Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

We hebben het (niet) geweten

  •  
14-05-2020
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
132 keer bekeken
  •  
grunbergeerdmans

© Screenshot: Op1

Lezingen als die van Grunberg, en een herdenking als 14 mei, dienen als een reminder voor de gevaren van zondebokpolitiek
Op 14 mei herdenken we in Rotterdam het bombardement. In bredere zin herdenken we de impact van de oorlog op onze stad. De verschrikkingen van de capitulatie, Jodenvervolging en razzia. We herdenken de impact op ons stadshart, het fysieke stadscentrum, maar vooral de impact op het geweten van onze stad. Herdenkingen zijn er om stil te staan bij mensenleed en de pijnlijke levenslessen die daarmee samenhangen. Om te leren van de geschiedenis, opdat ze zich niet zal herhalen. Bij sommigen ontbrak het aan geweten en inlevingsvermogen in het door Arnon Grunberg aangekaart leed op 4 mei.
Tijdens de Dodenherdenking wees Grunberg in zijn 4 mei-lezing op de parallellen tussen toen en nu. De giftige woorden over Joden, destijds, zien we nu terugkomen wanneer het Marokkanen betreft. En als dit het nieuwe normaal wordt, dan zal “er vroeg of laat op die manier ook weer over Joden gesproken worden”, aldus Grunberg. Deze wijze les is voor mij evident. Ook de ombudsman en Raad van Europa wezen ons eerder op het ‘racistisch politiek klimaat in Nederland’. Het ontbreekt echter nog steeds aan een omwenteling in het huidig politiek-maatschappelijk discours over minderheden. De snaar die Grunberg raakte, hernieuwde de roep aan politici om verantwoordelijkheid te nemen en nog meer leed te voorkomen.
De boodschap schoot bij sommige mensen in het verkeerde keelgat. Grunberg deed op 8 mei bij op1 zijn verhaal over de lezing en de ontstane ophef. De ophef verscheen tegenover hem, belichaamd door Joost Eerdmans , de voorman van Leefbaar Rotterdam. Om te illustreren wat voor soort negatieve berichten hij heeft ontvangen, leest Grunberg een van de haatdragende e-mails:
"Jij bent helemaal gestoord. Een veiligheidsrisico voor dit land. Een landverrader en dom. Hoe meer mensen als jij en Jesse Klaver, hoe radicaler ik word. Adolf heeft de verkeerde vergast. Hij had de moslims moeten nemen. En helemaal de Marokkanen, Turken, Somaliërs, Eritreeërs en andere Afrikaanse vuilnis. Vergassen die rotzooi. En de linkse fascisten zoals jij…ook in de wagons en afvoeren. Ik haat jou. En hoop dat je snel sterft."
Grunberg vouwt de brief, stopt ‘m terug in zijn zak, “met diepe minachting”, stond er ook nog onder, geeft hij aan. De haat richting Grunberg en diverse bevolkingsgroepen zit diep. Een kwaadaardige e-mail vol kwetsende verwensingen aan het adres van Grunberg. En een immense haat richting voornamelijk moslims. Uitingen als deze zijn er om stil van te worden. Om mededogen te tonen wanneer iemand zoiets gruwelijks deelt. Maar de stilte en het begrip dat Grunbergs verhaal verdiende, waaraan de andere tafelgast Abdelkader Benali ook refereerde, werd geen recht aangedaan. Als door een adder gebeten, schoot Eerdmans in de aanval en verwijten:
"Wat je nu voorleest is gruwelijk, maar het is wel een effect van wat je blijkbaar hebt beoogd. Waarom noem jij in een speech voor de Dodenherdenking ineens het woord Marokkanen?"
Grunberg houdt een lezing over iets essentieels om daarna veel haat over zich heen te krijgen en vervolgens te horen dat hij die haat over zichzelf zou hebben afgeroepen. En een begripvolle Benali werd door Eerdmans de slachtofferrol verweten. Wat beweegt iemand om het leed dat een ander wordt aangedaan te ontkennen of vergoelijken? Eerdmans begreep niet waarom Grunberg de stigmatisering en marginalisering van Joden die vooraf ging aan de vervolging, spiegelde aan die van ‘Marokkanen’ of ‘moslims’ vandaag de dag. De afkeer tegen Marokkaanse-Nederlanders rechtvaardigde Eerdmans met criminaliteitscijfers. Zonder daarbij aan te geven dat een correctie op achterstandspositie op z’n plaats is, discriminatie deze achterstandspositie in stand houdt, kwalijke mechanismen als etnisch profileren tot ongelijke registraties leiden, de impact van culturele dissonantie en ga zo maar door. Zonder besef van vergelijkbare ‘rechtvaardiging’ en ‘excuses’ voor de uitsluiting en marginalisering van Joden in de jaren ‘30. Zonder enig geweten van dit alles werd de Jodenaanp.. uh ‘Marokkanenaanpak’ met hand en tand gerechtvaardigd. En dus zal er vooral moeten worden toegewerkt naar ‘minder, minder, minder’.
Het is prijzenswaardig dat Grunberg ons wijst op het stigma dat vanuit de politiek rust op een groep mensen. Geschiedenis repeteert zich. Tot we ervan leren. Ons collectief geheugen, ons geweten, is geneigd ons in de steek te laten. Lezingen als deze, en een herdenking als 14 mei, dienen als een reminder voor de gevaren van zondebokpolitiek. Opdat we nooit zullen zeggen: we hebben het niet geweten.
Delen:

