Worden we al jarenlang voorgelogen over de kerngezonde hoogbejaarden op Sardinië, Okinawa en Ikaria?

Wie gezond oud wil worden, kijkt al sinds jaar en dag naar de zogeheten ‘blue zones’: gebieden waar de bewoners bovengemiddeld vaak honderd jaar of ouder worden. Dankzij een mediterraan dieet met veel vis, zongedroogde tomaten en olijfolie, regelmatig een wijntje en een ontspannen levenshouding komen gezondheidsproblemen als hart- en vaatziekten, overgewicht, kanker en diabetes minder vaak voor op eilanden als Sardinië, Okinawa en Ikaria. Dat is althans het verhaal. Maar klopt het ook?

Nee, zo blijkt uit een inventarisatie van een wetenschapper uit Oxford. Neem Sardinië. Volgens de cijfers worden de mensen daar extreem oud, maar die cijfers kloppen niet, zo valt op te maken uit een statistische analyse. De leeftijdsopbouw op het eiland maakt een hele rare knik vanaf de leeftijden van vóór de introductie van betrouwbare geboortecertificaten.

Er is, kortom, sprake van fraude. Er blijken in Italië buitenproportioneel veel hoogbejaarden te wonen in gebieden waar de werkloosheid hoog is en de inkomens laag zijn. De superoude bejaarden zijn meestal alleen op papier nog in leven: zodat anderen hun pensioengelden kunnen opstrijken.

In Okinawa gaat het op vergelijkbare wijze mis. Zo ontdekte het Japanse ministerie van Justitie in 2010 al dat van maar liefst 234.354 honderdplussers geen bekend adres beschikbaar was. 77.118 van deze Japanners waren ouder dan 120 en 884 waren zelfs de 150 jaar gepasseerd. Op zoek naar deze vermiste superbejaarden werden af en toe lugubere ontdekkingen gedaan. Zo werd een man van 111 gemummificeerd aangetroffen in zijn bed. Daar bleek hij al drie decennia te liggen. Zijn 81-jarige dochter incasseerde maandelijks zijn pensioen.

Op Ikaria hetzelfde verhaal: in 2012 werd ontdekt dat driekwart (!) van de Griekse honderdplussers een verkeerde leeftijd had opgegeven of allang dood was.

De conclusie lijkt onvermijdelijk: de blauwe zones, waar mensen dankzij een bepaald dieet en dagelijkse beweging extreem oud worden, bestaan niet. Voedingswetenschapper Martijn Katan concludeert: “Van gezond eten en bewegen leef je langer, maar de kans dat je er gezond 105 jaar oud mee wordt is verwaarloosbaar.”