Uit wiens koker het idee ooit is gekomen weet ik niet. Maar een jaar of twintig geleden heeft de horizontalisering van de media plaatsgegrepen.
Als belangrijkste reden werd toen genoemd, het gemak voor de kijker en luisteraar. Nu wist iedereen heel snel en makkelijk waar, wat en wie op radio en televisie te vinden was.
Later begreep ik ook dat het voor de media ook belangrijk was om te weten wie, wanneer, en waar naar keek. En dat kwam, zeker niet in de laatste plaats, goed uit voor adverteerders in de sterblokken. Gerichte marketing. Maar deze horizontalisering heeft een vervelend bijeffect. Monotone voorspelbaarheid.
Iedere dag voorspelbare programma’s volgens een goed doorberekend format. Het heeft makers gedwongen te denken in doelgroepen. Dat optimale ‘verdienmodel’ hangt mij verschrikkelijk de keel uit. Het gaat ten koste van de kwaliteit en de diversiteit. De diepgang ontbreekt. Alles wordt langs de lat van het ‘gemiddelde’ gelegd.
Het gaat zelfs zo ver dat radio 1 heeft bedacht om in het format het item ‘ranking the news’ te maken. Hier kan de trouwe luisteraar stemmen op het meest populaire nieuws. Wat heeft dat voor zin? Stemmen op je meest populaire nieuwsfeit? Ridicule radiovulling, dat is het.
Bovendien gaan de aanhangers van deze horizontale programmering voorbij aan het effect dat iedere dag op hetzelfde tijdstip dezelfde presentatoren opdringerige intimiteit met zich meebrengt. Ieder ochtend tussen half 10 en half 11 Sven Kockelman. Ik trek het gewoon niet. Ik snak naar ander geluid. Naar variatie. We hebben heel veel te kiezen, er is een enorm aanbod maar er wordt radio en televisie gemaakt voor de grootste gemene deler. Dat stompt de kijker en luisteraar af. Het leidt tot debilisering. We zijn verworden tot consumenten. Dat dit commerciële format wordt omarmd door de commerciële partijen lijkt me niet onlogisch. Maar dat we hebben toegestaan dat ook de publieke omroep hieraan meedoet vind ik onwenselijk. Daarmee maar gelijk weer de discussie openend, wat de functie van reclameblokken op de publieke omroep is.