We gaan weer bijhouden wie Jood is en wie niet

Hier zijn we dan, terug op een pad waarvan we dachten dat het voorgoed achter ons lag.

In een parlementaire motie die inmiddels de nodige controverse heeft veroorzaakt, keert een oude schaduw terug naar Nederland. Het voorstel van VVD-Kamerlid Bente Becker om gegevens over culturele en religieuze normen en waarden van Nederlanders met een migratieachtergrond bij te houden, voelt als een pijnlijke echo uit het verleden. We hadden gezworen: "Dat nooit meer." Maar hier zijn we dan, terug op een pad waarvan we dachten dat het voorgoed achter ons lag.

De motie, aangenomen door een rechtse Kamermeerderheid, legt de focus op Nederlanders met een migratieachtergrond. Niet op iedereen. Niet op religieuze groeperingen in brede zin. Alleen zij die afwijken van de "standaard" worden gemonitord. Het is een voorstel dat niet alleen tegen de grondwet indruist, maar ook tegen alles wat Nederland zegt te vertegenwoordigen: gelijkwaardigheid, vrijheid en respect.

Het argument voor dit beleid? Veiligheid en cohesie. Maar het effect ervan is precies het tegenovergestelde. Het schept verdeeldheid. Het zet groepen tegenover elkaar. Het verkondigt luid en duidelijk: "Jouw afkomst is belangrijker dan jouw toekomst."

Bente Becker noemt zichzelf een voorvechter van vrijheid. Maar vrijheid voor wie? Niet voor de migrantenkinderen die hier geboren zijn en zich thuis voelen. Niet voor de families die al generaties bijdragen aan onze samenleving. Deze motie is niet vrijmakend, maar beperkend. Het verkleint het speelveld van wie er écht mag meedoen.

We moeten niet naïef zijn. Het monitoren van normen en waarden opent de deur naar verdere categorisering. Het begint met data, maar eindigt waar? Bij aparte wetten voor bepaalde groepen? Bij specifieke identificatie voor andersdenkenden? We hebben dit pad eerder gezien in de jaren '30. Toen werd onderscheid eerst administratief, later fysiek. We weten hoe dat afliep.

En de grondwet? Artikel 1 stelt dat iedereen gelijk behandeld moet worden, ongeacht afkomst of overtuiging. Maar deze motie doet precies het tegenovergestelde. Wat betekent vrijheid als het alleen geldt voor een selecte groep? En hoe ver durven we af te dwalen van het pad van gelijkheid en rechtvaardigheid?

Dit is meer dan een politieke discussie. Dit raakt aan de kern van wie we zijn als samenleving. Laat dit geen stille instemming worden. Spreek je uit. Want als we vandaag toestaan dat normen en waarden van sommigen worden vastgelegd, wie zegt dan dat ze morgen niet van jou worden vastgelegd?

"We gaan weer bijhouden wie Jood is en wie niet." Die woorden horen in de geschiedenisboeken thuis, niet in een beleidsagenda.