Wil Nederland apenpokken wel stoppen, ook nu het moet?

De WHO heeft apenpokken uitgeroepen tot een noodtoestand voor de volksgezondheid van internationaal belang (PHEIC). Dit is pas de zevende keer dat zoiets gebeurt. Landen zijn nu verplicht om stappen te nemen om deze uitbraak te beteugelen. Dit virus is niet heel besmettelijk maar wel gevaarlijk, vooral voor kinderen. Daarom is het niet de bedoeling dat we de ziekte allemaal gaan oplopen en wel de bedoeling dat landen dit gaan stoppen.

Ook Nederland zal dus zijn best moeten doen tegen apenpokken. Sinds deze uitbraak in mei de kop op stak is contactonderzoek aan de gang en mensen die positief testen moeten in isolatie. Er is besloten om mensen met hoger risico in te enten. Dat zijn in de praktijk mensen met aids en mannen die betaalde seks hebben met mannen.

Maar Nederland lijkt het virus verder niet serieus in te dammen. Enkele weken geleden werd de unieke beslissing genomen om de quarantaineplicht te laten vervallen voor nauwe contacten van besmette mensen. Het ministerie zegt dat blaasjes op kinderhuid waarschijnlijk waterpokken zijn, zonder te vermelden dat kinderen die al waterpokken hadden toch al gauw aan apenpokken moeten denken. En de stellige stelling dat apenpokken niet ingeademd kan worden via zwevende deeltjes (aerosolen) klopt niet met de wetenschap.

De “geen paniek” en “geen aerosolen” communicatie is bekend van bijvoorbeeld griep en covid . Dat wijst er op dat de minister niet mikt op indammen. Of nee, misschien wacht de overheid met serieus indammen tot het virus ruimer rondgaat. De hoop dat het virus niet besmettelijk genoeg is om breed rond te gaan is in ieder geval vervlogen. Deze uitbraak gaat niet stoppen bij mannen die seks hebben met mannen. Het komt nu al bij kinderen terecht, waarvan zo te zien iets van 3% zal overlijden. Zoveel schade is normaal gesproken niet welkom in een maatschappij.

Maar Nederland is niet zomaar een maatschappij. Ons land heeft een trotse traditie van tolerantie voor ziekteverwekkers en geloof in de waarde van het (jong) ontwikkelen en (constant) bijhouden van immuniteit door infectie. Ook bij andere virussen reageert Nederland vaak trager dan andere Europese landen. De griepprik is hier tamelijk zeldzaam en kinderen worden niet ingeënt tegen waterpokken.

Het kabinet koos officieel voor een uniek Covid-beleid van veel infecties richting “groepsimmuniteit” dat zwaar is bekritiseerd door de WHO en gewoon niet past bij een Lijst A-infectieziekte. Die keuze heeft natuurlijk veel ziekte en verzuim tot gevolg, maar ook tot veel spanningen geleid onder de bevolking en preventie als mond-neusmaskers actief ondermijnd. Covid kan het immuunsysteem aan en zo misschien ook de weerstand tegen apenpokkenbesmetting in een land waar de meeste mensen Covid hadden en vaak ook nu hebben.

Het ministerie heeft niet alleen een relatief sterke reflex van risico’s nemen bij ziekteverwekkers, maar schiet zichzelf daarmee ook in de voet als het ooit wil gaan remmen. Voorlopig staat Nederland al weken in de mondiale Top 3 van infecties per hoofd van de bevolking. Hopelijk volgt Nederland deze keer wel de WHO en volgt nu gauw een meer serieuze aanpak. Maar de voortekenen zijn niet goed. En dat is slecht nieuws voor kinderen, mensen met een zwak immuunsysteem en iedereen die zo’n pijnlijk en littekenvormend virus liever aan zich voorbij laat gaan of de chaos van veel ziekte gewoon zat is.

cc-foto: NIAID