Wie verbaasd is over het succes van Trump heeft niet goed opgelet

Doe zelf de test. Tik bij Google “ Donald Trump beginning of the end ” in en je krijgt meer dan 18 miljoen hits. Vanaf de eerste dag van zijn campagne weten talloze journalisten, analisten en commentatoren het zeker: “Die Trump, hé? Dat is géén blijvertje”.

Elke keer weer voorspellen ze het begin van het einde voor Trump: toen hij vrouwen voor dikke varkens uitschold, toen hij aankondigde 12 miljoen illegale immigranten op transport te willen stellen, moslims aan de grens wil weigeren, toen hij ruzie maakte met de paus en partijgenoten uitmaakte voor sukkels.

Maar het ‘begin van het einde’ van Donald Trump wil maar niet aanbreken. De talloze beterweters en wijsneuzen blijven zich daarover in de Amerikaanse bijna verontwaardigd verbazen. Hun politieke zekerheden verdampen, Trumps kiezers stromen intussen toe.

Sorry hoor, maar wie echt verbaasd is over het megasucces van deze zelfingenomen multimiljardair heeft niet goed opgelet. Nog een testje? Zoek bij Google op: “ America wrong direction ”. Je krijgt meer dan 8,5 miljoen hits.

Pakweg driekwart van de Amerikanen vindt dat het met Amerika de verkeerde kant opgaat. Dit verklaart veel. Hier zien we het populistische paradijs waar Donald Trump nu ruimhartig oogst. Woede en wantrouwen als brandstof van een succesvolle kruistocht tegen het politieke establishment.

Trump doorbreekt intussen de ene na de andere barrière. De politieke zwaartekracht staat even ‘ on hold ’. Veel keiharde voorspellingen blijken een boterzachte mythe. Een paar voorbeelden: – De opiniepeilingen zitten er vreselijk naast. Kiezers stemmen niet echt op Trump. Dat doen ze dus wél. – Al die rauwe scheldpartijen doen Trump uiteindelijk de das om. Ook (nog?) niet uitgekomen. – Donald Trump trekt geen christelijke kiezers. Ook fout: ze stemmen wel op hem. – Stemmen van Latino’s kan hij na al zijn beledigingen wel vergeten. In Nevada kiezen veel Latino’s wél voor Trump.

Wat is toch de charme van deze zelfingenomen lawaaipapegaai (“I am the biggest, I am the best”)?

Voor tientallen miljoenen Amerikanen is de Amerikaanse droom verder weg dan ooit. Het Republikeinse politieke evangelie zegt dat een gapende kloof tussen rijk en arm goed is en het land behoedt voor verderfelijk socialisme van Europese snit. Meer investeren in onderwijs, gezondheidszorg en openbaar vervoer? Niet doen! Ronald Reagan zei het al: “De overheid lost geen problemen op, de overheid ís het probleem”.

Maar als je zeven dollar per uur verdient met een kloterig baantje, is jouw Amerikaanse droom heel simpel de verhoging van het minimumloon naar 10 of 12 dollar per uur. Als je geen ziekteverzekering hebt, wordt die droom al een beetje waar als je zonder angst voor een te hoge rekening naar de dokter kunt. Wie in arme delen van Amerika scholen of ziekenhuizen bezoekt, ziet geen Amerikaanse droom, maar een dagelijkse nachtmerrie. Als je steeds weer werkloos wordt omdat je baan wordt overgeheveld naar India en China, ben je kwaad, héél kwaad. Geef ze eens ongelijk.

Als er dan een welbespraakte, humoristische kandidaat opstaat die een glanzend opgefriste versie van “ The American Dream ” belooft, is voor miljoenen de verleiding te groot. “Eindelijk een politicus die echt naar ons luistert. Hij zegt wat wij denken”.

Deze analyse van Trump klopt. Grote groepen kiezers zijn jarenlang geknecht en genegeerd. Daar is geen speld tussen te krijgen. Maar over de oorzaak van dit bewuste sociale wanbeleid praat Trump niet.

De Republikeinen preken met de Bijbel in de hand een oerrechts evangelie en schilderen tegenstanders steevast af als naieve ‘lefties’. Overheid en politiek worden gerund door sukkelige zakkenvullers (“ Our leaders are stupid ”) die van Amerika liefst een soort socialistisch Denemarken maken. Oh, en weet je wel dat de Democraten alle Amerikanen hun vuurwapens willen ontfutselen? Een on-Amerikaanse schande als dat gebeurt!

This 30-second clip of insults and unintelligible yelling is all you really need to see to understand the #GOPDebate pic.twitter.com/isNPZeLAg8

— Andrew Kirell (@AndrewKirell) 26 februari 2016

Als er iets verbazend is aan de electorale zegetocht van The Donald is het dat zijn fans zich niet afvragen of hij ook echt een oplossing aandraagt voor hun problemen. Niet dus. Populisten grossieren in fakeplannen: het klinkt krachtdadig maar er komt zelden iets van terecht.

Zoals Geert Wilders met zijn ‘kopvoddentaks’, die een immigratiestop propageert en de Koran wilde verbieden, zo heeft Trump zijn plan om moslims bij de grens te weigeren en een muur tussen Mexico en de VS (3200 kilometer) te bouwen om illegalen (“Criminelen, drughandelaren, verkrachters”) tegen te houden. Er komt geen bal van terecht.

Luister maar naar Trump. Het Congres – het Amerikaanse parlement – komt niet in zijn spektakeltoespraken voor. Jammer voor Trump maar het Congres gaat wél over het geld voor zo’n muur en massadeportatie. Zelfs Trump kan de Amerikaanse grondwet niet overschreeuwen.

Komt er dan niks terecht van al zijn herrieplannen als hij in november het Witte Huis verovert? Trump zal de totaal verlamde politieke machinekamer van de Washingtonse politiek op zijn grondvesten laten schudden. Dat is winst. En zakenman Trump is (anders dan reli-fanaat Ted Cruz) een pragmaticus voor wie niet ideologie maar het resultaat telt (“ My life is about winning, always winning ”). Minder ideologie in Washington is een zegen.

Het is ook razend spannend: treedt president Trump in de voetsporen van Ronald Reagan die de communistische Sovjet-Unie ‘het rijk van het Kwaad’ noemde en de Russen uitmaakte voor ‘leugenaars, bedriegers en criminelen’ maar vervolgens wel – heel pragmatisch! – een vergaand rakettenverdrag afsloot met de Russen? Trump is ook een man van de praktische aanpak: geven en nemen ter wille van het eindresultaat.

Wordt Trump president? Wordt het ‘ondenkbare denkbaar’? De kans is nu groter dan ooit. Maar ‘The Greatest Political Show on Earth’ is ook onvoorspelbaarder dan ooit.

Amerikanen debatteren er intussen lustig op los. Tik bij Google maar in “Donald Trump White House”: 131 miljoen hits.