Praat mee

Onze spelregels.

Omschrijving *

Typ hier je reactie...


0/1500 Tekens
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (6)

Ewout Pool
Ewout Pool
15 mei 2020 - 20:18
Waar ik altijd moeite mee heb is waar velen (en Arnon ook een beetje) zich schuldig aan maken: "De Marokkanen, De Turken, de Antillianen". Zullen we beginnen ze gewoon Nederlanders te noemen? Ze hebben immers een Nederland paspoort. En nee, ik ben niet blind voor de problemen die vele etnische NEDERLANDSE groepen ervaren én veroorzaken. Maar laten we de oorzaken van die problemen aanpakken en niet de symptomen. Dus: discriminatie op alle gebied hard aanpakken, zorgen voor goede scholing voor iedereen, criminelen en overlastgevenden strafrechtelijk aanpakken en geloofsuitingen (van welke denominatie ook) die de wet overtreden verbieden. Liever zie ik zelfs nog dat het geloof uit de openbare ruimte wordt verbannen. Geen kerkklokken, minaretten, synagogen etc meer in de openbare ruimte. En ook geen scholen op religieuze grondslag meer. Vrijheid vàn godsdienst. Dat zou een socialistische aanpak zijn.
1 Reactie
Martin007
Martin00729 jul. 2020 - 9:50
Je vergeet nog wat. Discriminatie onder het allerdomste deel van Nederland streng bestraffen. Ik heb het over de werkgevers die sollicitatiebrieven met een verkeerde naam direct in het ronde archief doen verdwijnen. Een zeer wijs man vertelde mij eens dat er een geweldige manier is om mensen met een andere cultuur te leren kennen en waarderen: samenwerken. En dan nog wat. De omgeving waar de profeet Mohammed opgroeide, daar werd het Christelijk geloof beleden. Waarom Mohammed dat deed, zullen we nooit weten. Maar hij nam de bijbel, verdraaide de namen en verhalen een beetje en voila: de koran. Wie een gedegen Christelijke opvoeding heeft genoten, moet maar eens Islam op Wikipedia lezen. Je valt van je stoel af. Dus. Elke moslim die "ongelovige" tegen een Christen zegt, spreekt wartaal. Elke Christen die moslims bekritiseert, weet niet waar hij mee bezig is. Er zijn geen 2 religies die zo op elkaar lijken als Islam en Christendom. Geef de moslims dezelfde opleiding als onze kinderen en mettertijd zal het grootste deel vanzelf beseffen dat het niet mogelijk is dat duizenden religies allemaal de waarheid spreken en dat de enige concluie kan zijn: goden, duivels, engeltjes, hemel en hel bestaan niet.
Bert VanDuren
Bert VanDuren
14 mei 2020 - 9:40
'Zonder daarbij aan te geven dat een correctie op achterstandspositie op z’n plaats is, discriminatie deze achterstandspositie in stand houdt,' Dus het is eigenlijk allemaal onze schuld?
7 Reacties
Zandb
Zandb14 mei 2020 - 11:00
Bert Laat ik dan ook maar eens zo dom kort voor de kop antwoorden: Ja. Erger nog. Het jouw schuld. Nou goed.
Bert VanDuren
Bert VanDuren14 mei 2020 - 11:58
@ZandB Laat je toch niet zo kennen man..
Paul250371
Paul25037114 mei 2020 - 12:38
Onze schuld niet, alleen jouw schuld.
vdbemt
vdbemt14 mei 2020 - 12:41
Het is in ieder geval NIET zo dat het helpt het anders te laten zijn. Eerdmans kan terecht vragen: hoe komt het dat Marokkanen zo'n groot aandeel hebben in de misdaadcijfers? Maar dat is het enige dat hij al die jaren doet. Dat roepen. In plaats van écht te onderzoeken hoe dat komt. En dáár wat aan te doen. Maar op deze manier deze groep in het kwade daglicht blijven zetten, is wat hij liever doet dan de vraag echt beantwoorden en de situatie te doen veranderen.
