Zijn kieswijzers eindelijk volwassen?

Het kan niemand de afgelopen weken ontgaan zijn dat de verkiezingen voor de Provinciale Staten naderen. Politici wapperden met mooie beloften en de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en de agro-industrie betoogden met klem en in koor dat de Nederlandse economie in een diep dal zou geraken wanneer zij belasting op CO2-uitstoot gingen betalen. Erger dan de Brexit en de crisis uit de jaren dertig.

Gelukkig hebben wij kieswijzers tot onze beschikking en die worden steeds gedetailleerder en lijken soms zelfs ook betrouwbaarder.

Die mooie beloften van politici kunnen wij toetsen via de Stemchecker van de Volkskrant. Hoe was het stemgedrag de afgelopen jaren van partijen in de Eerste Kamer daadwerkelijk? Een revelatie. Nu begrijp je bijvoorbeeld waarom in de huidige kieswijzers het CDA wat minder anti-groen scoort dan de VVD. De christendemocraten gaan na de verkiezingen uiteraard weer over – de gewenste economische groei, ons vestigingsklimaat en de internationale concurrentiepositie – tot de orde van de dag.

Groen Groen is waarschijnlijk nooit eerder zo dominant geweest als in deze verkiezingen. Zondag 10 maart vond niet voor niets de grote Klimaatdemonstratie in Amsterdam plaats en de discussies over Schiphol, Lelystad, CO2- en fosfaatuitstoot, distributiecentra, windmolens en zonneparken blijven aanhouden.

Omdat ik in een Gelders buitengebied woon, ben ik vooral geïnteresseerd in wat de verschillende partijen van Schiphol, Lelystad en de agro-industrie denken. Er is een Lelystad-wachtlus boven mijn hoofd gepland waarin laagvliegende vliegtuigen rondjes kunnen draaien. Mijn omgeving wordt bedreigd door de steeds maar groeiende agro-industrie en de gevolgen daarvan: nieuwe en bredere wegen, meer verkeer, meer uitstoot en stank. Meer distributiecentra.

Oorzaak hiervan is de schaalvergroting, waardoor grote agrarische bedrijven in staat zijn zo goedkoop mogelijk te produceren, vooral voor de export en intern voor de supermarktketens. Hierdoor worden boeren die niet groot kunnen of willen doodgeconcurreerd. Schaalvergroting treft dus ook veel boerenbedrijven.

Thema’s Nu.nl biedt stemwijzers per provincie aan de hand van een flink aantal stellingen, net als het AD en de Persgroep. Op de laatste kun je bovendien drie thema’s aangeven die je belangrijk vindt. De Groene Kieswijzer Gelderland is door provinciale natuurorganisaties gemaakt en wat uitgebreider dan over het milieu alleen. De Samenwerkende Actiegroepen tegen Laagvliegen geven een overzicht van hoe de provinciale partijen denken over het al dan niet openen van Lelystad Airport voor de herindeling van het luchtruim is gemaakt.

Om met het laatste te beginnen, voor spoedige opening blijken alleen de provinciale VVD’s en een keer PVV. Ruttes drie coalitiegenoten zijn in de provincies dus tegen, maar landelijk voor. Flevoland vormt een geval apart. Daar zijn alleen GroenLinks en de Partij voor de Dieren tegen de snelle opening. SP en PvdA zijn voor – hoogst merkwaardig – maar landelijk weer tegen.

Via de Groene Kieswijzer Gelderland gooien voor mij SP, GroenLinks en de Partij voor de Dieren hoge ogen, net als via de Nu.nl-stemwijzer en die van het AD. Via de Persgroep blijkt de volgorde anders en de afstand tussen de genoemde partijen groter. Door de keuze van drie thema’s?

Waterschappen Nu.nl heeft ook een stemwijzer per waterschap, waarin zelfs vragen over windmolens en het democratiseren van het waterschapsbestuur door het afschaffen van vaste zetels voor belangenbehartigingsorganisaties. Prima, ik weet exact op welke waterschapspartij ik moet stemmen.

Ik weet natuurlijk niet hoe het 130 kilometervolkje, de klimaatontkenners en de leden van VNO/NCW en de LTO door de diverse kieswijzers worden bediend, maar mij hebben ze echt geholpen, voor het eerst. Door de toelichtingen over de diverse partijen op de sites van Nu.nl, AD en Groene Kieswijzer Gelderland kon ik mijn keuze ook nog eens finetunen. En voor de zekerheid controleerde ik nog even op de Stemchecker van de Volkskrant wat de partij van mijn keuze de afgelopen vier jaar in de Eerste Kamer heeft gedaan.