Zij nu in Oekraïne, wij destijds in Indonesië

We zijn zo druk met Oekraïne dat alle belangstelling voor onze eigen koloniale oorlog in Indonesië vervaagt. Dat is jammer want er zijn interessante parallellen. In beide gevallen is er sprake van ongeveer 150.000 soldaten die worden ingezet om de situatie in een ander land naar je hand te zetten. Den Haag wilde destijds Indonesië niet heroveren maar zelf bepalen hoe en wanneer de onafhankelijkheid tot stand zou komen. Daarbij ging het om het scheppen van een federale structuur met regeringen die de Nederlandse belangen goed in het oog zouden houden. Voor een eenheidsstaat onder de nationale leiders Soekarno en Hatta was geen plaats.

Moskou wil nu een welgezind regime in Kyiv installeren dat zich naar de Russische wensen en verlangens richt, dat zijn door Poetin aangegeven grenzen kent. Het past zwaar en bloedig geweld toe om deze situatie te scheppen. Dat deden de regeringen Beel en Drees destijds ook. Slecht getrainde dienstplichtigen werden een wrede oorlog in gezogen die op een misdadige wijze werd gevoerd. Dat zien we nu in Oekraïne ook.

Een even wezenlijke parallel is de veroordeling door de wereldopinie. Nederland kreeg van maar een paar landen serieuze steun. De Verenigde Staten en de meerderheid van de Verenigde Naties veroordeelden het Nederlandse streven. Het expeditieleger in Indonesië kon op het slagveld wel overwinningen behalen van het soort dat we nu in Oekraïne zien, zoals het veroveren van steden, maar daarmee was het Indonesische verzet niet gebroken. Het kwam in een eindeloze guerrilla-oorlog terecht. Dat vooruitzicht heeft Rusland nu ook.

Uiteindelijk werd Nederland door de houding van de wereld gedwongen de handdoek in de ring te gooien. Amerika dreigde met het intrekken van de Marshallhulp wat vergelijkbaar is met de economische sancties die nu aan Rusland worden opgelegd. Om een aantal Haagse gezichten te redden, kwamen toch de federaal opgezette Verenigde Staten van Indonesië tot stand maar die werden nog geen jaar na het vertrek van de Nederlanders door Soekarno geliquideerd en vervangen door een eenheidsstaat.

Nederland noemde zijn optreden destijds geen oorlog maar politionele acties. Die term is zelfs nu nog in brede kring gebruikelijk. In Rusland belandt een ieder die het woord ‘oorlog’ in de mond neemt in de gevangenis. Poetin heeft net als Beel en Drees destijds het grootste deel van de wereld tegen zich in het harnas gejaagd. Hij raakt steeds meer geïsoleerd en hij ziet hoe de economie kapot gaat aan steeds zwaardere sancties. Tot nog toe is er echter nog geen uitweg verzonnen die hem in staat stelt iets van zijn gezicht te redden.

Er is natuurlijk wel een belangrijk verschil: Nederland is geen wereldmacht, Rusland wel. Dat laatste berust echter niet op economische kracht maar op het bezit van atoomwapens. Zij maken het verschil. Dat dwingt de wereld voorzichtig om te gaan met de man in het Kremlin, althans de gast die daar officieel kantoor houdt, want hij zal meestal wel ergens anders zitten. Nederland kon men destijds straffeloos onder druk zetten.

Toch liggen er een aantal treffende overeenkomsten tussen ons optreden van 75 jaar geleden en wat we nu zien in Oekraïne. Trouwens, als je de eisen van Poetin op een rijtje zet, dan lijkt het op een soort kolonisatie: het land moet een Russisch protectoraat aanvaarden. De eigen vlag en de eigen president zullen ongetwijfeld blijven maar dat is dan om een feitelijke onderwerping te camoufleren. Het is absoluut de moeite waard om de ¨polititonele acties¨ van driekwart eeuw terug en de ‘speciale militaire operaties’ van nu met elkaar te vergelijken.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.