Worden Wajongers vergeten of wordt er nu wel aan hen gedacht?

In tijden van crisis een wet willen doorvoeren waardoor een aanzienlijk deel van de Wajongers inkomensachteruitgang kunnen ervaren. Ik heb het dan over de harmonisatie van de Wajong. Afgelopen week, op dinsdag 19 mei 2020, werd er gedebatteerd over deze nieuwe wet door de Eerste Kamer. Deze nieuwe wet zorgt ervoor dat veel Wajongers nooit meer het wettelijk minimumloon kunnen verdienen, dat kan namelijk alleen als men fulltime werkt.

Grofweg 50% van de Wajongers heeft arbeidsvermogen, dat zijn er 114.000. Van deze groep werken er nu 63.000 volgens de staatsecretaris. Als we de mensen met een beperking in de Participatiewet daarbij optellen komen we op een nog hoger aantal uit. Sinds 2015 kunnen mensen met een beetje arbeidsvermogen niet meer in de Wajong terecht en zijn aangewezen op de Participatiewet. Niet al deze personen (68 procent) verdienen minder dan het Wettelijk Minimumloon. Een aantal van hen heeft een hoog uurloon waardoor ze toch het wettelijk minimumloon verdienen. Dit is helaas niet bij iedereen met een Wajong het geval, daarom hoop ik dat er een wet komt waardoor iedereen met een Wajong tenminste het wettelijk minimumloon kan verdienen.

Tijdens het debat over de Wajong van afgelopen dinsdag kwam naar voren dat veel Eerste Kamerleden het oneerlijk vinden dat er heel veel Wajongers zijn die inkomensachteruitgang ervaren. De staatssecretaris ontkent niet dat dit gebeurt, maar ze vindt dat Wajongers maar moeten accepteren dat dit gaat gebeuren. Ook kon ze niet duidelijk maken wie erop achteruit gaat en wie erop vooruit gaat. De meeste Eerste Kamerleden raakten niet overtuigd van het verhaal van de staatssecretaris.

Er werden zeven moties ingediend, vier moties gingen over de studieregeling en het verlengen van de garantietermijn in tijden van crisis, de laatste werd ontraden door de staatssecretaris, wat betekent dat zij Wajongers niet extra wil beschermen in tijden van crisis. Dat neem ik haar zeer kwalijk, want dat is nou net het fundament van de sociale zekerheid: dat er hulp is in tijden van crisis.

Verder werd er een hele belangrijke motie ingediend met als uitgangspunt dat er door de vereenvoudigde wet geen Wajongers op achteruit mogen gaan. Zeker niet ten tijde van de coronacrisis. Immers een grote groep kan een forse inkomensachteruitgang ervaren als zij hun baan verliezen en niet binnen twaalf maanden een nieuwe baan vinden. Voor veel mensen met een Wajong-uitkering is het in ‘gewone’ tijden al lastig om een nieuwe baan te vinden, laat staan in tijden van crisis.

De staatssecretaris heeft tijdens het debat toegezegd dat ze voor 26 mei 2020 zal komen met een brief, waar zij een aantal punten duidelijker zal toelichten, zoals de invulling van de mogelijkheid om haar bevoegdheid te gebruiken bij het verlengen van de garantietermijn.

Ik hoop dat de Eerste Kamer een besluit neemt, waardoor de onzekerheid van veel Wajongers wordt weggenomen. Het lot van de Wajongers ligt nu in handen van de Eerste Kamer. Ik hoop dat deze Kamer de wet gaat verwerpen zodat de staatssecretaris echt terug moet naar de tekentafel om een oplossing te vinden voor de Wajongers die wel inkomensachteruitgang gaan ervaren in deze nieuwe wet.

Op dinsdag 26 mei a.s. zullen we het weten… Worden Wajongers vergeten of wordt er nu wel aan hen gedacht?