Grootste lek in de militaire geschiedenis... NAVO-troepen verantwoordelijk voor honderden burgerdoden... Aanvallen van Taliban enorm in aantal toegenomen... Pakistan en Iran voeden de opstand, zo vermoeden NAVO-commandanten... Update: Hoofdredacteur Wikileaks spreekt in NRC van 'bewijs voor oorlogsmisdaden'.
Klokkenluiderssite Wikileaks heeft de hand weten te leggen op geheime verslagen van de oorlogsmisdaden in Afghanistan. De verslagen schetsen het beeld van een zwaar falende militaire missie. Zo is in de stukken te lezen hoe dat NAVO-troepen honderden burgers hebben gedood en dat de aanvallen door de Taliban enorm zijn toegenomen. Ook zouden NAVO-commandanten vrezen dat buurlanden Pakistan en Iran de opstand voeden.
Het is het grootste lek in de militaire geschiedenis, zo meldt de Britse krant The Guardian. In 90 duizend documenten wordt melding gemaakt incidenten en gerapporteerd over de situatie in het land. Wikileaks heeft de stukken behalve aan The Guardian, ook beschikbaar gesteld aan The New York Times en Duitse weekblad Der Spiegel.
Julian Assange, de hoofdredacteur van Wikileaks vergelijkt de vrijgegeven documenten met het openen van de Stasi-archieven. “Het is aan een rechtbank om te besluiten of iets uiteindelijk een misdaad is. Dat gezegd hebbende […] lijkt er in dit materiaal bewijs te zijn voor oorlogsmisdaden”, aldus Assange in NRC. Directe voorbeelden van oorlogsmisdaden gaf de Australische hoofdredacteur niet in het interview.
De onthullingen zullen vooral de VS niet goed uitkomen. Daar neemt de kritiek op het Afghanistan-beleid van president Barack Obama de laatste tijd toe.
In een verklaring wijst het Witte Huis erop dat de verslagen over de periode Bush gaan, toen er chronisch tekort was aan middelen in Afghanistan. Ook haalt Washington uit naar Wikileaks voor het onthullen van de documenten. Wikileaks stond al niet op goede voet met de Amerikaanse overheid, nadat het internetforum in april een video naar buiten bracht waarop te zien is hoe Amerikaanse soldaten twaalf onschuldige burgers vermoorden.
Incident met Nederlandse militairen
In de stukken worden ook incidenten met Nederlandse militairen gemeld. Zo hebben Nederlanders bij gevechten om een Afghaans dorp elf burgers neergeschoten, waarvan er vier stierven. Dat meldt NU.nl.
Over dit voorval is te lezen:
De Nederlanders zijn een officieel onderzoek gestart en zijn bezig met een pro-actieve public relations campagne om politiek tumult hier en in Nederland te voorkomen. Ofschoon het besluit om te vuren gerechtvaardigd was, bestaat het gevaar dat omdat deze actie mis ging ze in de toekomst zullen twijfelen met negatieve gevolgen voor de veiligheid in de provincie.
Update 22:50
Het Ministerie van Defensie loopt vertrouwensschade op door de bekendmaking van de geheime documenten. De Volkskrant ontdekte dat er op 22 maart 2007 ‘per ongeluk’ vier Afghaanse burgerdoden zijn gevallen toen een Nederlandse Apache-gevechtshelikopter het vuur opende op Talibanstrijders. Ook zeven burgers raakten daarbij gewond. Destijds maakte defensie alleen melding van een ‘incident’ en had het niet over burgerslachtoffers. Maandagmiddag vertelde het Ministerie van Defensie zich geen zorgen te maken over eventuele onthullingen via Wikileaks.