Wie ‘Rem Europa’ roept, zet de deur open voor inbrekers

Wezenloze discussies in plaats van scherpe politieke strijd tegen extreemrechts

In het aan moderne kerkgebouwen zo rijke Krimpen aan de IJssel prijkte tegen een lantaarnpaal een verkiezingsbord met het portret van een keurige meneer. “Stem christelijk”, stond er op. “Rem Europa. SGP.” Voor het overige was er in het Zuid-Hollandse industriestadje nauwelijks iets van de Europese verkiezingen te merken. Niemand lijkt zich er druk om te maken. Men gaat schouderophalend voorbij aan de waarschuwingen dat extreemrechts op een grote overwinning afstevent, mede door de desinteresse van het electoraat.

Je zou zeggen: als het er zo voorstaat, dan zouden de democratische partijen van links tot rechts toch een enorme propaganda-activiteit moeten ontketenen om de kiezers voor het dreigende gevaar te waarschuwen maar het tegendeel gebeurt. Kandidaten voor het Europees parlement treden braaf aan als de media ze uitnodigen voor debatten. Zo was Chris Stoffer, de politiek leider van de keurige meneer op het verkiezingsbord, bij Goedemorgen Nederland te gast om de degens te kruisen met Laurens Dassen van Volt. Het ging over een Europees leger. Stoffer toonde zich een groot voorstander van militaire samenwerking maar een fusie van alle EU-strijdkrachten, daar was hij tegen. Die indruk had het verkiezingsbord ook al gegeven. “Stem christelijk. Rem Europa”. Dassen weersprak hem met varianten op het spreekwoord “Eendracht maakt macht”.

Het grote probleem is dat alle lidstaten eigen strijdkrachten hebben, die trots zijn op hun uniformen, hun traditie en hun wapenrusting. Ze sluiten op geen enkele manier op elkaar aan, wat de slagkracht van de Unie ten zeerste schaadt, want als je kijkt naar het totaal aantal manschappen en de gezamenlijke budgetten is er niet zoveel aan de hand. Het gebrek aan coördinatie en samenhang doet ons de das om als de Russen komen. 

In dit licht bezien voer je een non-discussie als je op de TV gaat zitten bekvechten over een Europees leger of niet. Daar gaat het niet om. Er moet voor noodgevallen een centraal de lidstaten overschrijdend commando zijn zoals ook het geval was met de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog. En het is van belang dat in heel de Unie zoveel mogelijk hetzelfde soort militair materieel wordt gebruikt. Oekraïense soldaten worden momenteel gek van munitie uit het ene en schiettuig uit het andere land die niet (precies) op elkaar passen.

In alle omstandigheden is het van belang dat leden van de strijdmacht elkaar verstaan. Ze moeten een gemeenschappelijke voertaal spreken. Dat is op zich al een reden om naast die Europa-brede uniformering nationale legers te handhaven. Uitsluitend op praktische gronden. Dat kan best. Het tweede Duitse keizerrijk geeft daarvan een goed voorbeeld. Dit was een federatie van vijfentwintig deelstaten die allemaal hun eigen relatie hadden tot het geheel. De koninkrijken Würtemberg, Beieren en Saksen behielden hun eigen leger en minister van Defensie. Die pasten als stukjes van een legpuzzel in het grote Duitse militaire geheel zoals tijdens de Eerste Wereldoorlog bleek. Zo zal het met de strijdkrachten van de EU-lidstaten ook moeten gebeuren. Het is een beetje haarkloverij om te palaveren over één of over samenwerkende legers.

Hoe belangrijk het is dat Europa snel een eigen militaire macht vormt, blijkt uit de laatste ontwikkelingen rond de nieuwe Nederlandse duikboten, die gebouwd worden door het Franse Naval. Die moeten worden uitgerust met Amerikaanse Tomahawk-raketten. De Verenigde Staten weigeren die te leveren omdat zij vrezen dat Franse oorlogsindustrie – nu al de tweede der wereld – er met de bedrijfsgeheimen vandoor gaat.

Zonder voldoende slagkracht is het rijke Europa een aantrekkelijke buit voor andere machten. De wereld is een gevaarlijke plek, zeker voor landen die veel te verliezen hebben.

Dat besef zou moeten indalen. Daar moet het over gaan. Wie “Rem Europa” zegt, opent de deur voor inbrekers.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: de blijvende verwarring rond de formatie