Walk with me! Op naar een burgerbeweging

Vrede, verdraagzaamheid en gelijkwaardigheid zijn te belangrijk om aan politici over te laten

Er zijn optimisten die dachten dat populisten minder bagger zouden uitkramen zodra je hun wat meer zeggenschap gunt en bestuurlijke verantwoordelijkheid geeft. Helaas, de wens was de vader van de gedachte, zo laat dit kabinet met zijn doen en laten zien. Populisten belonen voor hun simplistische retoriek moedigt hen alleen maar aan tot meer geblaat, tot aan de bewuste inzet van morele paniek aan toe.

Zo is eens te meer gebleken na de onlusten in Amsterdam afgelopen week. Zonder enige schroom zijn door meerdere leden van dit kabinet hele groepen burgers met een migratieachtergrond weggezet als mislukt – zie de grove generalisatie en de stigmatisering van de algehele moslimbevolking in Nederland. Naar nagenoeg een miljoen burgers is gewezen als bron van een ellendige botsing van een stelletje schaamteloze Israëlische hooligans en een groep Amsterdamse lefgozers met losse handjes.

De reactie van uit het kabinet was aan alle kanten partijdig, verdeeldheid zaaiend, polariserend en stigmatiserend. Alarmerend voor wat ons als burgers te wachten staat, als we dachten dat het bewaken van vrede, verdraagzaamheid en gelijkwaardigheid in onze samenleving aan deze politici kon worden toevertrouwd.

Raoul du Pré schreef in een hoofdredactioneel commentaar van de Volkskrant in dit verband: ‘Een land waarvan de politieke leiders bij een uitslaande brand niet toesnellen met water maar met benzine, mag zich grote zorgen maken over de nabije toekomst.’ Zo is de staat van het politieke leiderschap op dit moment in ons land.

Het is daarom nodig om een brede vredes- en verdraagzaamheidsbeweging in Nederland te beginnen. En wel nu! We kunnen het niet meer aan dit kabinet en de zittende politieke bestuurders overlaten.

Wij, de 18 miljoen burgers van dit land, zijn van alle soorten en maten. Onze aspiraties, levensverhalen en frustraties schelen vast enorm van elkaar. Maar in de 36 jaar dat ik in Nederland woon – sinds mijn 19e – ben ik vooral mensen tegengekomen die hun straat, hun dorp en stad vredig en verdraagzaam willen houden.

Onze verschillen, en die zijn er,  en zelfs de conflicten die ook af en toe de kop opsteken, vormen wat mij betreft geen belemmering voor het vormen van de oh zo nodige maatschappelijk brede vredes- en verdraagzaamheidsbeweging. Als die beweging zich maar beperkt tot de gedeelde, fundamentele en waardige beginselwaarden van onze samenleving: vrede, verdraagzaamheid en gelijkwaardigheid.

Daarom dit beroep op jullie allen: walk with me! Laat onze gezamenlijk mars beginnen. Onze verscheidenheid is juist onze kracht, onze legitimiteit. Daarom richt ik mij tot jullie allen.

Het kan mij eigenlijk niet schelen of je meer sympathie hebt voor de burgerslachtoffers onder Palestijnen of voor de familieleden van gegijzelde Israëlische burgers. Of je een strenger (maar rechtvaardig) asielbeleid wilt of een ruimhartiger beleid. Of je liever 130 rijdt of 100.

Wij hebben samen een morele plicht naar de grote wereld daarbuiten. Hier, vanuit ons welvarende, veilige en goed geregelde land, naar een wereld die zo vaak in brand staat. Wij zouden hun partner in vrede moeten zijn. Partner in het realiseren van meer verdraagzaamheid daarbuiten. Niet de verkeerde vrienden die geweld daar toejuichen en ophitsen.

Wij zouden, om te beginnen, de vrede waarmee onze samenleving gezegend is als een godsschenk moeten eren, samen vieren. Ons niet laten ophitsen door populistische politici en alle anderen met oorlog in hun hoofd. Zij die met diepe weerzin tegen alles en iedereen fulmineren die in mening, uiterlijk, cultuur of overtuiging afwijkt van wat hen zint.

Afschuwelijke drama’s spelen zich af buiten de grenzen van ons land. Van hongersnood tot klimaatramp, gijzeling van onschuldige burgers tot aan genocidale oorlogsvoering. Wij zouden vanuit onze luxe positie hier, met meer realiteitszin en matigheid onze eigen verschillen, onenigheden en conflicten moeten bezien. Ermee dealen in plaats van elkaar stigmatiseren, hele groepen zomaar wegzetten.

Wij zouden ons hier moeten beheersen, in het licht van grote menselijke drama’s die zich daar, buiten onze grenzen afspelen. We zouden terughoudend moeten zijn, niet zomaar met oorlogstaal strooien over onze onenigheden of zelfs botsingen. De ruimte, rust en vrede die ons gegund is, moeten we volop inzetten om waardig met onze onenigheden om te gaan. We moeten eerlijk de wegen naar toenadering onderzoeken.

De democratische super-diverse samenleving dient nu vooral gedragen te worden van onderop, door ons, vanuit de straten van onze dorpen en steden. De politieke bestuurders laten het afweten. Jammer, maar wij zijn er toch? Wij, de burgers die dwars door onze verschillen vrede, verdraagzaamheid en gelijkwaardigheid nastreven met z’n allen. We The People!

Wij zouden aan een lange mars kunnen beginnen, zodat de politici uit hun huidige loopgraven worden gelokt en vooral de populisten onder hen zien dat demagogie niet verkoopt, dat de burgers tegen elkaar uit spelen niet loont. Walk with me!

Vreedzaam samenleven, verschillen respecteren, saamhorigheid niet verwarren met eenstemmigheid, laat staan eenkennigheid. Het zijn noodzakelijke deugden voor onze superdiverse democratische samenleving. Te fundamenteel en te essentieel om het bewaken ervan aan partijpolitiek opportunisme over te laten. Laat staan aan hitsige populisten.

We zijn het de wereld verschuldigd, we zijn het onze kinderen en kleinkinderen en de toekomst van Nederland verschuldigd. Het is tijd voor een lange mars voor vrede en verdraagzaamheid. Opdat vrede en verdraagzaamheid terugkeren in ons collectieve bewustzijn, in onze hoofden.

Walk with me!