Wat 'grenzen dicht' echt betekent
Afgelopen zondag hebben de inwoners van Albergen niet de gebruikelijke rust in acht genomen maar marcheerden zij in een protestbetoging op naar het hotel dat door het Rijk is aangewezen als voorlopig onderkomen voor asielzoekers. Het is wel vaker voorgekomen dat een vluchtelingenstroom de gemoederen in beweging bracht, daar achter de IJssel. Het volgende sfeerbeeld. zal door voorstanders van de 'Grenzen dicht'-gedachte ongetwijfeld met waardering worden gelezen. Het komt uit het Rotterdamsch Nieuwsblad van dinsdag 21 november 1938.
Er hebben zich de laatste dagen aan de Nederlandsch-Duitsche grenzen gebeurtenissen afgespeeld, welke een aangrijpend voorbeeld geven van de ellende, welke veroorzaakt is door het, optreden tegen de Joden in Duitschland. Bij tientalllen poogden de vluchtelingen de grens over te komen, doch de grenswakers aan Nederlandsche zijde hebben strenge orders ontvangen om een vluchtelingen-invasie in Nederland te voorkomen. En die is voorkomen ook, dat hebben wij op een speurtocht langs de grens met eigen oogen kunnen zien. Tal van verklaringen van grenswachters bevestigen dit. Natuurlijk hebben zich soms hartbrekende scènes aan de grens afgespeeld, maar zonder pardon moesten de vluchtelingen, die niet in het bezit van geldige papieren waren, teruggewezen worden.
Thans is het rustig aan de grenzen, want de teleurstellende mare, dat de Nederlandsche grens potdicht zit, heeft zich even snel onder de Joden in Duitschland verspreid als de geruchten, welke het deden voorkomen, alsof Nederland zijn grens voor groote getallen vluchtelingen had opengesteld— Hoe dicht de grens gehouden wordt, hebben wij op onzen tocht kunnen beleven. Er zijn ter versterking van de normale grensbewakers honderden marechaussées en militaire politiemannen gerequireerd, die zich overdag slechts hier en daar bij de officieele grensovergangen laten zien, maar vooral wat de politietroepen betreft den ganschen dag door patrouilleeren langs de geheele grens. Men treft hen aan op de velden, op de belangrijke verkeerswegen, maar vooral ook op smalle weggetjes en paden, belangrijk voor den smokkelaar en hen, die om de een of andere reden den gewonen grensverkeersweg moeten mijden. Toch is het overdag feitelijk onmogelijk de grens ongezien over te komen. Dat schijnen de vluchtelingen zelf ook in' te zien, want het aantal aanhoudingen op klaarlichten dag is gering voor zoover wij konden nagaan.
Doch wat gebeurt er des nachts? De volksmond, die graag fantaseert en overdrijft, spreekt van vele gesmokkelde vluchtelingen, die ondergebracht bij particulieren, zoo snel mogelijk het binnenland moeten. intrekken om te ontkomen aan de speurende blikken der vele grensbewakers. Want dat is noödig omdat de versterkte grensbewaking haar toezicht niet alleen beperkt tot de grens, maar soms tot strooken van een paar kilometer diepte, die nauwkeurig worden afgezocht. Dat hebben wij ettelijke malen gemerkt op onzen tocht, welke zich uitstrekte langs de geheele grens met het Derde Rijk in de provincies Overijssel en Gelderland.
Eenige keeren werd onze auto aangehouden toen wij langs de grenswegen reden. Het waren steeds militaire politiemannen, die belast bleken met deze strenge controle. Zij zijn in geïmproviseerde kazernementen gelegerd. Ook nemen de militaire, politietroepen actief deel aan de directe grenscontrole. Dat merkten we in Winterswijk, waar wij de aankomst meemaakten van het lokaaltje, dat de verbinding tusschen Winterswijk en het Duitsche grensplaatsje Borken onderhoudt. Bij alle treinen uit Duitschland was ’n detachement van 15 man aanwezig, welke zich direct naast de spoorbaan posteerde in twee gelederen: aan eiken kant een rij. Toen de trein stopte werd de treeplank besprongen, de portieren opengeworpen en een minutieus onderzoek in den trein werd ingesteld om iederen vluchteling de kans op ontsnapping te ontnemen. Wordt een vluchteling ontdekt, dan posteert een militair zich naast hem en blijft hij onder bewaking, totdat Den Haag heeft besloten over zijn al of niet toelating.
Het viel ons op, toen wij deze buitengewone treinvisitatie meemaakten, dat de militairen uitsluitend bewapend zijn met revolvers, die echter niet getrokken werden. Toen bleek, dat uit den trein geen vluchteling zou te voorschijn komen trok het detachement in gelid correct marcheerend af, de karabijn over den rug gehangen. De fietsen, welke op het Hollandsche perron een plaats hadden gekregen, weer bestijgend, ging het terug naar de verblijven: de marechaussée-kazerne en de jeugdherberg te Winterswijk.
Des nachts helpen de militairen de grenswegen bewaken, ook bij de posten, waardoor onze grensbewakers een zware taak hebben. Zoo is de grens met Duitschland hermetisch gesloten en wordt de vluchteling geweerd. Hij weet dit en probeert het niet er over te komen zonder papieren.
Het was gisteren rustig en kalm aan de grenspassages en zoo is dit, al een paar dagen. Dit bemerkten wij bij een kort bezoek aan het Israëlietische vereenigingsgebouw te Enschedé, waar thans in afwachting van de regeeringsmaatregelen, alles wordt voorbereid om gereed te zijn wanneer Den Haag zijn beslissing heeft genomen. Duizenden aanvragen worden behandeld van Joden, die vrienden of familie in ons land hebben. Het comité heeft ontroerend veel medewerking wat de huisvesting betreft van de vluchtelingen, die in Nederland zullen worden opgenomen. Stichtingen, particulieren, vereenigihgen boden spontaan gebouwen aan in zoo groote mate, dat zeer velen direct in Twente bereids een onderkomen kunnen vinden.
Het ligt in de bedoeling van een comité te Enschede, de Vluchtelingen voorloopig bij elkaar te houden, opdat zij niet, door zich onder het Nederlandsche volk te mengen, op economisch gebied een last zullen vormen. Er moet voor transitomogelijkheden der vluchtelingen worden gezorgd. Uit de aanvragen, welke bij het comité in behandeling zijn blijkt, dat de Joden naar tal van landen willen doorgaan. Er zijn er, die als hun toekomstig land gaarne.... China zagen bepaald. Uit alle lagen der "Duitsche Jodenbevolking blijkt de nood; van den kleinen handelsman tot intellectueelen met erkende groote verdiensten toe".
Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.