Ziek van perfectionisme

Burn-outs en stress worden de ziekten van deze tijd genoemd. Er wordt veel gesproken over de oorzaken: stressvolle banen, combinatie gezin en carrière en het digitale tijdperk waarin social media ons leven bepaalt. Klopt, maar dit zijn slechts omstandigheden. Het probleem ligt in onze prestatiecultuur, die van ons ongelukkige perfectionisten maakt.

Perfectionisme is iets nastreven waarvan je weet dat het onmogelijk is. Het is een illusie die in stand wordt gehouden en wordt gevoed door de maatschappij waarin we leven. Wil deze maatschappij dan geen gelukkige mensen? Nee, deze maatschappij wil efficiënte werknemers en koopverslaafde consumenten.

Veel mensen herkennen zichzelf niet in de term ‘perfectionist’. Het beeld dat we hebben van perfectionisten is het beeld van neurotische, opgefokte types die perfecte kleding dragen en met stijve kapsels rondlopen. Maar perfectionisme lijkt meer op het huidige idee van succes: de beste versie van jezelf zijn op fysiek, mentaal, financieel en zelfs spiritueel gebied.Ik dacht ook vaak ‘ik ben geen perfectionist, want ik denk nooit: ik wil dat het perfect is.’ Dat ik de beste baan moest hebben, de leukste relatie waarin alles van een leien dakje ging, de liefste vrienden en de mooiste reizen moest kunnen maken was vanzelfsprekend voor mij. Alles wat buiten dit perfecte plaatje viel, moest opgeruimd of ingeruild worden. Natuurlijk heeft mij dit veel gebracht. Ik kan bijvoorbeeld feilloos herkennen wanneer een baan meer energie kost dan oplevert. Op dat moment switchen heeft er voor gezorgd dat ik een veelzijdig CV heb en mij binnen iedere baan maximaal hebt ontwikkeld. 0 waste. Maar ik heb niet geleerd om te accepteren dat sommige dingen anders zijn dan ik wil, maar desondanks de moeite waard. Niet geleerd van mensen te houden ondanks hun imperfecties. Niet geleerd om mijn eigen tekortkomingen te accepteren. Wel geleerd wat ik ik kan en bereik, maar niet wie ik werkelijk ben. Wel geleerd te denken, maar niet om te voelen.

Net zoals vele anderen van mijn generatie besefte ik pas dat ik in een plaatje leefde toen ik omviel. Burn-out. De baan was zwaar en de druk hoog, maar de echte issue was mijn perfectionisme die mij had vervreemd van wie ik werkelijk ben. Voor de buitenwereld succesvol, maar in realiteit totaal de weg kwijt. Dat is wat perfectionisme oplevert: ambitieuze en prestatie-gedreven individuen die vervreemd zijn van echte verbinding met anderen en zichzelf.

Dat een perfecte carrière, relatie of woning niet gelukkig maakt weten we inmiddels. Maar wat dan wel? Door tevreden te zijn met het gewone, het alledaagse. Weinig te verwachten en veel te waarderen. Een radicale verandering van mentaliteit. Conditionering is hardnekkig dus het is hard werken, maar het levert ons wel op wat we zo hard nodig hebben. Geen prachtige reizen, mooie huizen, perfect gestylde kinderen en een Instagram account die dit alles tentoonstelt, maar een tevreden maatschappij waarin ruimte is voor het imperfecte en dus voor iedereen. Dáár zou succes anno 2018 over moeten gaan.