Zes miljoen extra sterfgevallen in de komende vier jaar door beleid Elon Musk en Donald Trump

De Verenigde Naties hebben ernstige zorgen geuit over de gevolgen van de Amerikaanse hulpstop voor HIV-bestrijdingsprogramma's die onder het door Trump en Musk ontmantelde USAID vallen. Volgens Winnie Byanyima, uitvoerend directeur van UNAids, zal de plotselinge financiële strop leiden tot maar liefst 2.000 nieuwe HIV-besmettingen per dag en meer dan zes miljoen extra sterfgevallen in de komende vier jaar.

Tot voor kort leek de strijd tegen HIV succesvol: het aantal sterfgevallen daalde van ruim twee miljoen in 2004 naar 600.000 in 2023. Nu dreigt deze vooruitgang teniet te worden gedaan door de abrupte stopzetting van Amerikaanse buitenlandse hulp.

De gevolgen zijn al zichtbaar. Zo zijn talloze moeder-en-kind klinieken in Afrika gesloten en zijn er acute ernstige tekorten aan levensreddende anti-retrovirale medicijnen. Acht landen, waaronder Nigeria, Kenia en Zuid-Soedan, dreigen zonder HIV-medicatie te komen zitten.

Byanyima benadrukt tegenover de BBC dat vrouwen en meisjes het hardst worden getroffen. Ze schetst het voorbeeld van Juliana, een jonge vrouw in Kenia die niet alleen haar baan verloor, maar ook vreest haar eigen behandeling kwijt te raken. De VN-functionaris doet een dringende oproep aan de Verenigde Staten om de hulp te hervatten. De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt dat de abrupte beëindiging van HIV-programma's twintig jaar vooruitgang kan vernietigen.

BNR meldt ondertussen dat de Nederlandse regering niet weet wat er met ruim 1,5 miljoen euro aan door Nederland overgemaakte USAID-donaties is gebeurd. Dat heeft het ministerie van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp laten weten. Als USAID dit geld niet uitgeeft, hoort de Amerikaanse regering het bedrag terug te storten. Of en hoe dit bedrag is uitgegeven, weet het ministerie niet. USAID geeft daar geen duidelijkheid over aan Nederland.

De Amerikaanse president Donald Trump heeft sinds zijn aantreden fors bezuinigd op de hulporganisatie USAID, die onder het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken valt. Verschillende hulpprogramma's van USAID werden gekort en ruim 1600 medewerkers van USAID werden ontslagen. Nog eens 4700 medewerkers zijn eind februari met betaald verlof gestuurd. Al deze acties zijn uitgevoerd onder leiding van de Amerikaanse techmiljardair Elon Musk, die het bezuinigingsprogramma Doge leidt.