Wat ons als mens verbindt is de zoektocht naar de oorsprong van het leven

Een tijdje geleden keek ik naar de documentaire Cosmic Time Machine op Netflix, die gaat over het bouwen en lanceren van de James Webb-telescoop. Meer dan 10.000 wetenschappers over de hele wereld zijn hier jarenlang mee bezig geweest, voordat hij op 25 december 2021 aan zijn reis begon naar zijn plaats op anderhalf miljoen kilometer van de aarde. De documentaire raakte me omdat ik iets terugzag van het grote verlangen van zoveel wetenschappers naar kennis, naar het onderzoek van de materie, de gezamenlijke zoektocht naar onze oorsprong. De grote lading van dit misschien wel grootste project ooit van NASA in samenwerking met ESA en CSA wordt duidelijk uitgedrukt in de introductie tekst van deze documentaire.

13,8 miljard jaar geleden, na de oerknal was het heelal gevuld met een soort van kosmische soep van waterstof en heliumgas. Uiteindelijk begonnen die atomen samen te smelten tot sterren. De sterren waren waarschijnlijk gegroepeerd in sterrenstelsels. Dat is wat we het eerste licht noemen. Dat verre verleden is waar de schepping plaatsvond (creation happend). Als we naar de hemel kijken, voorbij de sterren in onze Melkweg, zien we alleen duisternis. De technologie ontbrak om dat eerste deel van het verhaal van het universum te zien. Om terug te kunnen kijken in de tijd, om het allereerste licht te zien, heb je de meest complexe telescoop in de geschiedenis nodig. De eerste beelden zullen ons helpen om vragen te beantwoorden, zoals: waar komen we vandaan? Hoe zijn we hier gekomen? Zijn we alleen? Het universum is zo groot, dat er ergens bewust leven moet zijn. De James Webb-ruimtetelescoop zal ons begrip van het universum fundamenteel veranderen.

Voor mij was het hoogtepunt van de documentaire toen de eerste foto van deze telescoop naar de aarde werd gezonden van het heelal en je door die foto 13 miljard jaar terug kon kijken in de tijd. Een van de wetenschappers die bijna haar hele carrière aan dit project had meegewerkt, werd tot tranen toe bewogen door wat ze zag. Ik dacht direct: wat raakt haar nu zo? Is dat haar verlangen naar het kennen van de oorsprong van het leven of is het die eerste foto van de James Webb-telescoop, die door de president van de VS, Joe Biden, aan de wereld werd getoond. Dat grote verlangen naar de oorsprong van al die wetenschappers is zeer hoopvol, want dat is iets wat we met z’n allen delen. Ook al zijn we ons daar natuurlijk niet iedere dag bewust van. Ook al is mijn hypothese dat het antwoord op de vraag naar de oorsprong van het leven niet materieel is, het gaat voor mij om dat verlangen. En dat verlangen brengt ons wel bij het antwoord.

Toen de documentaire klaar was, kreeg ik plots de ingeving dat ik eigenlijk zelf met mijn innerlijk werk bezig ben mijn innerlijke telescoop te slijpen vanuit datzelfde verlangen, namelijk het kennen van mijn oorsprong. En dat ik daar niet alleen mee bezig ben, nee, miljoenen mensen op aarde zijn bezig met een innerlijk proces om zichzelf beter te leren kennen, maar ook antwoord te vinden vragen zoals; waar kom ik vandaan? Wat is mijn doel hier op aarde? Is er leven na de dood? En in feite is die innerlijke zoektocht net zo wetenschappelijk, een soort van metafysische wetenschap, ook al wordt dit door de materialistische wetenschap van meetbare, kwantitatieve feiten en data niet erkend. In mijn beeld zag ik dus die uiterlijke materialistische wetenschap met hun zoektocht naar de oorsprong van leven en al die mensen met hun innerlijke zoektocht naar diezelfde oorsprong en ik dacht; wat zou het geweldig zijn als het antwoord op die vraag op hetzelfde moment zou samen komen. Dan is de cirkel rond en is er werkelijk bewustzijn van de oorsprong van leven hier op aarde en daarbuiten. En misschien is het wel dat bewustzijn van die oorsprong van leven en onze plaats als mens in dat leven waar we evolutionair naar toe bewegen.

