'We moeten voor onszelf opkomen, trotser zijn op onze cultuur'

‘Zijn hier nog mannen met ballen?’ riep Roos door de zaak. ‘Dan hang ik ze gelijk in de boom.’

‘Ik heb geen ballen,’ riep Ton terug vanaf zijn kruk aan de bar. ‘Anders zat ik wel in Oekraïne.’

‘Daar heb ik de mijne net naartoe gestuurd,’ riep Harko naast hem erachteraan. ‘Hebben ze op een Russische raketbasis gegooid. Helemaal plat.’

Achterin het café, bij de deur naar de toiletten, was Roos bezig een kerstboom op te tuigen. Ideetje van Emile, de eigenaar van het café. Door een warme kerstsfeer te creëren zouden de klanten misschien niet merken dat de verwarming lager was gedraaid in verband met de gestegen stookkosten. En omdat Emile te krenterig was om meer personeel aan te nemen, was het aan Roos om, naast haar werkzaamheden achter de bar, die kerstsfeer tot stand te brengen.

‘Nou, wat vinden jullie ervan?’ vroeg ze naast de kerstboom waarin de ballen blonken.

‘Hartstikke sfeervol,’ zei Harko, een houten tandenstoker in zijn mondhoek op en neer wippend. ‘En kom nou maar weer achter de bar.’

‘Dat mag tegenwoordig ook al niet meer, hè,’ zei Ton. ‘Net als Zwarte Piet.’

‘Wat mag niet meer?’ vroeg Harko.

‘Een kerstboom.’

‘Wat?’ Harko keek even om naar de opgetuigde Nordmann. ‘Is een kerstboom nou ook al racistisch?’

‘Niet racistisch, maar wel slecht voor het milieu.’

‘Jezus, krijgen we dat weer!’ Harko had zijn tandenstoker stukgebeten. Hij spoog de resten in zijn hand, keek even steels om zich heen en liet ze toen op de grond vallen.

Roos keerde met een dienblad vol lege glazen terug achter de bar en begon ze gelijk om te spoelen. Iedere beweging die ze in het café maakte, stond in het teken van werk. Ze goot de bodems in de afvoertrechter, dompelde de glazen met twee tegelijk in de spoelbak, draaide ze met korte polsbewegingen twee, drie keer heen en weer op de borstels, drukte ze op het kruis van de sproeier om ze nog even af te spoelen en stapelde ze op de torens schone glazen op de afdruipplaat.

‘Je hebt het maar druk,’ zei Ton.

‘Zo blijf ik warm.’

‘Ik…’ Ton had bijna gezegd dat hij haar wel even warm kon houden, maar hield bijtijds zijn mond.

‘Hij zei net dat een kerstboom nou ook al niet meer mag,’ zei Harko.

‘O?’ Roos sperde haar ogen vragend open als blauwe bloemen die Ton graag wilde bestuiven. ‘Waarom niet?’

‘Slecht voor het milieu,’ zei Ton.

‘Hè?’ Roos kneep haar gezicht samen in onbegrip, waardoor zich een stralenkrans van rimpels naast haar ogen vormde. ‘Is toch puur natuur!’

‘Nee, monocultuur. Stikvol landbouwgif.’

‘Ja, je moet ze natuurlijk niet opeten.’

‘Hoe kom je aan die wijsheid?’ vroeg Harko.

‘Was op tv,’ zei Ton. ‘Je moet niet raar opkijken als ze het nog eens gaan verbieden.’

‘Ze pakken ons alles af,’ zei Harko hoofdschuddend en pakte zijn glas bier van de bar. ‘We houden niks meer over.’

‘Eerst Zwarte Piet en nou de kerstboom,’ zei Ton. ‘Straks verbieden ze nog de paashaas. Wegens dierenmishandeling.’

‘Maar weet je waar je nooit wat over hoort?’ zei Harko. ‘Over de hadj.’

‘De wat?’ vroeg Roos.

‘De bedevaart naar Mekka,’ demonstreerde Ton zijn ontwikkeling, die niet alleen in fysieke zin breed genoemd kon worden. ‘Wat is daar dan mee?’

‘Nou, wat dacht je dat dát met het milieu doet?’ zei Harko. ‘Al die vliegtuigen met moslims, dát is lekker voor het klimaat!’

‘Ja, dat is waar,’ zei Ton. ‘Daar hoor je nooit wat over.’

‘En dan al die islamitische offerfeesten. Die moslims mogen er vrolijk op los slachten en wij moeten straks wormen gaan eten.’

‘Gatverdamme!’ Roos vertrok haar gezicht in een walgende grimas, waardoor ze er ineens een stuk ouder uitzag. ‘Nou, dat doe ik niet, hoor!’

‘Het is meten met twee maten,’ zei Harko. ‘Wij moeten alles opgeven en zij mogen alles houden. Het lijkt wel alsof onze cultuur minder waard is dan die van hen.’

‘Ik ga echt geen wormen eten,’ zei Roos, terwijl ze het ene na het andere glas onder de lopende bierpomp hield voor een groot gezelschap dat was binnengekomen om naar Marokko-Frankrijk te kijken. ‘Dan eet ik nog liever kerstboom.’

‘Er hangt een soort weg-met-ons-mentaliteit in dit land,’ zei Ton. ‘Waar komt dat toch vandaan?’

‘Hobby van de linkse elite,’ zei Harko. ‘Politiek correct scoren.’

‘Ja, en wij mogen ervoor betalen. Het is toch te gek dat een kleine groep drammers bepaalt wat er gebeurt in dit land. En iedereen maar meelullen, bang om gecanceld te worden. De hele bouw ligt stil door dat gedram. En intussen laten ze steeds meer vluchtelingen toe die een huis moeten hebben.’

‘Ja, en weet je waar ik me ook kapot aan erger? Aan die excuses voor het slavernijverleden. Waarom moeten wij excuses aanbieden en de Afrikaanse landen niet? Zij verkochten toch die slaven aan ons? Er wordt een zwart-wit-ding van die slavernij gemaakt, maar dat was het niet. Er waren ook blanke slaven. Iedereen had slaven. Dat maakt het niet goed wat wij gedaan hebben, begrijp me niet verkeerd, maar waarom moeten wij voor alles opdraaien?’

‘Omdat er bij ons wat te halen valt.’

‘Precies! We zouden eens wat meer voor onszelf moeten opkomen, wat trotser moeten zijn op onze eigen cultuur.’

‘Jullie nog wat drinken?’ vroeg Roos.

‘Doe maar een Duvel,’ zei Ton.

‘Ja, mij ook,’ zei Harko.

‘Kijk, ik ben zelf niet gelovig, maar ik vind dat de kerstboom gewoon bij onze christelijke cultuur hoort. En Zwarte Piet ook.’

‘Zo is dat, godverdomme!’

Op het grote televisiescherm dat Emile voor het WK in de zaak had opgehangen werd afgetrapt.

‘O, het is begonnen,’ zei Ton en draaide zich om naar het scherm.

‘Nou,’ zei Harko, ‘ik hoop dat we die Fransen eruit trappen.’

Cc-foto: Sandra Seitamaa