Wat minister Ploumen kan doen tegen kindhuwelijken in Bangladesh

Minister Ploumen is de komende dagen in Bangladesh. Anna Timmerman, Netherlands Director Human Rights Watch en Monique van ’t Hek, directeur van Plan Nederland doen een dringend beroep op haar om actie te ondernemen tegen kindhuwelijken in het land.

“Dit is een riviergebied dat gevoelig is voor erosie – en daardoor is mijn vader erg arm – en daarom heeft hij mij uitgehuwelijkt.” Dat vertelde Sultana, getrouwd toen ze 14 jaar was met een man van 21 of 22. Het huwelijk vond plaats een paar maanden nadat haar familie dakloos was geworden door erosie. “Mijn vader zei dat hij me onmogelijk kon houden.”

Sultana (niet haar echte naam) was 16, en zeven maanden zwanger, toen Human Rights Watch haar vorig jaar interviewde. Ze had graag verder geleerd, maar vertelde dat dat van haar schoonfamilie niet mocht. “Ik hield van school”, zei Sultana, “zonder opleiding is het leven erg moeilijk.”

In Bangladesh is 29 procent van de meisjes onder de 15 getrouwd – meer dan in welk land dan ook. En op hun 18e is zelfs 65 procent van de meisjes in Bangladesh getrouwd.

Armoede Gebrekkige toegang tot onderwijs, armoede en maatschappelijke druk dragen bij aan kindhuwelijken. Arme meisjes in Bangladesh zien zich geconfronteerd met al deze factoren. Arme families hebben geen geld om alle kosten voor onderwijs te dragen. Zelfs als het gaat om het gratis lager onderwijs. Er zijn bijvoorbeeld kosten voor examens en voor schriften, boeken en pennen. Deze families vinden dat een meisje klaar is voor het huwelijk als ze van school komt.

Traditioneel zijn de bruidschatten voor jonge meisjes lager, en dit werkt kindhuwelijken in de hand. Natuurrampen veroorzaken armoede en zijn soms de directe aanleiding om een kindhuwelijk te arrangeren. Veel meisjes worden geconfronteerd met seksueel geweld binnen hun gemeenschap en zelfs met de dreiging van ontvoering. De politie helpt niet, en ouders zien een huwelijk als de beste manier om hun kind te beschermen.

Het uithuwelijken van kinderen is een diepgewortelde praktijk gestoeld op traditionele normen en druk vanuit de gemeenschap. Het toekomstperspectief dat die meisjes en hun families nu hebben moeten gaan veranderen. Meerdere meisjes, in verschillende delen van Bangladesh, gebruikten precies dezelfde woorden om aan Human Rights Watch te beschrijven wat hun huwelijk als kind had betekend: “Mijn leven is verwoest.” 

Smeken Helaas worden die persoonlijke woorden ondersteund door onderzoek: Meisjes die jong trouwen, stopen meestal met school. De meisjes lopen grote gezondheidsrisico’s als ze jong zwanger raken, ze kunnen hier zelfs door overlijden. Ook voor hun kinderen ondervinden hiervan de gevolgen. En kindbruiden zijn vaker slachtoffer van huiselijk geweld. In een nieuw rapport documenteerde Human Rights Watch verhalen over kindhuwelijken. Het meest hartverscheurend waren de verhalen van jonge meiden die na verschrikkelijke mishandeling door hun man waren verstoten, maar die smeekten om te mogen terug keren, simpelweg omdat ze nergens anders heen konden.

Plan Nederland laat andere opvattingen zien en creëert ruimte voor nieuwe dromen en mogelijkheden voor kinderen en ouders. Daarbij worden ouders en kinderen zich ook bewust van de consequenties van kindhuwelijken, vooral van de gezondheidsrisico’s. Plan traint meisjes om in actie te komen wanneer een klasgenoot opeens niet op school verschijnt. Deze ‘wedding busters’ proberen de ouders van een meisje dan over te halen van het huwelijk af te zien.

De regering van Bangladesh kan en moet meer doen om een eind te maken aan kindhuwelijken. Niet alleen vanuit een moreel standpunt, maar ook omdat de regering dit verplicht is volgens internationaal recht. In 2014 beloofde de premier van Bangladesh, Sheikh Hasina, om voor het jaar 2021 een einde te maken aan huwelijken van kinderen onder 15 en huwelijken in de leeftijd 15-18 jaar met een derde terug te dringen. Ze beloofde de wetten die kindhuwelijken nu al verbieden te versterken en ze beloofde een nationaal actieplan om een eind te maken aan alle huwelijken onder de 18. Dit laatste doel wilde ze realiseren in 2041. Deze plannen van de premier leken een signaal dat de Bengaalse regering het onderwerp serieus nam. (Hoewel met deze plannen – zelfs als alles zou slagen- kinderen nog 26 jaar zouden kunnen blijven trouwen).

Stap terug Maar enkele maanden na deze uitspraken, kwam de regering van Sheikh Hasina met een voorstel dat een verwoestende stap terug betekende. De regering stelde voor om de huwebare leeftijd voor meisjes te verlagen van 18 naar 16 jaar.

Nederland is een belangrijke partner voor Bangladesh. In 2013 gaf Nederland 65 miljoen euro hulp aan het land. Met deze gulle steun was Nederland de op zes na grootste bilaterale donor van het land. 

Minister Ploumen (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) heeft zich in het verleden luid en duidelijk uitgesproken over de noodzaak een eind te maken aan kindhuwelijken. Van 14 tot 18 juni brengt de minister een bezoek aan Bangladesh. Dit is het perfecte moment voor minister Ploumen om zich uit te spreken, nu de strijd tegen het kindhuwelijk zich in Bangladesh op een kruispunt lijkt te bevinden

Daarom vragen wij minister Ploumen om kindhuwelijken centraal te stellen tijdens haar bezoek. De minster zou de regering van Bangladesh moeten oproepen de huwelijksleeftijd niet te verlagen naar 16 jaar, maar om werk te maken van het ontwikkelen en invoeren van een nationaal actieplan om einde te maken aan kindhuwlijken.

Elke dag telt, omdat elke dag opnieuw meisjes in Bangladesh uitgehuwelijkt worden. Nederland kan meer doen en moet meer doen om dit te helpen voorkomen.

Anna Timmerman is directeur van Human Rights Watch in Nederland. Volg haar op Twitter: @nnaTinNL

Monique van ’t Hek is directeur van Plan Nederland.