Gisteravond: merkwaardig tot het absurde af. Vanuit onze ramen kijken we naar de Iraanse raketten in de lucht, alsof het vuurwerk is. Fragmenten onderschept door Israëlische raketten. Zware boems in de verte.
Los van de raketten en hun beperkte impact vallen er vele doden bij Israëlische bombardementen in Zuid-Libanon en Beiroet. Op verschillende plaatsen In Gaza vanochtend: tientallen doden bij Israëlische bombardementen. Gaza valt zomaar weg uit het nieuws. In Jaffa gisteren een aanslag van Palestijnen met verscheidene doden.
Ons gezin is nu enkele weken terug in Bethlehem van een reis. Wat je vooral onder de mensen hier ziet is onzekerheid, en angst voor nu en de toekomst. Niemand weet wat de komende dagen of weken gaat brengen.
De onzekerheid betreft ook het reizen. De checkpoint bij de “container,” de strategische scharnier tussen het zuidelijke en noordelijke deel van de Westoever ten oosten van Jeruzalem, is al enkele dagen overdag uren gesloten. Het reizen naar Ramallah is onmogelijk of duurt soms 3-4 uur in plaats van de gebruikelijke 1 uur.
De onvoorspelbaarheid geldt ook voor de overige honderden vaste en mobiele checkpoints binnen de West Bank. De korte reis vanuit de Westoever naar Jeruzalem is alleen in uitzonderingsgevallen mogelijk. Het lijkt wel alsof er een nieuw normaal aan het ontstaan is.
Vanochtend hoor ik dat bij checkpoints sommige Palestijnen met op hun mobiels filmpjes van de raketten gisteren gearresteerd zijn. Minimaal een is in elkaar geslagen. Op sociale media schrijft iemand aan Abu Mazen, de president van het Palestijnse Gezag: Ihmouna! Bescherm ons! De reacties spotten met Abbas en wat hij kan.
Grote onzekerheid is er over de economische toekomst, met het werken in Israël geblokkeerd, het Palestijns Gezag zonder inkomsten en het toerisme in Bethlehem dat stilligt. De Geboortekerk is geheel leeg. Het is zo’n beeld dat aan de Tweede Intifada van 20 jaar geleden herinnert. Die Intifada-herinnering geldt ook voor genoemde reisproblemen, de onvoorspelbaarheid en de daarmee gepaard gaande desoriëntatie.
Het is overigens niet zo dat er een voor het oog duidelijke Israëlische troepenverplaatsing is vanuit de West Bank naar de Libanese grens. Wat Bethlehem betreft: bijna dagelijkse zijn er raids in de dorpen rondom de stad, ook in sommige delen van Bethlehem zelf en de belendende stadjes Beit Sahour en Beit Jala, en met name ook in de aangrenzende vluchtelingenkampen. Andere delen van de Westoever, met name het noorden, staan onder grote(re) druk.
Bij de Muur komen Palestijnen niet graag. Ik wil al enige tijd een grote Wall poster met een Deens liefdeslied rond Bethlehem op de Muur plaatsen (“Jesus loves the wall down”), maar niemand wil dat klusje nu doen, veel te gevaarlijk, vooral wanneer je door camera's gefilmd wordt.
Landonteigeningen, de nieuwe outposts rond Bethlehem, dat alles gaat gewoon door, versneld zelfs. Net als de toename van Palestijnse emigratie naar het buitenland.
Het is vreemd. Terwijl dagelijks veel doden vallen in Gaza en Zuid Libanon, weten we maar al te goed dat de Israëlische regering in haar poging tot “reshaping of the Middle East” zeker ook haar oog heeft op de “reshaping” van dat andere front-in-de-schaduw, de West Bank – nu en straks.
Hier meer over mijn (Engelstalige) boek over Bethlehem in de laatste 25 jaar.