Wilders verwacht val kabinet 'binnen enkele dagen'

Geert Wilders verwacht "dat het een kwestie van dagen is dat het kabinet klapt". Dat heeft hij volgens het AD in besloten kring gezegd. Hij tracht daarom koste wat kost te voorkomen dat andere partijen hem om de oren kunnen slaan met het cellentekort in de gevangenissen en de gevolgen daarvan. Het cellentekort is zo groot dat de staatssecretaris van Justitie, de PVV'er Ingrid Coenradie, als enige oplossing ziet dat gedetineerden al twee weken voor het aflopen van hun straftermijn op vrije voeten komen. Die oplossing mag ze niet in de praktijk brengen omdat Wilders vreest dat het publicitair tegen hem gaat werken. "Als het kabinet nu valt, wil ik niet de verkiezingscampagne starten met het bericht dat ik gevangenen eerder heb vrijgelaten," gaf hij haar te verstaan.

Wilders en Coenradie gingen er donderdagavond op het ministerie van Justitie over in gesprek. Dat ontaardde in een ruzie. ,,Het ging er heftig aan toe”, zegt een betrokkene. Door de deuren van de kamer op het ministerie zou het geschreeuw van Wilders te horen zijn geweest. Wilders wil pertinent niet dat Coenradie de strafkorting met twee weken gaat toepassen, maar de staatssecretaris hield de PVV-leider bij herhaling voor dat er simpelweg niets anders mogelijk is.

Wilders heeft zelfs gedreigd een motie van wantrouwen tegen zijn eigen bewindspersoon in te dienen als Coenradie het plan uitvoert. De PVV-fractievoorzitter wil dat er meer gevangenen op één cel geplaatst worden. Dat plan doet het misschien goed aan de borreltafel maar is in de praktijk onmogelijk. Bijna een derde van de gedetineerden zit al in meerpersoonscellen. Bovendien zijn er voor meerpersoonscellen méér cipiers nodig omdat daardoor het aantal - gewelddadige - conflicten toeneemt. Dat personeel is er domweg niet. Het tekort aan personeel had onder meer tot gevolg dat in 2023 een gevangene zijn celgenoot kon vermoorden. Wilders, die zelf door de rechter is veroordeeld wegens een misdrijf maar een celstraf ontliep, vindt dat minder belangrijk dan zijn zetelaantal in de peilingen.

Coenradie heeft daarom een andere oplossing voorgesteld waar Wilders ook al kwaad om is. Minister van Vreemdelingenhaat Marjolein Faber heeft meer celruimte geëist om asielzoekers op te sluiten, om precies te zijn 90 plaatsen op in de gevangenis op Schiphol. Justitie wil de komende drie maanden de helft daarvan gaan gebruiken om criminelen op te sluiten. Coenradie zou de redeloze Wilders duidelijk hebben kunnen maken dat er echt geen andere mogelijkheid is, waarop hij toch akkoord ging.

Het cellenprobleem is overigens mede door Wilders veroorzaakt. Bij de onderhandleingen over het coalitieakkoord heeft hij nagelaten extra geld te regelen voor meer gevangeniscapaciteit.

Volgens het AD zijn de verhoudingen binnen de PVV door het conflict zwaar beschadigd. Eerder deze week kwam ook al een conflict bij BBB tot uitbarsting. De politici van de coalitiepartijen zijn vooral goed in ruzie zoeken en weglopen. Net als Wilders was Coenradie eerder lid van de VVD, later stapte ze over naar Leefbaar Rotterdam en kon daar fractievoorzitter worden. Toen het PVV-kabinet gevormd werd in 2024 liet ze Rotterdam in de steek en vertrok ze plots naar Den Haag.

Met het uitspreken van de verwachting dat het kabinet gaat vallen doelt Wilders vermoedelijk op een onvermijdelijk conflict rond minister Faber. Zij verprutst invoering van een streng asielbeleid omdat ze een wetsvoorstel heeft gemaakt dat hoogstwaarschijnlijk de toets der kritiek niet kan doorstaan. Dat wordt maandag duidelijk. Het vermoeden is dat Wilders er doelbewust op uit is daarmee de coalitie op asielbeleid te laten klappen. De op macht beluste PVV'er zou denken bij nieuwe verkiezingen veel winst te kunnen boeken als hij het beeld kan oproepen dat zijn asielbeleid wordt tegengewerkt.