Wat gaat er allemaal mis bij de NCTV?

De NCTV is vanwege misstanden de afgelopen jaren regelmatig in het nieuws geweest. Een kort overzicht van een aantal schandalen voor de mensen die de misstanden niet meer kunnen bijbenen.

Wat doet de NCTV?
De Nationale Coördinator Terrorisme en Veiligheid is een voortzetting van de in 2004 opgerichte Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) met als doel om ervoor te zorgen dat de overheidsorganisaties die zich bezighouden met terrorisme effectief samenwerken. Als onderdeel van deze taak brengt de NCTV “maatschappelijke fenomenen” in kaart. Dit doet de NCTV onder andere door middel van het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) waarmee de NCTV inzicht geeft in “het actuele dreigingsbeeld en de ontwikkelingen die het meest bepalend zijn voor Nederland”.

De NCTV is als onderdeel van het ministerie van Justitie en Veiligheid lid van de Taskforce Problematisch gedrag en ongewenste buitenlandse financiering. Het doel van deze taskforce is om “gemeenten te ondersteunen bij de aanpak van structureel problematisch gedrag dat (op de lange termijn) leidt tot een ondermijning van de democratische rechtsstaat”. Een belangrijke kanttekening hierbij is dat het gaat om gedragingen die niet strafbaar zijn, maar waarvoor wel de wens is vanuit de overheid om deze te bestrijden. Hiervoor kunnen gemeenten, die onderdeel zijn van de taskforce, de driesporenaanpak hanteren. Onderdeel van de driesporenaanpak is het saboteren van instellingen. Men kan zich afvragen of het wenselijk is dat een democratische rechtsstaat instellingen saboteert die legaal gedrag vertonen. Deze aanpak is ook gebruikt in de bekende casus van het Cornelius Haga Lyceum. Daar schreef ik eerder een opinie over in het Parool.

KOZP versus NCTV
In 2017 publiceert de NCTV het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland nr. 46. In dit rapport is de organisatie Kick Out Zwarte Piet (KOZP) genoemd. In dit rapport staat het volgende: ‘Enkele relatief nieuwe extreemlinkse antiracistische actiegroepen bestaan voornamelijk uit actievoerders met een migrantenachtergrond (...),’ ‘De bekendste actiegroepen hiervan zijn Kick Out Zwarte Piet en De Grauwe Eeuw.’

Vermelding van KOZP in het DTN-rapport heeft de organisatie veel schade toegebracht. De notering is in de media, de politiek en in de rechtspraak tegen de organisatie gebruikt. Woordvoerder Jerry Afriyie heeft sinds de publicatie persoonlijke beveiliging nodig gehad bij publieke optredens.
Na vermelding van KOZP in deze rapportage heeft de organisatie in 2019 een formele klacht ingediend bij het ministerie van Justitie en Veiligheid. De NCTV kwam al snel met een statement dat KOZP niet wordt gezien als een extremistische organisatie. Dit zou een misverstand zijn. Uit recente Wob-verzoeken die zijn ingediend door NRC journalist Andreas Kouwenhoven blijkt echter dat de NCTV overheidsinstellingen heeft gewaarschuwd voor KOZP-actievoerders en de organisatie als ‘radicaal’ heeft bestempeld.

Het illegaal bespioneren van activisten
In april 2021 werd bekend dat de NCTV in het geheim burgers op sociale media volgt met nepaccounts. De NCTV volgde honderden religieuze voormannen, activisten en politieke campagneleiders. De NCTV gedroeg zich met het stelselmatig volgen van burgers als een geheime dienst terwijl de ambtenaren van de NCTV niet veel meer zouden mogen dan een gemiddelde gemeenteambtenaar. Omdat de NCTV geen geheime dienst is staat het - in tegenstelling tot de AIVD - niet onder toezicht van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen (CTIVD). Dit is de organisatie die ervoor moet zorgen dat er toezicht wordt gehouden op de inlichtingendiensten.

Nadat de misstanden bij de NCTV aan het licht kwamen werd door het ministerie van Justitie en Veiligheid een wetsvoorstel ingediend waarmee de bevoegdheden van de NCTV zouden worden uitgebreid. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) stelt dat de minister niet duidelijk heeft gemaakt dat de verwerking van bepaalde persoonsgegevens noodzakelijk zou zijn voor de NCTV. De bevoegdheden zijn volgens de AP heel vaag begrensd en goede waarborgen ontbreken. Het wetsvoorstel zou volgens de AP de deur openzetten naar een surveillance-maatschappij.

Het bespioneren van moskeeën in samenwerking met de NTA
In 2021 wordt na publicatie in de NRC van het artikel “Undercover naar de moskee: geheim onderzoek naar islamitische organisaties” duidelijk dat zeker tien gemeenten undercover onderzoek hebben laten doen naar moskeeën in hun stad. De onderzoeken vonden plaats zonder instemming van de onderzochte moskeegangers en bestuurders. Deze onderzoeken zijn betaald door de NCTV en de NCTV zorgde ervoor dat gemeenten in contact kwamen met het bedrijf Nuance door Training en Advies (NTA) dat deze undercover onderzoeken uitvoerde.

In de onderzoeken zijn onder andere bijzondere persoonsgegevens verwerkt zoals de geloofsleer van moskeegangers. Dit is in strijd met de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).

De burgemeester van Delft is na het lekken van dit schandaal overgegaan tot het vernietigen van het onderzoek in haar gemeente terwijl dit onderzoek onderdeel is van een politiek debat en een lopende Wob-procedure. Dit is een overtreding van de wet. Het is maar de vraag of wij met deze ontwikkeling ooit alle feiten boven tafel zullen krijgen.

Het monitoren van politieke partijen
In mei 2022 wordt na publicatie van de NRC bekend dat de NCTV in het geheim heeft gewaarschuwd voor ‘polariserende’ politieke partijen. De minister heeft dit eerder ontkend na vragen van de Tweede Kamer.

De NCTV rapporteerde vooral over DENK en de PVV aan gemeenten en politie. De NCTV noemt DENK een “spreekbuis voor moslimfundamentalisme” en de PVV zou bijdragen aan “radicalisering”. Ook BIJ1 en FVD worden in de berichten van de NCTV genoemd. DENK gaat een klacht indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens en bij het ministerie van Justitie en Veiligheid.

MRWN versus NCTV
In oktober 2020 publiceert de NCTV het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland nr. 53. In dit rapport is de organisatie Muslim Rights Watch Nederland (MRWN) genoemd. In het rapport wordt de organisatie genoemd in hoofdstuk 5 onder de passage ‘Extremisme, radicalisering en polarisatie’. De organisatie wordt neergezet als ‘politiek-salafistische aanjager’ en deze aanjagers zouden ‘onverdraagzaam, anti-integratief en antidemocratisch gedachtegoed verspreiden’.

De organisatie heeft de NCTV gevraagd om een feitelijke onderbouwing maar deze heeft de organisatie nooit gekregen. MRWN is vervolgens naar de rechter gestapt om rectificatie te eisen. In 2022 kreeg de organisatie in hoger beroep gelijk. De NCTV moet de vermelding rectificeren.

cc-foto: TheDigitalWay