Zo is het om mensensmokkelaar te zijn

Het zijn maar een paar nullen en enen op een scherm, maar het minimalistische computerspel ‘Passengers’ (passagiers) gaat via internet de hele wereld over. Het spel heeft iets afstotelijks en is confronterend tegelijk. Het is door twee Fransen ontwikkeld in het kader van een online wedstrijd met als thema ‘U bent een monster’. Wie het spel speelt moet in de huid van een mensensmokkelaar kruipen en zoveel mogelijk vluchtelingen naar Europa helpen.

De vraag is alleen: wie laat je gaan? In het spel zitten verschillende vluchtelingen, schrijft de Franse krant Libération. Zo is er Hamlet, een advocaat die alles heeft verloren en zijn kind onder een deken verbergt in de hoop het mee te kunnen nemen naar Italië. Achter hem wacht Gaetano, die vol plannen zit voor een beter leven in Dublin. En er is Jafar, een loodgieter die ervan droomt ooit in Manchester zijn favoriete voetbalteam te zien spelen. Ook Aaliyah wil weg. Ze is een vrouw die verliefd is op een andere vrouw, wat voor grote problemen in haar thuisland zorgt. En dan is er nog Naima, die de oorlog in Syrië probeert te ontvluchten met haar kinderen.

In ‘Passengers’ is het de taak van de speler om te kiezen wie van hen de oversteek gaan maken. Het spel plaatst je voor bizarre dilemma’s: kies je voor een crimineel of iemand die alleen maar wil profiteren van de kansen die Europa biedt? Vraag je een moeder met een kind meer geld als je denkt dat ze dat heeft? Of laat je haar sowieso aan boord?

Ieder spelletje is een nieuwe reis waar jij over het lot van de migranten beslist: wie heeft het meeste geld, naar welk land laat je ze gaan en wat voor een boot kies je uit. Op basis van de persoonlijke verhalen van de vluchtelingen maak je een keuze wie aan boord mag. En dan wordt het afwachten of er geen storm komt, of de vluchtelingen niet ondervoed of uitgedroogd raken, of dat hun boot niet onderschept wordt door een patrouille. Maar een paar vluchtelingen gaan het overleven. Alleen voor hen zal alle moeite niet voor niets zijn geweest.

Het klinkt wellicht morbide om een computerspelletje te maken waarin je over het lot van vluchtelingen beslist, maar de makers van de game, Français, François Alliot et Arnaud Deboc, hebben het met een serieuze gedachte ontwikkeld. Je speelt het spel niet voor de lol, was hun idee, maar om stil te staan bij het feit dat het niet om anonieme poppetjes gaat, maar om echte mensen met echte verhalen.

“We horen iedere dag verhalen over massa’s vluchtelingen, maar we staan niet meer stil bij het feit dat het om individuen gaat. Met dit spel wilden we dat laten zien, dat deze migranten allemaal een persoonlijkheid en een eigen verhaal hebben. Wij wilden ze hun identiteit teruggeven en laten zien dat ze vaak machteloos zijn tegenover het monster dat over hun lot beslist, wij dus.

En waarom een game? “Omdat dat waarschijnlijk het enige culturele medium is waarin mensen zich in de huid van een ander kunnen verplaatsen.”

Speel ‘Passengers’ hier.