Het is het idee waarmee kabinet Rutte II de ‘partcipatiesamenleving’ verkoopt: burgers die het niet alleen redden wegens ziekte of andere pech hoeven niet afhankelijk te zijn van de overheid, ze kunnen immers ook al elkaar helpen. Als iedereen gebruik maakt van vrijwilligerswerk door familie, vrienden en buren kan de zorg een stuk goedkoper. Lees: er kunnen forse bezuinigingen doorgevoerd worden. Daartoe werden de zorgtaken overgeheveld van het Rijk naar de gemeenten. Aan de keukentafel moet met een gemeenteambtenaar bepaald worden hoe de zorg zo goedkoop mogelijk kan. Het Sociaal Cultureel Planbureau slaat die droom aan gruzelementen. Het gros van de mensen is helemaal niet in staat de problemen zelf op te lossen met behulp van anderen, zo blijkt uit onderzoek.
"Veel mensen die bij de gemeente aankloppen voor hulp, zijn niet in staat om de problemen zelfstandig op te lossen. Bijna de helft (40 procent) beschikt ook niet over een eigen netwerk dat ze voor hulp kunnen inschakelen. Familieleden of andere bekenden hebben te weinig tijd om te helpen of wonen te ver weg om bij te kunnen springen."
Zorgaanbieders waarschuwden er voor en ieder ander kon het zelf bedenken dat het vooral mensen uit kwetsbare groepen zijn die een beroep doen op zorg. Het SCP constateert dat ook :
"Vooral kwetsbare mensen gebruiken een voorziening in het sociaal domein: mensen zonder werk, met een laag inkomen, uit een eenoudergezin, met een lage opleiding en/of mensen met een slechte gezondheid. In 2013 maakte circa 20% van de huishoudens gebruik van een voorziening in het sociaal domein, maar bij lage inkomens was dit 54%, bij eenoudergezinnen 42% en bij uitkeringsontvangers 33%. Kwetsbare mensen hebben vaak te maken met meerdere problemen, die niet altijd gerelateerd zijn aan de drie decentralisatiewetten. Vooral financiële problemen komen vaak voor. Meer dan 2/3 van de personen die onder de participatiewet vallen of personen die meerdere voorzieningen gebruiken hebben ook financiële problemen."
"Volgens het SCP moeten de gemeenten opletten: professionele hulp weghalen, betekent dus zeker niet zomaar dat er informele hulp voor terugkomt. Als je daar níét op let, kunnen mensen in nog grotere problemen komen of vereenzamen."
De drastische gevolgen van de beleidswijziging annex bezuinigingsoperatie zijn onderdeel van een rechtszaak die is aangespannen tegen gemeenten die drastisch gekort hebben op huishoudelijke hulp. Volgens de gemeente is dat geen taak meer van de gemeente maar moeten hulpbehoevenden maar anderen inschakelen om huishoudelijke taken die zelf niet kunnen verrichten op zich te nemen. De Centrale Raad van Beroep bepaalt vandaag of dat terecht is.