Zionisme, buikpijn en linkse politiek

Mag zionisme een racistische ideologie worden genoemd? Niet volgens de dagvoorzitter van het GroenLinks-congres op zaterdag 20 april die om deze reden een spreker van het podium stuurde. Jammer dat dit gebeurde, hoewel ik het ook wel weer kan verklaren. Want was is zionisme eigenlijk? Ik heb echt buikpijn. 

Ik zie vooral begripsverwarring. Voor een grote groep in Nederland roept 'zionisme' vooral iets op van een verlangen naar een veilig land, met alle kanttekeningen die daar inmiddels bij geplaatst moeten worden, hoewel er ook mensen zijn die deze kanttekeningen niet of te weinig plaatsen. 

Veel anderen denken bij 'zionisme' aan de gewelddadige taal en daden van racistische politici als Netanyahu en Ben Gvir en de politieke ideologie van de sinds 1967 bestaande bezettingspolitiek. Zelf schreef ik eerder: het zionisme is geen onschuldige ideologie. Zijn dit woorden die op het congres wel waren getolereerd? 

Beide posities snap ik. Laten we ons niet fixeren op een begrip, het begrip zionisme zorgvuldig hanteren of juist samen ontleden. In echte dialoog. Juist hier zit de weerbarstigheid in het debat en het risico elkaar te verliezen. En dat is doodzonde, want gerechtigheid en gelijkwaardigheid zijn de grondwaarden van linkse politiek die moet leiden tot verandering van de onrechtvaardige status quo in het gebied tussen rivier en zee. 

Zonder gerechtigheid voor de onderdrukte Palestijnen, zal er geen vrede komen. Politiek links kan niet anders dan deze analyse maken in het belang van alle bewoners tussen rivier en zee: Palestijnen én Israeli's. 

Hoe groter de begripsverwarring, hoe minder effectief een politiek van hoop en verandering. Laten we zorgvuldig onze woorden kiezen én elkaar volop de ruimte geven in het debat hierover. En dat is achteraf misschien makkelijker gezegd dan gedaan.