Wat kan Goldman Sachs wel goed doen?

De Amerikaanse zakenbank Goldman Sachs heeft zijn modellen losgelaten op het WK, om te voorspellen wie er gaat winnen. Nu de groepsfase voorbij is kunnen we een tussenstand opmaken. En wat blijkt? Goldman Sachs heeft slechts bij 18 van de 48 wedstrijden goed voorspeld wie zou winnen, verliezen of gelijkspelen. Daarmee scoren ze niet significant beter dan als een, zeg, octopus willekeurige voorspellingen zou doen.

Dat ze er niets van bakken heeft niets te maken met de vreemde uitslagen van het WK: Goldman Sachs scoort zelfs slechter dan álle 16 collega’s waarmee ik op werk een WK-pool heb. Normaal gesproken zou dat iets zijn om over te lachen – hoogmoed komt voor de val enzo – maar Goldman Sachs verdient zijn geld met het voorspellen van risisco’s voor andere bedrijven. Denk bijvoorbeeld aan een beursgang. Dat ze dus niet eens het WK kunnen voorspellen geeft te denken.

Maar het blijven mensen, dus ook de jongens van Goldman Sachs houden zich dezer dagen meer bezig met voetbal dat met wat anders. Ze hebben hun rekenmachines aangezwengeld en analyseerden alle 14000 voetbalinterlands sinds 1960 en formuleerden een model op basis waarvan een statistische simulatie de uitkomst van élke WK-wedstrijd gaf. Het zijn dezelfde soort ‘Monte Carlo’-modellen die ik als theoretisch natuurkundige dagelijks gebruik. Niet voor niets werken bij banken als Goldman Sachs veel ‘quants’ met een wiskundige of natuurkundige achtergrond. Ze vergeten daarbij dat wanneer iets mensenwerk is, zoals voetbal of economie, de werkelijkheid zich niet naar hun modellen voegt.

Het onvermogen van Goldman Sachs om het WK te voorspellen is dan ook geen toeval. Statistische modellen zoals gebruikt door Goldman Sachs en andere financiële reuzen zijn notoir slecht in het voorspellen van “echte” gebeurtenissen. Denk aan de kredietcrisis van 2008. Economische gebeurtenissen zijn namelijk niet zo rationeel als die modellen veronderstellen. De schrijver Nassim Taleb beschreef dat in zijn boek ‘Black Swan’: in een complexe wereld hebben volstrekt onvoorspelbare willekeurige gebeurtenissen een grote impact. Een schot op de paal is fundamenteel niet anders dan een crash op de beurs.

Dat Goldman Sachs het WK niet kan voorspellen is grappig, totdat je bedenkt dat diezelfde mensen met dezelfde modellen miljardenrisico’s beheren. Dan is het ineens niet meer zo grappig dat ze niet in staat zijn beter te voorspellen dan een octopus.