WHO waarschuwt: virus verspreidt zich sneller dan de vaccins

De leiders van de G7 spraken afgelopen weekend op de top in Cornwall af dat zij gezamenlijk een miljard coronavaccins zullen delen met armere landen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt nu dat die belofte niet alleen rijkelijk laat komt, maar ook bij lange na niet genoeg is om Covid-19 de baas te blijven: het virus verspreidt zich vele malen sneller dan de vaccins.

Wie in de rijkere landen de blik vooral op de eigen achtertuin gericht houdt, zou het misschien niet zeggen, maar globaal gezien wordt er nauwelijks een deuk geslagen in de pandemie. Terwijl in bijvoorbeeld Europa of de Verenigde Staten het aantal gevaccineerden gestaag oploopt en de besmettingen rap afnemen, sterven er wereldwijd naar schatting nog zo’n tienduizend mensen per dag aan het virus.

De kritiek op rijke landen en hun regeringen zwelt aan. Dankzij voldoende financiële slagkracht kon een deel van de wereld alle beschikbare vaccins opkopen, terwijl een ander groot deel hulpeloos moest toekijken. Nog steeds. De scheefgroei is groot: de G7-landen hebben 73 keer zoveel vaccins als de lage-inkomenslanden. Daarom besloten de zeven grootste industriële landen het aantal vaccins dat gedeeld wordt te verhogen. In februari beloofden ze nog 130 miljoen doses te verstrekken, nu worden dat er dus een miljard.

Te weinig, zegt de WHO. De gedoneerde doses worden verspreid via Covax, het internationale samenwerkingsverband dat zorgdraagt voor de distributie van coronavaccins naar landen met minder geld. Tot nu toe werden er 87 miljoen doses naar 131 landen verstuurd. Om wereldwijd ten minste 70 procent van de bevolking te kunnen vaccineren, zijn er 11 miljard doses nodig.

Niet alleen de WHO is kritisch, ook andere hulporganisaties als Artsen Zonder Grenzen, Human Rights Watch en Oxfam vinden de belofte van een miljard doses te mager. Zij wijzen erop dat de G7 zich nog altijd te druk maakt om het beschermen van de patenten en de monopoliepositie van de farmaceutische industrie. De distributie van vaccins blijft daardoor slechts een druppel op een gloeiende plaat. Volgens WHO-topman Michael Ryan is er slechts 1 procent van het wereldwijde defensiebudget nodig om het benodigde aantal vaccins te leveren: ‘We kunnen toch wel 1 procent daarvan missen of levens te redden en de pandemie te beëindigen?’