Bert VanDuren
Bert VanDuren14 mei 2020 - 13:20
@vdbemt 'Maar op deze manier deze groep in het kwade daglicht blijven zetten' Dat doet die groep vooral zelf. Dat hoeft een wannabe Pim Fortuyn uit Rotterdam met een lasbril op mij niet te vertellen.
vdbemt
vdbemt14 mei 2020 - 15:49
"Dat doet die groep vooral zelf." Daar hoeft Eerdmans dus niet bij te helpen. Maar dat doet hij wel. Zonder nog steeds antwoord op de vraag te geven, hoe dat komt. En zonder, nog steeds, er wat aan te doen. Zoals: niet etnisch profileren, niet discrimineren bij sollicitaties, etc.
Zandb
Zandb15 mei 2020 - 16:32
Bert "Dat doet die groep vooral zelf". Hoe kan iemand uit een groep nu beoordeeld worden op iets wat hij helemaal niet doet. Dat is toch je reinste waanzin. Ik sloof me uit om mensen die zich ten onrechte aangesproken als racist o.i.d. voelen uit te leggen, dat ze gelijk hebben, wanneer ze niet doen wat men ze aanrekent. Maar als het dan niet over henzelf maar over Marokkanen gaat, dan telt dat ineens niet meer?
Jorah
Jorah
14 mei 2020 - 8:56
Als men in de jaren 70, 80, 90 enzovoort de link had gelegt tussen de giftige woorden jegens christenen en het christendom en giftige woorden jegens joden van voor en tijdens de tweede wereldoorlog dan was men keihard en recht in het gezicht uitgelachen. We zien het resultaat. Hele geloofsgemeenschappen zijn kapot gemaakt en cultureel erfgoed gesloopt door decennia van giftige woorden. Wanneer komt de verantwoording?
8 Reacties
Zandb
Zandb14 mei 2020 - 11:22
Jorah Hoe lang hebt u daarover nagedacht? Hoeveel mensen zijn er toen geweest die scandeerden: "Minder, minder, minder. Hoeveel mensen zijn er toen geweest die vonden dat die gelovigen maar beter het land moesten verlaten? Hoeveel mensen waren er, die vonden dat we christenen maar beter niet in ons land konden toelaten? Hoe christelijk was, in de tijd waarover u sprak, ons bestuur hier in Nederland christelijk? En hoe zeer waren al die 'giftige woorden' er niet op gericht, dat het hoog tijd werd, dat die geloof in het bestuur een stapje terug deed? Hoe zeer was het er niet op gericht, dat mensen in vrijheid konden kiezen, juist als het om religie gaat. Ik zal niet ontkennen dat het christendom, zeker in die tijd, niet altijd zo netjes behandeld is, maar het lijkt niet op hoe er 'toen' over joden gesproken werd. En dat "hele geloofsgemeenschappen kapot gemaakt zijn", dat is allemaal een mooi resultaat van het feit dat mensen in vrijheid mogen kiezen. Als het er om gaat om de invloed van de islam te temperen, precies zoals we dat toen met het christendom deden, dat lijkt mij dan ook enorm verstandig. Ik vind het niet zo slim om over "cultureel erfgoed" in het algemeen te praten, als dat zo hecht verbonden is aan religie.
Jorah
Jorah14 mei 2020 - 11:41
Lees je anders eerst even in Zandb voordat je weer wat roeptoetert. Je hebt zo te zien geen flauw benul hoe christenen hier in Nederland door socialisten zijn benadert op tv, toneel, krant enzovoort. Getrergd, getreiter, gekleineerd, gediscrimineerd en fysiek aangevallen door zogenaamde vrijzinnige en progressieve geesten. Begin maar gewoon met het erkennen van de feiten ipv wegduiken.
Paul250371
Paul25037114 mei 2020 - 12:39
Wat een infantiele kul vergelijking.
Jorah
Jorah14 mei 2020 - 14:59
