Waarom vergeldt Israël kwaad met kwaad?

Nico schrijft een serie over oorlog. Dit is aflevering 17.

Geen weldenkend mens zal vinden dat wat in Israël woonachtige Joden en hun familieleden in WO II is overkomen, de moord op circa 6 miljoen Joden, rechtvaardigt om vandaag de dag in Gaza duizenden burgers te doden. Toch gebeurt dat laatste wel en te veel mensen lijken dat acceptabel te vinden. Ik niet.

De feiten over Gaza. Op 7oktober 2023 voerde Hamas onder de naam ‘Operatie Al-Aksa-storm’ een verrassingsaanval uit, waarbij ongeveer 1.200 Israëli’s gedood werden. Naar schatting 200-250 personen werden als gijzelaars naar de Gazastrook overgebracht. De aanval van Hamas is vooral een reactie op het geweld van Israëlische kolonisten, de 16 jaar durende blokkade van de Gazastrook en de doorgaande uitbreiding van illegale Israëlische nederzettingen. De aanval van Hamas werd door veel landen en politici scherp veroordeeld.

Als reactie op deze daad van Hamas is Israël uit op de totale overwinning op Hamas en het opsporen en bevrijden van de Israëlische gijzelaars. Inmiddels is Gaza enorm gebombardeerd; werd eind juni 2024 duidelijk dat er in het gebied sprake is van minstens 37 duizend doden en 86 duizend gewonden; een groot deel van de bevolking is op de vlucht geslagen; er is een gebrek aan voedsel en water en deze week werd bekend dat er polio is uitgebroken.

De oorlog dreigt verder te escaleren. Onder meer door het oplaaiende conflict met Hezbollah in Libanon en door de recente dood van Hamas-leider Ismail Haniyeh in de Iraanse hoofdstad Teheran.

Zowel de VN als internationale rechtbanken hebben al jarenlang de politiek van Israël jegens het Palestijnse volk veroordeeld, maar meestal heeft Israël zich van die kritiek in de praktijk weinig aangetrokken. Op 19 juli maakte het Internationaal Gerechtshof bekend dat Israëlische bezetting van Palestijnse gebieden onwettig is en dat daar zo snel mogelijk een einde aan moet komen. De NRC (22/7/24) schrijft dat dit advies niet bindend, maar juridisch wel baanbrekend is en verder gaat dan eerdere adviezen van het Hof. Israël, zo constateert Derk Walters in de NRC, komt steeds eenzamer te staan in zijn afwijkende interpretatie van het internationale recht.

In de Volkskrant (26/7/24) lees ik een interessant interview met de oud-topdiplomaat Robert Serry. Hij was ambassadeur in Oekraïne en VN-gezant in Jeruzalem. Precies de landen die nu in oorlogen verwikkeld zijn. Over beide oorlogen is hij somber, maar niet zonder hoop. Hij legt helder uit wat er mis is. Over de oorlog tussen Israël en Hamas zegt hij: “De tragiek is dat geen van beide partijen wil opgeven, en die extremen voeden elkaar. Hamas is een vloek voor het Palestijnse volk, terwijl premier Netanyahu een steeds diepere kuil voor Israël graaft. Het grootste obstakel is het gebrek aan politieke wil, maar zodra die er wel is, is het niet eens zo heel ingewikkeld meer – en dan maakt het enorm verschil wie de VS regeert, ja. De tweestaten-oplossing is de enige optie, anders blijft het conflict een etterende wond, met alle gevolgen van dien.”  Achter de schermen blijven praten is volgens Serry de beste manier om te proberen de spanningen in het Midden-Oosten wat verder terug te dringen.

Zelf heb ik ook met het Midden-Oosten te maken gehad. Als journalist in het begin van de jaren zeventig, in mijn tijd als baas van het NOS-Journaal en als medewerker van de internetkroniek Fanack, die de liberaal Antonie Dake in Den Haag lanceerde na het begin van de Arabische Lente. Daardoor leerde ik hoe complex de politieke situatie in de MENA (Middle East & North-Africa) -landen is.

De meningen zijn verdeeld over de vraag in hoeverre de oorlog tussen Hamas en Israël een godsdienstoorlog is. In de Bijbel wordt het Joodse volk gezien als het door God uitverkoren volk, maar er wordt ook beschreven hoe David een koninkrijk in Palestina creëert en de Gazastrook komt eveneens in de Bijbel voor. Het religieuze aspect met betrekking tot de verhouding tussen Joden en Palestijnen verdient aparte aandacht.

Het valt mij op dat Israël als reactie op aanvallen voortdurend kwaad met kwaad vergeldt. In de brief van Paulus aan de Romeinen wordt juist het tegenovergestelde bepleit: ‘Houdt zo mogelijk, voor zover het van u afhangt, vrede met alle mensen.’ Die interpretatie was ik totaal vergeten.

Volgende keer: het WRR-rapport ‘Nederland in een fragmenterende wereldorde’.