Wilders, de falende leider zonder mensen

Wilders gaat opnieuw af nu blijkt dat hij de verkeerde kandidaat heeft gekozen. Plasterk vindt zichzelf niet langer geschikt sinds NRC heeft achterhaald welke bedenkelijke praktijken hij er op na houdt en zijn vorige werkgever een onderzoek daarnaar is gestart.

Het AD beschreef dit weekend hoe Plasterk überhaupt de kandidaat van Wilders was geworden: “Ze kwamen elkaar vorige zomer stomtoevallig tegen op een vakantie op Bonaire en na een etentje met beider vrouwen ontstond een vertrouwensband.” In gewone mensentermen heet dat vriendjespolitiek.

Nu moet er iemand anders komen en de grote vraag is welke persoon met voldoende statuur zich leent voor de rol van zetbaas, van marionet. Want dat wordt de nieuwe premier: een trekpop van Wilders. Al het gewauwel over 'extraparlementair' en 'op afstand van de Kamer' moet dat verhullen.

Gaat het lukken? Misschien niet. Misschien sneuvelt de hele formatie er zelfs op. Dit is immers het moment waarvan iedereen zei dat er op gewacht werd: een mislukking die de schuld is van Wilders zelf.

In de media werd al gewezen op het soortgelijke gedoe met Gom van Strien, de door Wilders benoemde verkenner die binnen een etmaal moest vertrekken omdat hij verdacht wordt van fraude en zelfverrijking. Wilders, die er zijn beroep van heeft gemaakt anderen de maat te nemen, blijkt zijn eigen mensen niet te kennen.

Ik moest terugdenken aan de gemeenteraadsverkiezingen in Rotterdam, een bolwerk van PVV-stemmers. Daar deed de PVV dit keer niet mee omdat er geen kandidaten waren. Een blamage. Vier jaar eerder, in 2018, had Wilders luid verkondigd dat hij de grootste zou worden in de stad. Lijsttrekker werd Géza Hegedüs. Die moest - ook binnen een dag - opstappen omdat hij een Holocaust-ontkenner bleek. De partij van Wilders haalde vervolgens slechts één zetel die bezet werd door een zonderling figuur. Hij maakte tot in de rechtszaal ruzie met zijn eigen mensen die hem beschuldigden van vriendjespolitiek nadat hij z’n eigen partner aanstelde als fractiemedewerker. Zo gaat dat bij de PVV, vriendjespolitiek en inteelt.

Het gebeurde allemaal onder leiding van Wilders, de man die geen leiding kan geven. Dat weet hij zelf ook. Twintig jaar lang heeft hij de tijd gehad om een partij op te bouwen en hij heeft het niet gedaan. Het wordt niet geopperd maar hij is denk ik gewoon te lui. Een partij opbouwen is hard werken. Je moet het hele land door, avonden lang in achterafzaaltjes zitten. Dat is wat alle politici doen, van Timmermans tot Yesilgöz. Wilders niet. Hij gaat liever op toernee in het buitenland waar hij een praatje afsteekt voor klapvee en met alle egards ontvangen wordt. Liever vakantie houden op Bonaire dan langs normale, moeizame weg een partijkader opbouwen. Geen leden, lekker makkelijk. Ja, voor Wilders zelf. Niet voor de politiek, daarom is er nu zo’n probleem.

Politiek commentator Tom-Jan Meeus opperde maandag een idee dat me erg aanstaat: het moet verboden worden dat er partijen in het parlement zitten die geen leden hebben. Wie de democratie als principe niet vertrouwt heeft niets in onze politiek te zoeken. Want zonder leden ontneem je de democratie ook het zelfreinigend vermogen, de kans voor de leden, het volk, om de eigen koers te bepalen.

Wilders heeft zijn kiezers voorgelogen. Hij verkondigt al jaren dat hij de grootste gaat worden maar heeft niets geregeld voor als dat eenmaal ging gebeuren. Helemaal niets. Toen hij won moest hij driekwart van zijn programma overboord gooien omdat hij geen idee heeft hoe hij zijn beloftes moet realiseren. Aan de onderhandelingstafel won de VVD.

Het lijkt me een goede vraag voor bij de volgende verkiezingen: Denk je nou echt dat het een goed idee is om het land te laten leiden door iemand die zelfs voor zijn eigen mensen bang is?