Dat zal ongetwijfeld Paul, als je zelf aan de verkeerde kant staat is het plots allemaal kul. Ik geef slechts het vergelijk tussen de behandeling van moslims nu en christenen de afgelopen decennia. Daar zijn grote overeenkomsten in. Het is zoals Zandb al aangeeft ongepast om de vergelijking tussen de behandeling van Joden en de behandeling van christenen te maken. Net zoals het ongepast is om de behandeling van de Joden te vergelijken met die van de moslims nu.
Zandb
Zandb14 mei 2020 - 15:15
Jorah Dat heb ik wel, enig benul daarvan. Trouwens, ik citeer mezelf maar even: "Ik zal niet ontkennen dat het christendom, zeker in die tijd, niet altijd zo netjes behandeld is, maar het lijkt niet op hoe er ‘toen’ over joden gesproken werd." Maar inderdaad, dat van dat "gediscrimineerd" wat u stelt, dat heb ik dan gemist. Daar mag u mij even over bijpraten. Ik hoef u er toch niet aan te herinneren, dat er in die dagen ook heel wat mis ging in hoe gelovigen omgingen met ongelovigen, met homo's, abortus, voorbehoedsmiddelen en de positie van vrouwen e.d. Voor welke feiten duik ik nu precies weg, want feitelijk noemt u geen feiten.
Jorah
Jorah14 mei 2020 - 17:45
"Ik hoef u er toch niet aan te herinneren, dat er in die dagen ook heel wat mis ging in hoe gelovigen omgingen met ongelovigen, met homo’s, abortus, voorbehoedsmiddelen en de positie van vrouwen e.d." Nee zeker niet. De grote grap is dan ook dat met het vertroetelen van de islam links al de winst en vooruitgang die het geboekt heeft op die gebieden nu in rap tempo weggeeft. Vreemd dus dat terechte islamktitiek afgelopen 4 mei op 1 hoop is geschoven met jodenvervolging. Links snijd zichzelf hier gigantisch mee in de vingers en bijzonder genoeg hebben ze dat straks zelf veel te laat door.
DaanOuwens
DaanOuwens15 mei 2020 - 8:24
@ Jorah Jij schrijft: De grote grap is dan ook dat met het vertroetelen van de islam links al de winst en vooruitgang die het geboekt heeft op die gebieden nu in rap tempo weggeeft. Links, dat trouwens een nogal gemêleerd gezelschap is geeft niets weg. Niet het recht op abortus, de vrouwenemancipatie en de rechten van homo's en andere groepen. Dat is iets wat zich voltrekt in jouw fantasie maar met de werkelijkheid heeft het weinig te maken. Het enige wat jij links kan verwijten is dat minderheidsgroepen anders worden behandeld door linkse Nederlanders als door mensen zoals jij. Links benadert andere mensen meestal op basis van gelijkwaardigheid, rechtse mensen zoals jij hebben daar moeite mee.
Zandb
Zandb15 mei 2020 - 16:44
Jorah "De grote grap is dan ook dat met het vertroetelen van de islam links al de winst en vooruitgang die het geboekt heeft op die gebieden nu in rap tempo weggeeft.", zegt u. U begrijpt niet dat het woord "vertroetelen" niet aan de orde is, wanneer het gaat om de rechten die gelovigen hebben. Moslims hebben namelijk evenveel recht om meningen te hebben over van alles en nog wat, zo lang ze die de samenleving maar niet opdringen. (En dat was in de jaren 60/70/80 het grote probleem; dat het bestuur te vaak iedereen goddelijke normen opdrong. En het is nu een probleem dat in z.g.n. moslimlanden dat nog steeds aan de orde van de dag is maar ook in Landen als Polen bv en de VS. Maar waarom moet ik dat als kenmerkend voor dat geloof gaan zien?) Wanneer er een moslim komt, die beweert, dat hij tegen homo's is, tegen abortus, tegen euthanasie, tegen gelijke behandeling van mannen en vrouwen, dan reageer ik daar op dezelfde manier op, dan bij wie dan ook. Zolang een christen, een jood, een moslim mij zijn idee van wat de wet van zijn god is opdringt, hij gaat zijn gang maar; ik kan hem slechts mijn mening daar tegenover stellen. En dat is geen vertroetelen. Dat is accepteren van een uitvloeisel van onze rechtsstaat.
