Wetenschappers willen buitenaards leven naar Aarde lokken maar is dat wel zo verstandig?

Een team van internationale wetenschappers, geleid door de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA, heeft een boodschap ontwikkeld die ze de Melkweg in willen sturen met als doel contact te leggen met hoogbegaafde vormen van buitenaards leven. In de boodschap wordt onder meer uitgelegd wie mensen zijn en hoe de Aarde er uitziet maar ook hoe DNA in elkaar steekt en wat de basis van wis- en natuurkunde is. De boodschap bevat ook een retouradres waar eventuele antwoorden naar toe gezonden kunnen worden.

Het digitale bericht moet naar het hart van de Melkweg gestuurd worden via de Aperture Spherical Radio Telescope in China en de Allen Telescope Array in Californië. Die laatste is van het SETI Instituut, dat al langer naar buitenaards leven zoekt en onder meer bekend is vanwege het analyseren van buitenaardse signalen via de screensavers van internetgebruikers. Dat laatste project is overigens twee jaar geleden gestopt, zonder dat er in de ruim 20 jaar dat het actief was een levensteken is gevonden. De screensaver zelf komt inmiddels in aanmerking voor een plekje op de lijst van door vooruitgang bedreigde technologieën. 

De wetenschappers richten de boodschap op een ring van sterren waarvan aangenomen wordt dat daar de kans op leven het grootst is. Ze stellen dat het verhaal van de mensheid interessant genoeg is voor andere levensvormen om kennis van te nemen. Niet iedereen is het er mee eens dat zo'n communicatieproject een goed idee is. Een van de beroemdste wetenschappers, de in 2018 overleden Stephen Hawking, waarschuwde expliciet voor de gevaren dit soort plannen. Hij wees op de praktijken van menselijke ontdekkingsreizigers. Hun bezoeken aan onbekende gebieden liepen voor de mensen die daar al woonden meestal erg slecht af. Zo leidde de komst van Columbus naar het Amerikaanse continent tot de vrijwel volledige uitroeiing van de bevolking. Waarom zouden buitenaardse wezens zich anders gedragen, vroeg hij zich af. Overigens steunde Hawkings dergelijke initiatieven wel, volgens eigen zeggen omdat nieuwsgierigheid het won van angst.

Er zijn eerder pogingen ondernomen om in contact te komen met buitenaardse beschavingen. Al in 1974 werd een bericht gestuurd vanuit een astronomisch centrum in Puerto Rico. Daarbij werd een gebied geadresseerd dat 25.000 lichtjaren verder op ligt en dus nog niet is aangekomen. Tegen de tijd dat het ontvangen wordt is de Aarde wellicht al door de klimaatvernietigende activiteiten van de door NASA geroemde intelligente bewoners verwoest. Er zijn ook verschillende berichten in het Klingon de ruimte ingestuurd, de kunstmatige taal uit de tv-serie Star Trek, waaronder een opera uit Den Haag.

Dr Jonathan Jiang van de NASA, een van de initiatiefnemers is niet bevreesd voor een agressieve reactie uit de ruimte en stelt dat als de buitenaardse wezens werkelijk zeer intelligent zijn, ze ook vreedzaam zullen blijken. Hij hoopt dat de mensheid ook op dat gebied wat van hen kan leren, zegt hij in The Guardian.

Een wetenschapper aan de universiteit van Oxford, Anders Sandberg van het optimistisch genaamde Future of Humanity Institute, stelt dat de kans op een respons minimaal is maar dat het toch goed is om het te proberen omdat het nu eenmaal beter is om zelf als eerste contact te leggen met je buren. Bovendien zet het ons aan het denken over hoe te communiceren met buitenaardse levensvormen. Dat de buitenaardse wezens slimmer moeten zijn dan mensen is al een vereiste om de boodschap te begrijpen. Om het bericht te testen werd het voorgelegd aan een reeks wetenschappers, waaronder Nobelprijs-winnaars. Geen van hen kon er chocola van maken. Dus misschien blijkt straks het eerste antwoord dat ontvangen wordt uit het centrum van de Melkweg het gegalm van hoongelach.

Hieronder een blik op het universum waar we in wonen, geïnspireerd door onder meer het essay Cosmic View, The Universe in 40 Jumps uit 1957 van de Nederlandse wetenschapper Kees Boeke. 

cc-foto: Trevor Dobson