Waken voor een rechts-conservatief CDA

‘Wij buigen niet naar links, wij buigen niet naar rechts’, zei de eerste CDA-lijsttrekker Dries van Agt in 1976. Ruim drie decennia later buigt het CDA continu naar rechts. Met de samenwerking met de PVV in 2010 en het nieuwe Brabantse college met Forum voor Democratie als meest concrete voorbeelden. Maar wat niet iedereen ziet, is dat deze buiging naar rechts en extreemrechts mede voortkomt uit de groei van rechts-conservatisme binnen de partij. De ‘C’ in CDA staat in de praktijk daardoor meer voor conservatisme dan voor christen en dat is zorgelijk voor een brede volkspartij die met haar middengeluid zowel linkse als rechtse leden en kiezers wist aan te trekken. Het CDA wordt daardoor een smallere nichepartij, tenzij leden deze koerswijziging corrigeren.

Onder verschillende jonge CDA’ers is eveneens een toenemende interesse te zien in het rechts-conservatieve gedachtegoed. Zo gaf het CDJA IJsseldelta in 2016 Joost Niemöller het podium bij een politiek café. Niemöller staat al jaren bekend om zijn extreemrechtse en racistische opvattingen en geldt als een inspirator van FvD-leider Thierry Baudet.

Ik probeerde per mail de organisator tevergeefs te overtuigen de uitnodiging in te trekken. “Als jij in je mail verwijst naar reacties op Niemöller’s eerdere uitlatingen, waaronder reacties die zijn mening nuanceren en relativeren, vraag ik me af: ben jij eveneens van mening dat zwarten alleen al op basis van hun afkomst of geboorte een lager IQ hebben dan witte mensen?”

Illustrerend onderdeel van de reactie van de CDA-jongeren: “Ja, er zijn significante verschillen in IQ tussen bevolkingsgroepen.” Deze opvattingen staan onder CDA-jongeren niet op zichzelf. Verschillenden injecteren hun jonge geesten met intellectueel vergif van discutabele auteurs als Sid Lukkaassen, auteur van onder meer Avondland en identiteit en net als Baudet criticaster van ‘cultuurmarxisme’.

Ondertussen is politiek leider van het CDA Amsterdam, openlijk rechts-conservatief. Ook is hij bestuurslid van de Edmund Burkestichting , een denktank van en voor conservatieven. Boomsma hekelt het gelijkheidsdenken waar een deel van de CDA’ers warm van worden. “Als je het helemaal letterlijk neemt, dan is het idee van gelijke kansen een totalitair idee”, zei Boomsma in 2011.

Begin dit jaar bezocht Boomsma samen met onder andere Baudet en de Hongaarse premier Orbán een rechts-nationalistische en conservatieve conferentie in Rome. Tijdens deze conferentie hekelen deelnemers de Europese Unie, omdat het zou leiden tot onderdrukking van naties en culturen. Wat heeft een politiek leider van het CDA in hemelsnaam te zoeken bij zo’n omstreden conferentie?

Iets subtieler van aard, maar wel in dezelfde conservatieve categorie: in 2017 pleitte Pieter Heerma, tegenwoordig CDA-fractievoorzitter in de Tweede Kamer, voor een ondertitel onder CDA: ‘ sociaal-conservatief ’. Daarvoor deelde hij ook de nodige nationalistische gedachten met het Nederlandse publiek toen hij pleitte voor “gezonde vaderlandsliefde en de onderkenning van het belang van de dominante joods-christelijke cultuur”. Deze rechts-conservatieve profilering heeft het CDA overigens electoraal geen succes opgeleverd, maar dat terzijde.

Dat rechts-conservatieve geluid mag er binnen een brede volkspartij als het CDA zijn. Het probleem is alleen dit rechts-nationalistische geluid dominant is geworden en dat de andere geluiden zijn verdrukt. CDA’ers die pal staan voor compassie met bijvoorbeeld vluchtelingenkinderen of zich weren tegen samenwerking met de PVV of FvD worden weggezet als linkse gekkies, moralistische drammers, bejaarde prominenten of minderwaardige dissidenten.

Het ontbreken van duidelijk politiek leiderschap en een visie op landelijk niveau voorkomt dat er stevig tegenwicht wordt geboden tegen het oprukkende rechts-conservatisme binnen het CDA. Het ontbreken aan discussies en dialogen tussen deze verschillende typen CDA’ers helpt ook niet voor het creëren van wederzijds begrip en verbinding. Wie pakt de handschoen op om te komen tot een dialoog tussen verschillende type CDA’ers, gericht op vernieuwing van de christendemocratische koers van de partij?