Wat de Haagse burgemeester Van Zanen straks met Trump en Rutte moet doen

Operatie Roedeloper, zoals ik het spottend noem, voor Trump & co. (en om oud-premier Rutte te bedanken) is begonnen in Den Haag. Geschatte kosten: 95 miljoen.

Ik had graag mijn stadsbestuur wat wijze adviezen willen geven, voordat het zover was gekomen. Maar helaas, ik moet nog altijd constateren dat in onze allang superdiverse samenleving dat wat deze oude Pers schrijft vaak met een exotica bril wordt gelezen en beoordeeld. Ondanks het feit dat ik zo goed als mijn hele volwassen leven al een Nederlander ben. Onlangs schreef ik bijvoorbeeld een lang essay, over organisatiecultuur en hoe organisaties divers en inclusief te maken, voor een gerenommeerd management magazine. In een introductie daarbij kon de redacteur het niet laten om mijn beschouwing in het licht te plaatsen van 'nieuwkomersperspectief'. Komt de Ander ooit af van die Hollandse drang tot othering? Ik vraag het me werkelijk af…

Dus daarom doe ik bij het schrijven van dit stuk, vooral bedoeld voor mijn Haagse stadsbestuur, maar een beroep op de Oude Grieken en hun wijsheid. Want wijsheid, dat is wat we deze dagen zo nodig hebben en waar we zo vervreemd van lijken geraakt. Door de veel te lang durende hegemonie van een generatie bestuurders à la Rutte is wheelen en dealen een bestuurlijke grondhouding geworden.

Zo kondigden de bestuurders van mijn stad een aantal maanden geleden met veel trots aan dat in de wedloop welke Nederlandse gemeente de NAVO-top mocht organiseren Den Haag de winnaar was. Ik vond het een afschuwelijke mededeling en naarmate die top nadert gaat er nog meer gevoel van afschuw door mij heen. Naar mijn inzicht is deze bijna fysieke reactie van walging op dit vooruitzicht niet primair emotioneel, maar gebaseerd op een diepere wijsheid. Maar de beste lezer hoeft deze woorden van hun columnist niet als een zoete Perzische koek te slikken. Ik leg gaarne even uit dat het met geld smijten door mijn stadbestuurders in Den Haag zich voltrekt langs de wijze drietrapsladder van de Europese Oudheid: Het Ware, Het Goede en Het Schone.

Is het logisch? Den Haag is de meest gesegregeerde stad van de Randstad, met heel veel sociale en sociaaleconomische ongelijkheid en vele problemen. In absolute aantallen behoort Den Haag jaar in jaar uit tot de top 3 steden met de meeste armen. Tevens komen veel slachtoffers van het #toeslagenschandaal uit deze stad. Dus nee, het is niet logisch om met geld te gaan smijten om Trump en zijn bende te behagen. We kunnen het geld en de inspanning echt veel beter besteden in onze stad en aan onze eigen stedelingen.

Is het eerlijk? Een groot deel van de belangrijkste stadsverkeerswegen wordt afgezet. Een groot stuk van de stad wordt een veiligheidszone en hermetisch afgesloten. Er verrijzen tijdelijk massale zalen en chique verblijven voor de bende van Trump en andere bobo’s. Niet ver daar vandaan, in het park Scheveningse Bosjes, kom je bescheiden tenten tegen. Hier slapen Nederlanders die niet aan een fatsoenlijk sociale woning kunnen komen in Den Haag en arbeidsmigranten die na uitbuiting uitgespuugd zijn door de werkgevers. Broederlijk zij aan zij leven zij door weer en wind in de tenten. Met dank aan veertien jaar Mark Ruttes gebrek aan visie en Haags wanbeleid wat betreft woningmarkt. Dus nee, eerlijk is het niet, dit dure Haagse feestje voor duizenden bobo’s. Giftig, bitter oneerlijk smaakt deze 'Haagse Operatie Rode Loper'.

Is het schoon? Den Haags hoogste internationale pronkstuk is niet zozeer een verdienste van de Oranjes, de Haagse elite of stedelijke bestuurders, maar te danken aan een Amerikaan. Een Amerikaanse multimiljonair met visie, met een geweten en een nobele droom. Nee, natuurlijk heb ik het niet over de lomperik Trump, of de Frankenstein-bombast Elon Musk, of een van die andere machtsbeluste Amerikaanse oligarchen. Nee, ik heb het over Amerikaans-Schotse filantroop Andrew Carnegie (1835-1919).

