Wat te vinden van het conflict tussen Israël en Palestina?

Ik merk dat veel mensen in mijn omgeving het moeilijk vinden om een standpunt in te nemen inzake het Israëlisch-Palestijns conflict. Velen vinden de acties van Hamas afschuwelijk, maar ook vindt men het buitensporige geweld van Israël tegen de burgerbevolking van Gaza afkeurenswaardig. Daar komt bij dat men van beide partijen de meest gruwelijke verhalen krijgt te horen via sociale media, en het is moeilijk om objectieve informatie te krijgen. Verwijten gaan over en weer, en het eigen handelen wordt vanuit een vooringenomen standpunt gerechtvaardigd.

Gelukkig werd ik gewezen op een artikel over de gedachten van Hannah Ahrendt, zelf van Joodse afkomst, in de Groene Amsterdammer van 2002. Zij heeft het over de joodse kolonialistische politiek die ze scherp afkeurt. Omdat er ín de joodse staat van meet af aan geen plek was voor andere standpunten en denkwijzen dan de zionistische, is de staat omringd door vijandige buren, en is er geen enkel zicht op enig compromis of enige samenwerking. Dit voorspelde Ahrendt al kort na de oprichting van de staat in 1948.

Als er in een staat geen verschillende standpunten, meningen en geschiedenissen naast elkaar mogen bestaan is het ook onmogelijk om samen te leven, laat staan een federale staat te vormen waar Palestijnen en joden vredig samen in een regering zouden zitten. Er kan dus ook geen democratie van joden en Palestijnen bestaan. Wat rest is een Joodse staat die Palestijnen tot tweederangs burgers maakt, en die burgers zullen nooit hun positie accepteren, en dus tot vijandige acties overgaan. Dat op zijn beurt leidt weer tot verdere repressie. Zo komen we in een niet om te buigen negatieve geweldspiraal.

Hoewel de eerste kibboetsen een andere manier van samenleven voorstonden en daarmee kansen boden om met Arabische buren samen te werken, sloot men zich al snel van de buitenwereld af. Veel bewoners van de kibboetsen voelden zich superieur, en wilden de Arabieren geen gelijke rechten toekennen. In de loop der jaren is de kloof alleen maar groter geworden, en dat heeft geresulteerd in verschillende oorlogen; de onafhankelijkheidsoorlog in 1948, de Suezcrisis in 1956, de zesdaagse oorlog in 1967, de Jom Kipoer aanval in 1973, de annexatie van Golan in 1981, de Israëlisch-Libanese oorlog in 2006. Israël voelt zich voortdurend bedreigd en geroepen om zijn positie te verdedigen en te versterken. Waardoor de relatie met de omliggende landen nooit een basis van harmonie en vertrouwen zal krijgen. Het idee van een vreedzame samenleving zal van beide kanten als idealistisch en irrealistisch worden bestempeld.

Vooralsnog zijn er geen onderhandelingen mogelijk over een gelijkwaardige positie van de verschillende groepen die in Israël en Palestina leven. Wij kunnen er op een afstand naar kijken, en beseffen dat er voorlopig geen oplossing is, hoezeer de onderhandelaars uit verschillende landen ook hun best doen. De geschiedenis heeft de posities verhard en de kloof vergroot. We kunnen vanuit onze historische schuld aan de Jodenvervolging menen dat Israël het recht heeft om alles in te zetten om te overleven in een vijandige omgeving, maar tegelijkertijd moeten we begrip opbrengen voor Palestijnen die voortdurend verjaagd worden uit een thuisland waar hun wortels en die van hun voorouders liggen. We mogen daarom alleen maar hopen dat onderhandelingen doorgaan en tot een enigszins houdbare en leefbare uitkomst leiden.