Doordenken en logica zijn niet de sterkste vaardigheden van mensen die hun vooroordelen koesteren
Witte mannen klaagden omdat het NOS-Journaal de massamoordenaar in Las Vegas een witte man noemde. Het woord wit was natuurlijk verkeerd in hun ogen. “Dat het Journaal ‘blank’ vervangt door ‘wit’ is een politieke daad. Propaganda in plaats van journalistiek,” twitterde Martin Bosma, chef propaganda van de PVV. Erg consequent is hij overigens niet in zijn veroordeling want in een ingezonden brief in Het Parool schreef hij eerder “Als linkse politici (…) hun kroost verhuizen naar een witte school, klinkt geen protest.” Witte school, dat slaat echt niet op de kleur van de muren.
Dan waren er ook lieden die het ‘racistisch’ vonden dat het Journaal melding maakte van een ‘witte man’ want de huidskleur doet er niet toe vonden ze. Dat waren vooral mannen die in andere gevallen juist hechten aan het woord getint, bijvoorbeeld als ze hun lievelingsprogramma Opsporing Verzocht kijken.
Voor mij was de aanduiding relevant want racisme is in de Verenigde Staten helaas geen uitgeroeide ziekte. Als er zeven mensen in een zwarte kerk vermoord worden door een witte man dan is de kans groot dat racisme een rol speelt. In dit geval werd het vuur geopend op een country-festival, daar is het publiek overwegend wit en dus ook de slachtoffers. Het is daarom, zeker als er helemaal niets bekend is over motieven, heel nuttig om duidelijk te maken dat de dader wit is. Je kunt het ook omkeren, stel dat de dader in dit geval zwart was geweest en de NOS had dat verzwegen? Bosma en zijn hordes hadden meteen een Twitter-offensief ontketend.
Doordenken en logica zijn niet de sterkste vaardigheden van mensen die hun vooroordelen koesteren. Maar het gaat hier waarschijnlijk ook nog om iets anders. De boze witte mannen willen helemaal niet behandeld worden als ieder ander. Ze willen de baas zijn, de dienst uit maken, boven iedere verdenking verheven worden. Ze zijn nooit extreem, crimineel, fout, of verdacht, ongeacht wat ze doen. Daarom worden ze woedend als de NOS de witte massamoordenaar een gelijke behandeling geeft. Als praten over witte verdachten normaal wordt, verliest de aanduiding getinte verdachte aan kracht. Wit associëren we in het taalgebruik immers niet met criminaliteit, omdat we het altijd weglaten. Behalve dan bij witteboorden-criminaliteit. Maar die komt weer weinig aan bod in Opsporing Verzocht.