Geïnspireerd door wijze pacifistische schrijvers als de literaire Russische reus Leo Tolstoj droomde hij van een eeuwige tempel van vrede. Op 28 augustus 1913 werd het gebouw officieel geopend. Het Vredespaleis is de zetel van het Permanent Hof van Arbitrage geworden. Nu zetelt ook het Internationaal Gerechtshof van de Verenigde Naties. Ja, precies hetzelfde gerechtshof waarvan Trumps regering de leden van bedreigt en boycot, om zo af te straffen dat zij de moed hadden om de Israëlische premier Netanyahu te vervolgen voor genocidale oorlogsvoering in Gaza tegen de Palestijnen.

Hier in dit magnifiek gebouw, vanuit groots denken groots gebouwd, huist ook de Haagsche Academie voor Internationaal Recht en de Bibliotheek van het Vredespaleis. Ik heb mij altijd al afgevraagd waarom de plaatselijke bestuurders en elite zo weinig aandacht schenken aan dit gebouw als ultiem universeel icoon van de stad. Te visionair, te idealistisch, een té altruïstisch gebaar dat boven de pet van de Hollandse handelsgeest gaat? De generatie bestuurders van het typer Rutte heeft er klaarblijkelijk weinig mee…

De keuze voor Den Haag voor herbewapening van het Westen en een 21e-eeuws NAVO-oorlogsberaad is dus allesbehalve een schone keuze, in het licht van de historie van het Vredespaleis, het meest troostrijke stuk geschiedenis van mijn stad . De conferentie staat in schril contrast met waar de stad het meest trots op zou mogen zijn.

Ik vraag me af of onze burgemeester Jan van Zanen tenminste de wijsheid en de moed in zich heeft en voldoende gevoel voor pathos (om toch even de wijze Oud-Grieken erbij te halen), om de NAVO-top, Trump voorop, die straks in mijn stad als warlords worden onthaald, ook het ander verhaal van Den Haag te vertellen. Het verhaal van streven naar vrede.

Het zijn de tijden van tunnelvisie, op onze televisie en uit monden van onze leiders lijkt herbewapening de enige optie. Oorlogje spelen en het met geld volpompen van de wapenindustrie. “There is no alternative”, als adagium. Het is armoede troef in de hoofden en harten van onze huidige elite en het overgrote deel van onze intelligentsia.

Het terugdraaien van de absurde Haagse geldsmijterij en het bombastisch vertoon om Trump te behagen en Rutte te bedanken (om wat eigenlijk?) lijkt nu een brug te ver. Operatie Rode Loper gaat beginnen. Ik zorg dat ik rond deze dagen niet of nauwelijks in mijn stad ben, om de onverdraaglijke bestuurlijke dwaling van mijn stadsbestuur een beetje te kunnen omzeilen. Maar ik hoop toch echt dat Van Zanen mij aangenaam zou verrassen. Dat Trump & co en alle andere NAVO-leiders die straks over de kromliggende rug van Haagse armen hier in mijn stad hun warlords-feestje komen houden, door van Zanen uitgenodigd zouden worden voor een bezoek aan het Vredespaleis. Dat hij daar ter plekke de NAVO-leiders opnieuw laat kennismaken met de visionaire vredesgedachten van de Rus Tolstoj. Maar ook om deze gewetensvolle multimiljardair, de Amerikaan Carnegie, te eren en daarmee de blufpoker president Trump een spiegel voor te houden. De geaarde wijsheid van Carnegie en zijn inzet om vredesgedachten van gestalte te voorzien, verder te kijken dan eigen neus en door iets waardiger in beweging willen komen dan alleen eigen gewin of alleen om eigen natie, is juist dé wijsheid die we deze dagen zo node missen onder de machtige wereldleiders en hun bondgenoten, de multimiljardairs.

Het Vredespaleis dat in het hart van mijn stad huist, is geen hoop stenen, het is een waardig wijs symbool, een betekenisvolle sacraal-menselijke Kathedraal, een universeel verhaal. Meer dan ooit is het een bezoek waard, deze historie moet nodig om opnieuw herdacht, gevierd en geëerd worden. Ik hoop van dat Van Zanen het aandurft en dat het hem lukt om de NAVO-top naar het Vredespaleis te krijgen en het meeslepende verhaal over dromen van wereldvrede opnieuw te vertellen.

Ik verwacht het eerlijk gezegd niet. Maar 'hoop doet leven' is een oeroud en erg wijs Hollands gezegde.