Wat brengt ons nu tot dit innerlijk werk? Net als met het in de praktijk brengen van het ware en het goede, waar mijn vorige artikel over ging, gaat dit niet automatisch. Meestal is daar een bepaalde vorm van lijdensdruk voor nodig, een crisis, bijvoorbeeld van het verlies van een dierbare, verlies van werk, burn-out. Al deze ervaringen van lijden kunnen een aanzet geven om met onze aandacht naar binnen te gaan. Als het ook niet meer lukt dit lijden op een uiterlijke manier te onderdrukken of te vermijden, door bv. hard te werken, onze innerlijke manager, waar we ons vaak mee identificeren (ik ben wat ik doe). Dan worden we dus gedwongen om naar binnen te gaan en iets van ons lijden toe te laten. Dit lijden heeft dan vaak weer een link met het gezin waar we in opgegroeid zijn, een oude pijn, een trauma dat van binnen is vast komen te zitten, is gestold. Wat ik dan ervaar is als ik dat toelaat, er van binnenuit een antwoord komt. Daar begint dus stukje bij beetje het slijpen van een innerlijke telescoop. Alsof er naast onze uiterlijke zintuigen, een innerlijk zintuig wordt gevormd. En als je maar lang genoeg slijpt, dat kan echt jaren duren, dan kun je plots een ervaring hebben, zoals ik die eerder in een artikel beschreef, dat je je bewust wordt van de onzichtbare wereld achter de vorm, de geestelijke wereld achter de materie. Wat ik dan ontdek, is dat niet het licht is ontstaan uit de eerste sterren, zoals de tekst van de documentaire beschrijft en wat het geloof is van de materialistische wetenschap, maar dat de eerste sterren uit het licht van bewustzijn, van het geestelijke zijn ontstaan, dat voorafgaat aan alle levensvormen.

Ik moet denken aan het prachtige boek Het teruggevonden licht van Jacques Lusseyran, die ondanks zijn uiterlijke blindheid een van de belangrijkste Franse verzetsstrijders was in de Tweede Wereldoorlog. Ik citeer: Na de operatie wilde ik nog steeds mijn ogen gebruiken, om me door hen te laten leiden. Ik keek in de richting waarin ik gewend was te kijken voordat het ongeluk gebeurde en daar vond ik slechts pijn, een gemis, een soort leegte. Niet lang daarna besefte ik dat ik gewoon de verkeerde kant op keek. Ik keek veel te ver en veel te veel naar de buitenkant van de dingen. Dat was veel meer dan een gewone ontdekking, het was een openbaring. Op dat moment was er een soort instinct – ik zou bijna kunnen zeggen; was er een leidende hand, die mij van richting deed veranderen. Ik begon dichterbij te kijken, maar ging daarbij niet dichter naar de dingen toe, maar naar mijzelf. In plaats van me hardnekkig vast te klampen aan de bewegingen van het oog dat naar buiten kijkt, keek ik nu veeleer van binnenuit naar mijn innerlijk. Ik werd me bewust van een stralend licht, maar ik wist niet waar het vandaan kwam; de lichtbron had evenzeer binnenin als buiten mij kunnen zijn. Maar ik was er zeker van dat er licht was: Het Licht.

Ik geloof niet in de waarheid van het dogmatisch materialisme, zoals dat is ontstaan in de tijd van de filosoof René Descartes (1596-1650), op dit moment zijn hoogtepunt kent en zeer dominant is in onze samenleving. Dat materialisme ziet de mens en de werkelijkheid als mechanisch, als bestaande uit louter kwantitatieve feiten en data. De reden waarom wij nu de levende werkelijkheid willen controleren vanuit modellen, protocollen en algoritmen. Precies waartegen in de politiek nu zoveel verzet is na de Toeslagenaffaire en het huidige klimaatbeleid van de overheid. Een logisch, maar angstaanjagend vervolg van dit dogmatisch materialisme, is het transhumanisme, het scheppen van een volmaakte mens vanuit kunstmatige intelligentie en verder ontwikkelde technologie. Het zou mooi zijn en in mijn ogen noodzakelijk, als we als mens zo wijs zijn om dit dogmatisch materialisme los te laten en de wetenschap weer open onderzoek kan gaan doen naar de werkelijkheid, naar materie, zonder zich af te scheiden van het geestelijke en kwalitatieve deel van het leven. Zodat we inderdaad vanuit een uiterlijk en innerlijk onderzoek kunnen komen tot het ontdekken en bewustzijn van onze oorsprong als mens en van het leven, hier op aarde en daarbuiten.