het 18e en 28ste levensjaar en waarbij de vergoeding voor die zes maanden afgetrokken wordt van de studieschuld.

Hoewel wij vanuit IZI Solutions voorstander zijn van deze voorstellen, zijn wij tegelijkertijd ook zeer sceptisch. Enerzijds vanwege de partijen die met het voorstel komen en anderzijds vanwege de manier waarop zij waarschijnlijk invulling gaan geven aan de voorstellen. Het waren onder andere de VVD en het CDA die in hun laatste verkiezingsprogramma voorstellen hadden opgenomen die volgens een onafhankelijke commissie van rechtsgeleerden en advocaten antidemocratisch waren en regelrecht tegen onze grondwet ingingen. Ook de PVV, SGP en VNL maakten zich hier schuldig aan.

Niks voor niks roepen wij in het publieke debat dat het de meeste politici in Nederland ontbreekt aan visie en leiderschap op het gebied van een interculturele en interreligieuze samenleving. Dat blijkt wederom uit de eerste berichten over de inhoudelijke invulling van bovenstaande voorstellen. Want hoe kan er gepleit worden voor een boekje over de geschiedenis van Nederland op de 18e verjaardag en het toegankelijk maken met duiding van locaties met historische betekenis, als tegelijkertijd het voorstel van D66 voor lessen over kolonialisme en slavernij van de tafel wordt geveegd?

Juist ten tijde van polarisatie en populisme zou er aandacht moeten zijn voor de gedeelde geschiedenis van de verschillende cultureel-etnische groepen in Nederland. Hierbij mag en kan de geschiedenis van het koloniaal- en slavernijverleden en de migratiegeschiedenis in Nederland niet ontbreken. Tevens is het koloniaal- en slavernijverleden onderdeel van ons cultureel-historisch erfgoed en mag dat in de duiding van historische locaties, musea, monumentale gebouwen, beelden en infrastructuur niet ontbreken.

Over de maatschappelijke dienstplicht kan ik kort zijn. Goed voorbeeld doet volgen. Het is te makkelijk om naar de jonge generatie te wijzen als de oudere generaties niet het goede voorbeeld laten zien. Dus is het niet meer dan logisch dat de dienstplicht de eerste 10 jaar geldt voor eenieder tussen de 18 tot 50 jaar en na 10 jaar terug wordt gebracht voor de leeftijdsgroep 18 tot 28 jaar.

De dienstplicht is volgens ons namelijk een uitstekend instrument om polarisatie te bestrijden, want onbekend maakt onbemind. Henk uit Groningen kan zijn dienstplicht doen bij een maatschappelijke organisatie in Rotterdam-Zuid en Cemil uit Amsterdam Nieuw-West kan zijn dienstplicht doen in de Achterhoek. De dienstplicht geldt echter ook voor onze volksvertegenwoordigers. Wij pleiten ervoor dat alle Eerste en Tweede Kamer- en gemeenteraadsleden, ongeacht hun leeftijd, structureel verschillende maatschappelijke stages te laten lopen gedurende hun politieke carrière om de gevolgen van de door hun gemaakte en/of gesteunde wet- en regelgeving en het uitgevoerde beleid zelf te mogen ervaren in de praktijk.

Tot slot biedt een mogelijke uitleg van de tekst, betekenis en melodie van het Wilhelmus en onze grondwet zeer interessante perspectieven op onze huidige samenleving. Met het Wilhelmus en onze kennis van de vaderlandse geschiedenis wordt al snel duidelijk dat migratie, diversiteit, dubbele identiteit en loyaliteit prima samengaan en worden alle populisten, rechts-extremisten en alle andere azijnpissers de mond gesnoerd. Want het was de Nederlander met migratieachtergrond (voorheen ‘allochtoon’), onze Vader des Vaderlands Wilhelmus van Nassouwe, beter bekend als Willem van Oranje, die van Duits bloed was.

Het was Willem van Oranje, die het vaderland Nederland tot in den dood trouw was en tegelijkertijd de koning van Spanje altijd bleef eren. Ondanks het feit dat diezelfde koning verantwoordelijk was voor de inquisitie van vele Protestantse-Nederlanders en de invasie van Nederland met als gevolg een 80-jarige oorlog met veel dood, verderf en ellende. Het was diezelfde ‘allochtoon’ Willem van Oranje die als een martelaar is gestorven in zijn onafhankelijkheidsstrijd en zijn strijd voor godsdienstvrijheid in Nederland.

De verdere coupletten uit het Wilhelmus laat ik nu voor wat het is. Echter, gezien de vele teksten over het eren van God, het zijn van goede christen en tevens een instrument van God, zal het zeker een discussie opwerpen over de scheiding van kerk en staat. Bij ons rijst dan al snel de vraag, ook aangezien wij wonen in een steeds meer atheïstische en agnostische samenleving, of het niet tijd wordt voor een alternatief Wilhelmus met het originele eerste couplet maar met meer een passend tweede couplet.