Zeg Özcan Akyol, zullen we even normaal doen over veganisme?

Veganisme, het is een groeiende beweging. De PR van de vleesindustrie kan niet op tegen de steekhoudende argumenten die pleiten voor deze leefstijl. Fervente verdedigers van vlees proberen hun (richting dieren nogal gewelddadige) eetgewoontes alsnog met halve waarheden en persoonlijke verwijten te handhaven. Zo beschrijft AD-columnist Özcan Akyol mij als ideologische drammer omdat ik zeg dat diervrij eten beter is voor de dieren en de planeet. De aan mij door Akyol toegekende titel grijp ik graag aan om nog eens uit te leggen waarom veganisme geen ideologie is, maar een rationele keuze.

Ontbossing Tien jaar geleden studeerde ik af in Milieurecht. Ik liep stage bij een overheidsinstantie waar ik onder andere onderzoek deed naar maatregelen om de biodiversiteit te bevorderen. Het zal niemand verrassen dat een van die maatregelen was: minder vlees eten. In Zuid-Amerika wordt namelijk tropisch regenwoud verwoest om plaats te maken voor vee(voer). Greenpeace stelt zelfs dat dit de  grootste oorzaak van ontbossing  is wereldwijd. Het antwoord van onze overheid: ‘Dat vleesverhaal, daar gaan we niks mee doen’. Toen realiseerde ik me dat we niet op onze overheid hoeven te rekenen voor een effectieve bescherming van het milieu en klimaat. Ik besloot vrijwilliger te worden bij Greenpeace om via die weg mensen bewust te maken over de verwoestende gevolgen van vleesproductie.

Essentieel Tien jaar later is er veel veranderd. Er is sprake van een beweging die steeds meer mensen bereikt. De feiten komen op tafel. Bedrijven gaan mee met deze duurzame trend. De PR-machine van de vleesideologie wordt echter ook opgevoerd. Zo heeft de Wageningen Universiteit (WUR) bedacht dat ‘kringlooplandbouw’ duurzamer is dan veganisme.

Journalisten  en zelfs ngo’s slikken deze halve waarheid als zoete koek. Waar ze echter niet bij stilstaan, is dat de WUR-onderzoekers in de eerste plaats de veehouderij in stand willen houden en daarom het  belangrijkste aspect achterwege  laten: wat is het beste voor het klimaat? Gelukkig neemt Oxford University wel de verantwoordelijkheid om uit te zoeken wat het beste is voor het klimaat (en voor ons dus). Uit hun grootschalige  onderzoek  onder 38.000 boerderijen komt duidelijk naar voren dat veganisme zo’n beetje de planeet kan redden. We zouden in dat geval namelijk mondiaal 76 procent van de landbouwgrond kunnen teruggeven aan de natuur. Dit is een grondgebied ter grootte van Afrika. Kan je je voorstellen wat dat doet voor het klimaat en de biodiversiteit?

Bomen nemen meer CO2 op dan weiland, blijkt uit een eerder  rapport  van Oxford. Bovendien verkoelen bomen het lokale klimaat en houden ze het nat. Bossen zijn zodoende essentieel in de strijd tegen klimaatverandering, stelt de  ‘Climate and Land Use Alliance’. De verkooppraatjes van de vee-industrie dat hun weilanden en maïsvelden het klimaat helpen, mag je dus met een korreltje zout nemen.

Grotere porties Dan hebben we nog de spookverhalen dat veganisten zo ongeveer sterven aan tekorten. Dat is een pertinente leugen. De grootste vereniging van diëtisten (the American Dietetic Association) stelt dat veganisme  gezondheidsvoordelen  kan opleveren voor iedereen in alle levensfasen: jong, oud, zwanger, atleet, noem maar op. Iedereen kan dus plantaardig eten.

Het Voedingscentrum zou er dan ook beter aan doen om in plaats van moord en brand te schreeuwen bij elk interview over veganisme, gewoon duidelijk aan te geven wat veganisten (en vegetariërs) het beste kunnen eten. Elke dag volkorenbrood en granen, bonen, tofu of een vleesvervanger, groenten, fruit, pindakaas, lijnzaad en noten en daarnaast de vitaminesupplementen B12 en D3. En eet wat grotere porties. Zo, was dat nou zo moeilijk?

Als mensen een restrictief eetpatroon volgen, ligt dit waarschijnlijk eerder aan een door schoonheidsidealen verstoorde relatie met voedsel, dan aan het vegan principe waarbij je gewoonweg dieren met rust laat.

Drammers Wat ik hiermee wil zeggen is dat er werkelijk geen argumenten zijn om dieren te eten. Integendeel: het is juist duurzamer en gezonder om plantaardig te eten. Wat rechtvaardigt dan nog het extreme geweld dat wij in Nederland jaarlijks 600 miljoen dieren (vissen niet meegeteld) aandoen? Vooral als je beseft dat de  gevoelens van mens en dier vrijwel gelijk  zijn?

Het zou helpen als we hier met z’n allen op rationele wijze naar kunnen kijken zonder uit te gaan van halve waarheden en zonder persoonlijke verwijten dat iemand drammerig is. Beide partijen zijn namelijk drammerig: vleeseters drammen hun eetgewoontes met geweld door bij de dieren. Vegans drammen door dat dit moet stoppen. Laten we daarom gewoon de inhoudelijke argumenten serieus overwegen en op basis daarvan samen vooruit kijken.