badgast
badgast
14 mei 2020 - 8:41
Eerdmans maakt sterk de indruk te willen vechten voor de vrijheid van meningsuiting. Zolang de geuite mening maar overeenkomt met de zijne. In de uitzending die je noemde verklaart Eerdmans achter elkaar dat Grunberg hem en de zijnen (Eerdmans en zijn geestverwanten dus) "zomaar wegzet als racisten", om vervolgens meneer Benali te verwijten zich een slachtofferrol aan te meten. Of de ironie van dat verwijt aan Eerdmans zelf duidelijk was, weet ik niet. Maar hij geeft wel weer duidelijk aan waar hij en zijn clubgenoten staan.
Griezel in post-gezellig Nederland
Griezel in post-gezellig Nederland
14 mei 2020 - 8:36
alle omroepen, alle kranten, alle politieke partijen ze doen in meer of mindere mate mee maar oooo wat zijn ze tegen zwarte piet de enige persoon in dit land met een publieke functie die ongeveer niet racistisch is .
bv-user-84072
bv-user-84072
14 mei 2020 - 8:17
--- Dit bericht is verwijderd —
8 Reacties
rosarosa
rosarosa14 mei 2020 - 10:50
zit niet te bullshitten, racisme heeft niets te maken met "islamkritiek".
Zandb
Zandb14 mei 2020 - 11:32
kouffar Nou geen dingen gaan verzinnen: "Islamkritiek leidt tot nieuwe Holocausten." Dat is wel een heel kwalijke vorm van framen. U hebt helemaal niets begrepen van wat Grunberg zei. Misschien was het u, als blinde blanke vink, duidelijker was geweest, wanneer Grunberg gezegd zou hebben: "Wanneer een wit mens beoordeeld wordt naar de groep waartoe hij behoort, dan spreekt hij mij aan." Net zo goed. En nu niet meteen roepen, dat zoiets ook gebeurt, want 1. ja, dat gebeurt en 2. wanneer we het hebben over bijvoorbeeld het witte privilege, dan is dat niet iets alleen voorbehouden aan witten maar dan is er ook het zwarte privilege o.i.d. Geef mij de voorbeelden van waar u werkelijk als mens beoordeeld wordt naar de groep waar u deel van uitmaakt of waar u toe gerekend wordt en ik zal het voor u opnemen.
ton14024
ton1402414 mei 2020 - 12:16
Zandb, leg eens uit wat ´privilege o.i.d.´ betekend.
Paul250371
Paul25037114 mei 2020 - 12:44
"“De vergelijking met de jaren ’30 maakt ons niet wijzer maar verblindt ons”." Zei hij dat soms om discriminatie / racisme tegen moslims te rechtvaardigen. Dat is hetzelfde excuus waarom #domrechts zo tegen de Godwin is. Godwin zelf zei daarentegen iets in de strekking van: "als de vergelijking te maken valt, maak hem." maar dat komt jou natuurlijk niet goed uit.
Paul250371
Paul25037114 mei 2020 - 12:45
Ton14024 De Dikke van D is je beste vriend.
rosarosa
rosarosa14 mei 2020 - 13:20
beste kouffar het gaat niet over NIDA, het gaat over jouw welbewuste verdraaiing van wat Grunberg zei/bedoelde.
Zandb
Zandb14 mei 2020 - 15:21
Ton De dominantie veroorzaakt de privileges. Dus wat maar dominant is; wit, zwart, rood, geel.....
Griezel in post-gezellig Nederland
Griezel in post-gezellig Nederland15 mei 2020 - 7:44
Hitler had ook alleen maar Jodenkritiek

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.

BNNVARA LogoWij zijn voor