Zet Turkije uit de NAVO

Het was een uiterst vreemde situatie in Rusland. Er vond plots een onverwacht conflict in het land zelf plaats, waarbij heel de wereld live mee kon kijken. Het was voor eenieder de vraag of de Russische president Poetin zijn macht zou houden, want het Wagner Group-privéleger rukte op richting Moskou. Met dank aan de president van Wit-Rusland is er echter een einde gekomen aan de rebellie van de Wagner Group, waardoor Poetin zijn macht kon handhaven. Een vreemde gang van zaken, maar dat zijn we onderhand helaas gewend van Rusland.

Tijdens de kortdurende rebellie van de Wagner Group heeft zich echter een opmerkelijke ontwikkeling voorgedaan die grotendeels buiten beschouwing is gebleven. De ontwikkeling waar ik over spreek, is de houding van de Turkse president Erdoğan omtrent het conflict tussen de Wagner Group en Poetin.

Terwijl de meeste NAVO-landen de ontwikkelingen in Rusland nauwlettend volgden maar niet ingrepen, kwam er plotseling nieuws vanuit het Kremlin. Erdoğan zou volledige steun hebben gegeven aan president Poetin in zijn strijd tegen de rebellerende Wagner Group. Ook het Turkse staatspersbureau Anadolu Ajansi bevestigde even later dat Erdoğan aan Poetin zou hebben gemeld dat Turkije bereid is om bij te dragen aan een snelle en vreedzame oplossing in Rusland. Dit lijkt misschien een onschuldig iets, maar als NAVO-lidstaat ondermijnt Turkije het pro-Oekraïne beleid van de alliantie door Poetin op deze manier te steunen.

Uiteraard weten we al langer dat Turkije geen extreem betrouwbare bondgenoot is voor de overige NAVO-lidstaten. Waar de NAVO heeft besloten om Rusland te sanctioneren om zo Poetin zijn oorlogsmachine te verzwakken, heeft Turkije dit nog steeds niet gedaan. Het economisch eigenbelang van Turkije bleek belangrijker dan de Oekraïense bevolking, die nog steeds te lijden heeft onder een oorlog waar zij niet om heeft gevraagd.

Bovendien is Turkije een van de NAVO-lidstaten die besloot om Poetin in de kaart te spelen door Finland en Zweden niet direct toe te laten treden tot de NAVO. Finland en Zweden wilden zekerheid en veiligheid tegen een potentiële Russische aanval, en het NAVO-lidmaatschap zou hen dat bieden. Het enige dat Poetin namelijk gegarandeerd af lijkt te schrikken, is een sterk leger en dat is wat Zweden en Finland achter zich zouden krijgen door toetreding tot de NAVO.

Desondanks besloot Erdoğan dat het belangrijker was dat hij eerst zijn zin kreeg, voordat de Scandinavische landen lid mochten worden. Het eigenbelang van Turkije bleek wederom belangrijker dan de veiligheid van andere landen.

Finland mocht uiteindelijk na veel onnodig gedoe van Turkije toetreden tot de NAVO en werd op 4 april 2023 het nieuwste NAVO-lidstaat. Zweden mocht dat van onder andere Turkije niet en daarmee loopt het land nog steeds gevaar op een potentiële oorlog. Tevens kan Rusland Zweden op dit moment makkelijker intimideren, juist omdat het geen lid is van de NAVO.

Mede dankzij de Turkse president wordt de Europese veiligheid bedreigd, waardoor Poetin's indirecte invloed in Europa groter blijft dan zou moeten.

En ja, elk land kiest in de internationale politiek helaas vaak voor eigenbelang. Het is geen eerlijke wereld. Dat is de realiteit. Maar als het eigenbelang van Turkije keer op keer niet overeenkomt met het belang van de rest van de NAVO, dan lijkt het tijd om de wegen te scheiden.

Daarbij komt ook kijken dat Turkije een land is waar aan de lopende band mensenrechten worden geschonden. Bovendien heult het land letterlijk met de vijand. Dat blijkt wel uit Erdoğan zijn steun aan Poetin. Erdoğan heeft wat mij betreft daarmee bewezen dat Turkije onder Erdoğan altijd voor het eigenbelang zal gaan en lak heeft aan bondgenoten. De NAVO kan niet op Turkije rekenen en kan het land daarom beter afstoten.

Het is waar dat Turkije een belangrijke, strategische partner kan zijn voor de NAVO, maar dat moet niet betekenen dat de verdragsorganisatie dan maar pikt dat haar principes opzij worden geschoven door Erdoğan. De NAVO moet het ook niet tolereren dat potentiële NAVO-lidstaat Zweden in reëel gevaar wordt gebracht, mede dankzij een land dat weinig goede redenen geeft om het aspirant lid niet toe te laten treden.

Turkije zou vandaag de dag überhaupt geen NAVO-lidstaat kunnen worden als ze opnieuw toetreding zouden moeten zoeken. De waarden van de NAVO, zoals mensenrechten, democratie en individuele vrijheid zijn in Turkije namelijk ver te zoeken.

De principes van de overige NAVO-landen en van Turkije lopen dus te zeer uit elkaar. Het is daarom niet slechts een goed idee om Turkije per direct uit de NAVO te zetten, het is zelfs noodzakelijk. Zo kan de NAVO haar geloofwaardigheid behouden en leden toelaten die wel bij de NAVO passen.