Waarom voelt het zo lekker om neer te kijken op andere mensen?

Laten we eerlijk zijn; jij en ik zijn allebei niet perfect en ondanks onze goede bedoelingen, kijken we soms op andere mensen neer. De oorzaak is vaak dat deze mensen iets leuk vinden wat wij stom vinden, of andersom. Maar waarom voelt dit zo lekker en wat is het nut van op andere mensen neerkijken?

Vorige maand schreef ik een  kwaad stuk over vrouwenbladen. Ik erger me al jaren aan bladen die vrouwen als domme en oppervlakkige wezentjes behandelen en met plezier inspelen op jouw onzekerheden om daar geld mee te verdienen. Het is een stuk waar ik trots op ben, met name omdat het een interessante discussie opleverde.

Vrouwen zijn domme sponsjes Een week later kreeg ik van Linda Duits  in dit stuk  een tik op mijn vingers, omdat ik in mijn column het standpunt aanneem dat vrouwen domme sponsjes zijn, die zich gedachteloos laten leiden door vrouwenbladen. Duits schrijft dat ik minachting heb voor vrouwen die wél vrouwenbladen lezen en dat je prima een feminist met een sterk karakter kunt zijn, terwijl je geniet van make-up tips en andere oppervlakkige nonsens in vrouwenbladen.

Het is waar wat ze schrijft. Ik kijk stiekem neer op vrouwen die genieten van vrouwenbladen (of soaps, roddelprogramma’s en andere ‘lege’ rommel).

Het nut van neerkijken op andere mensen Waarom doe ik dit? Door op deze mensen neer te kijken, ‘bewijs’ ik voor mezelf dat ik anders ben. Ik lees geen vrouwenbladen, maar moeilijke boeken. Ik kijk geen soaps, maar documentaires en series die me aan het denken zetten en me iets nieuws leren. Ik lees liever uitleg over de ingewikkelde situatie in Syrië, dan een stuk over wat ik deze herfst moet dragen.

Maakt dit mij beter dan mensen die dit niet doen?

Natuurlijk niet.

Maar stiekem voelt het wel zo. Ik ben een snob. Net als ieder ander mens, vind ik ‘mijn’ cultuur, ‘mijn’ wereldbeeld het best en het meest juist. Deze instelling geeft me veiligheid en zekerheid. Ik heb gelijk en de rest van de wereld is stom. Dus als jij het met me oneens bent, hoef ik me niets van jouw mening aan te trekken, want jouw wereldbeeld klopt niet. (Behalve als je je mening kunt beargumenteren, dan luister ik wel)

Stiekem ben je heel onzeker Professor  Jeff Sherman  is onderzoekspsycholoog aan de universiteit van Californië, en doet doorlopend onderzoek naar vooroordelen en stereotypes.  Zijn onderzoeken  bevestigen wat mijn moeder twintig jaar geleden al zei; “kinderen die pesten, zijn zelf gewoon heel erg ongelukkig”. En dat is ook de conclusie die Sherman keer op keer trekt; hoe negatiever we over onszelf denken, hoe negatiever we andere mensen beoordelen.

Neerkijken op andere mensen komt door onzekerheid en een slecht zelfbeeld. In zijn onderzoek heeft Sherman het niet over jaloezie, maar ik denk dat dat wel meespeelt.

Haha, Kim Kardashian is dom Eerder gaf ik toe dat ik me graag bezig hou met ‘hogere’ vormen van cultuur en entertainment. Maar tegelijkertijd kan ik geen genoeg krijgen van alles wat met de Kardashians heeft te maken.

Kim Kardashian heeft geen echte talenten. Ze kan niet zingen, acteren, dansen, schrijven of iets origineels bedenken. Kim Kardashian is beroemd, omdat ze beroemd is. Meestal worden mensen beroemd omdat ze iets kunnen. Kim kan niets. En dat zeg ik met liefde.

Stiekem ben ik een beetje jaloers op de Kardashians. Ze wonen in prachtige huizen, rijden in waanzinnige auto’s en kunnen alles doen en laten waar ze zin in hebben. Mijn huis is leuk en mijn auto loopt als een zonnetje, maar echt heel luxe is het allemaal niet. En mijn vriend en ik moeten heel hard werken om dit alles te kunnen betalen, terwijl de Kardashians huizen en auto’s kopen op een manier waarop ik een brood koop.

Je zou je er bijna ellendig van voelen, mensen met zoveel rijkdom, terwijl ze het niet écht verdiend hebben door een uitzonderlijke prestatie te leveren.

Gelukkig is Kim Kardashian heel erg dom. Zij mag dan rijker zijn dan ik, ik ben slimmer. Kourtney en Khloé mogen dan jaloersmakend veel kleding hebben, ik heb iets wat zij niet hebben; een stabiele relatie met een geweldige man. En op deze manier geeft neerkijken op andere mensen je een fijn gevoel. Een superieur gevoel.

Schapen Uiteindelijk zijn we allemaal schapen. Het voelt fijn en veilig om bij een groep te horen en een sterk groepsgevoel maakt je als individu zekerder.

Helaas voor mij vind ik veel dingen die ‘mijn’ groep (vrouw, 30+) leuk vindt, niet leuk. Ik hoef niet uit te leggen wat voor verschrikkelijk gevoel het is om er niet bij te horen. Dus maak ik mijn eigen groep. De toffe groep. De groep met vrouwen die te slim zijn voor vrouwenbladen en oppervlakkig gedoe. Zo hoef ik niet aan die onzekere gevoelens toe te geven van het buitenbeentje zijn. Ik ben niet raar en afwijkend, jullie zijn gewoon allemaal stom.

De oplossing Gelukkig biedt Sherman in zijn onderzoeken ook een oplossing voor al deze negatieve gevoelens; hoe positiever je over jezelf bent, hoe zelfverzekerder je bent, hoe positiever je over andere mensen denkt. Als ik leer te accepteren dat het okay is dat ik mainstream dingen nu eenmaal niet leuk vind, hoef ik ook niet meer neer te kijken op mensen die dat wel vinden.

Mocht je dus iemand heel erg afkraken, stop met wat je aan het doen bent, en probeer te ontdekken waarom je dit doet. Want hoe walgelijk het ook klinkt; uiteindelijk begint een betere wereld bij jezelf. 

cc-foto’s: Mary Smith en Bushery