Zo achterhaalt de waarheid nooit de leugen

Sommige nieuwsredacties nemen het niet zo nauw met de waarheid. Naast nationale paniekzaaier De Telegraaf plaatsten een aantal (agrarische) nieuwssites een fantasierijk  verhaal van AgriFacts – een lobbyorganisatie van melkveehouders. Zonder factcheck en zonder kanttekeningen op basis van de feiten.

AgriFacts betichtte het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) ervan dat het ‘buitengewoon slordig omgaat met feiten over vlees en klimaat’. Het PBL zou ‘feiten vertroebelen en verzwijgen’. Bovendien beweerde AgriFacts – ten onterechte – dat het PBL cijfers naar beneden heeft bijgesteld en de klimaatimpact van vlees kleiner is dan het PBL voorrekende.

Valse aantijgingen De beschuldigingen waren gebaseerd op het ontbreken van de toevoeging ‘landbouwgerelateerde’ in een oud bericht uit 2014(!) van het PBL. Uit de context van het artikel en het onderzoek waarnaar werd verwezen was echter volledig duidelijk waar op gedoeld werd. Er is daarnaast geen sprake van dat het PBL haar cijfers heeft ‘bijgesteld’ zoals AgriFacts de media wilde doen geloven. Het PBL heeft dan ook uitdrukkelijk afstand genomen van de aantijgingen van AgriFacts: “Recente aantijgingen van de Stichting Agri Facts naar aanleiding van een in 2014 verschenen PBL-publicatiebericht over een Engelstalig wetenschappelijk artikel zijn onjuist.”

De Telegraaf en zelfs Kamerleden van VVD en CDA trapten echter met open ogen in het opgeklopte verhaal van de melkveehouders dat overduidelijk alleen maar bedoeld is om twijfel te zaaien over de werkelijke klimaatimpact van vleesconsumptie.

Verzoek om rectificatie Ik heb De Telegraaf een verzoek tot rectificatie gestuurd. Hiernaast heb ik de agrarische nieuwssites Pluimveeweb, PigBusiness, Melkvee, Melkveebedrijf en NieuweOogst (evenals nieuwssites de Gelderlander en de Leeuwarder Courant) die het bericht van AgriFacts ook klakkeloos overnamen, verzocht om rechtzetting. De site Melkveebedrijf was zo sportief om de reactie van mijn stichting op het persbericht van AgriFacts te plaatsen.

PigBusiness stuurde me als reactie per ongeluk een intern bedoeld mailtje op mijn klacht: “Wat doen we hiermee? Negeren, reageren met cynisme of juist extrapoleren door journalistiek hieraan aandacht te geven?” De Gelderlander en de Leeuwarder Courant reageerden afwijzend op het rectificatieverzoek. Andere nieuwssites hebben niet gereageerd, De Telegraaf evenmin.

Het is weinig geruststellend dat redacties een uitgebreid en onderbouwd verzoek tot rectificatie negeren. Ik verkeer in de veronderstelling dat waarheidsvinding de kern is van journalistiek, maar blijkbaar laten bepaalde nieuwsplatforms zich leiden door andere belangen.

Wil je trouwens weten hoe de vork in de steel zit bij het misleidende bericht van AgriFacts? Dat lees je hier.