Zal het nederzettingenproject op de Westelijke Jordaanoever de komende maanden op volle toeren gaan?

Natuurlijk zijn mensen hier op de Westelijke Jordaanoever blij dat de Gazanen nu eindelijk een beetje lucht hebben, hoewel de problemen van wederopbouw enorm zijn en niemand weet hoe lang het staakt-het-vuren zal duren. Gazanen weten niet of ze een moment van vreugde kunnen hebben, of moeten rouwen en huilen gegeven alle doden en een bijna verwoeste maatschappij.

Ik schrijf vanuit de Westbank. Op de Westelijke Jordaanoever wordt intercityverkeer steeds problematischer. Er zijn veel nieuwe blokkades rond steden gekomen — meer dan honderd. In Beit Jala bijvoorbeeld is er een naar het westen, en in Beit Sahour een naar het oosten. Reizen is niet onmogelijk, maar wordt wel steeds moeilijker. Terwijl de eerste Palestijnse gevangenen worden vrijgelaten als onderdeel van de Israël-Hamas-deal, maakt het Israëlische leger het mensen in de dorpen moeilijk om feestelijkheden te organiseren door auto’s één voor één te controleren bij controleposten. Tussen Bethlehem en Ramallah is er niet alleen de zogenaamde “container”-controlepost ten oosten van Jeruzalem, maar ook een nieuwe bij de nederzetting Ma’aleh Adumim.

De Allenby-brug tussen de Westelijke Jordaanoever en Jordanië, de enige uitweg naar het buitenland voor Westbankers, is moeilijk over te steken. Reizigers die bereid zijn om 100-150 euro extra te betalen voor een zogenaamd snellere “VIP”-regeling bij de brug, ontdekken dat zelfs in de VIP-rij honderden reizigers vaststaan. Een taxichauffeur vroeg gisteren 200 shekels (€54) voor een rit van slechts een paar kilometer van het klooster van Deir Hajla bij Jericho naar de Brug. Het verlaten van de Westelijke Jordaanoever is op dit moment een meerdaags project. Sommige reizigers naar Jordanië overnachten in de moskee van Jericho — dat wil zeggen, als de stad überhaupt open is (gisteren was deze afgesloten). Een paar dagen geleden, toen Grieks-orthodoxe christelijke gelovigen hun doopfeest vierden en bussen en auto’s naar de Jordaan gingen, konden velen niet terugkeren vanwege een strikte controlepost en sliepen ze ’s nachts in hun auto’s.

De reisbeperkingen kunnen niet los worden gezien van de inauguratie van Trump als de nieuwe Amerikaanse president. Geruchten zeggen dat Trump, in ruil voor de bereidheid van Israël om akkoord te gaan met de gijzelaarsovereenkomst, groen licht heeft gegeven voor verdere kolonisatie van de Westelijke Jordaanoever. Zijn nieuwe ambassadeur in Tel Aviv, Huckabee, en de aankomende minister van Defensie, Hegseth, zijn verklaarde aanhangers van het evangelisch zionisme. (De laatste sprak een paar jaar geleden zelfs zijn steun uit voor het “wonder” van het heroprichten van de Derde Tempel op de plaats waar nu de Al-Aqsa-moskee staat.)

De zeer beperkte sancties die Biden had opgelegd aan gewelddadige kolonisten, werden door Trump op de eerste dag van zijn presidentschap ingetrokken. Er zijn nu dagelijkse berichten dat kolonisten de wegen op de Westelijke Jordaanoever onveilig maken en met stenen gooien. Zelfs enkele huizen werden in brand gestoken in Qalqilya in het noordwesten.

Zal het nederzettingenproject op de Westelijke Jordaanoever de komende maanden op volle toeren draaien? De wereld is minder alert, nu het staakt-het-vuren niet alleen de Palestijnen maar ook Israël wat politieke ruimte geeft. Israëlische reservisten en dienstplichtigen, die zich terugtrekken uit Gaza en Libanon, worden ten minste gedeeltelijk heringedeeld op de Westelijke Jordaanoever. Het waarschijnlijke scenario is dat reizen binnen de Westelijke Jordaanoever de komende tijd moeilijker wordt en dat nederzettingen op het platteland nu snel zullen uitbreiden, gefaciliteerd door landonteigeningen, fragmentatie van de Palestijnse Westelijke Jordaanoever, en rugdekking van de VS.