Waarom Pink Floyd wel op Spotify zit en Atoms For Peace niet

Als gebruiker van muziekdienst Spotify ken je ongetwijfeld deze ergernis: hoe uitgebreid het aanbod ook is, geregeld ontbreekt er een befaamde band die je uit nostalgie weer eens wilt beluisteren. Reden: de muziekindustrie moet nog altijd wennen aan de online distributie van muziek en is zuinig op de cashcows waar ze ooit steenrijk door zijn geworden. Toch is er de laatste tijd een duidelijk verschuiving zichtbaar. Zo maakte Pink Floyd in juni met veel bombarie zijn entree op Spotify en zijn momenteel deze banners niet te missen op de muziekdienst: “Eagles now on Spotify for the first time!” Jawel, je kunt voortaan ook de klassieker ‘Hotel California’ toevoegen aan je digitale playlist. Tegelijk is er veel ophef over Radiohead-spinoff Atoms For Peace dat Spotify plots heeft verlaten. Could this be heaven or could this be hell?

Ruzie maken konden ze goed, The Eagles. Het was een onderwerp dat vakkundig werd vermeden in twee recente documentaires die de Publieke Omroep uitzond over zowel de band als hun voormalige manager David Geffen. Ook met Spotify zal door advocaten vast lang zijn gesteggeld over het recht om de Eagle-songs te mogen aanbieden. Maar dat zal de luisteraar dus weten ook!

Toch steekt de prominente banner wat schril af bij de campagne die Pink Floyd opstartte om haar lancering op Spotify aan te zwengelen. Er werd aanvankelijk slechts één song vrijgegeven: het vijftien minuten uitgesponnen ‘Shine On You Crazy Diamond’. De platenmaatschappij beloofde dat alle albumtracks van de band op Spotify zouden verschijnen zodra dat ene nummer een miljoen keer was beluisterd. Prompt zetten fans hun Spotify-player op repeat en was de track binnen vier (!) dagen 1.000.000 keer afgespeeld. Een betere publiciteit kon Pink Floyd zich niet wensen.

Wanneer volgen The Beatles? Met de komst van The Eagles en Pink Floyd is het natuurlijk nog lang niet zo dat Spotify compleet is. De meest prominente afwezige sterrenformatie is natuurlijk The Beatles. De rijkste band op aarde is zuinig op zijn bedrijfskapitaal en deed aanvankelijk ook heel moeilijk over iTunes van Apple. Evenmin op Spotify tref je de overleden bandleden John Lennon en George Harrison. Toch is het wellicht een lichtpuntje dat Paul McCartney wel te vinden is in de grootste discotheek ter wereld. Binnenkort dus ook The Beatles op Spotify?

Mocht het tot een overeenkomst komen, dan doen de advocaten van The Beatles er natuurlijk wel goed aan om de kleine lettertjes aandachtig te lezen. The Eagles hebben de aanvullende voorwaarden in ieder geval niet gemist: “Relax, said the night man. We are programmed to receive. You can check out any time you like, but you can never leave!” Atoms For Peace verlaat Spotify Afijn: heaven or hell… Uitgerekend gisteren werd bekend dat Atoms For Peace zijn muziek heeft verwijderd van Spotify. Het zijproject van Thom Yorke en Nigel Godrich (zanger en producer van Radiohead, zeg maar: het Pink Floyd van de 21e eeuw) vindt de muziekdienst “bad for new music”. Rolling Stone vatte een reeks boze tweets van Godrich als volgt samen:

The reason is that new artists get paid fuck all with this model. It’s an equation that just doesn’t work. The music industry is being taken over by the back door and if we don’t try and make it fair for new music producers and artists then the art will suffer. Make no mistake. These are all the same old industry bods trying to get a stranglehold on the delivery system. (…) Plus people are scared to speak up or not take part as they are told they will lose invaluable exposure if they don’t play ball. Meanwhile millions of streams gets them a few thousand dollars. Not like radio at all.

Godrich (Atoms For Peace) reageert ook op de recente entree van Pink Floyd op Spotify. Logisch dat ze het doen, want hun catalogus aan muziek heeft al miljarden dollars opgeleverd (“niet per se voor de band!”), aldus de Radiohead-producer. “Maar als mensen al in 1973 naar Spotify hadden geluisterd in plaats van platen gekocht, vraag ik me stellig af of ‘Dark Side Of The Moon’ ooit was gemaakt. Die productie was gewoon veel te duur geweest.”

Spotify reageert op kritiek Vandaag verdedigde Spotify zich tegen de kritiek van Godrich en ook Thom Yorke met de mededeling dat haar dienst een project voor de lange termijn is waar artiesten uiteindelijk steeds meer van gaan profiteren. Tegen MusicWeek zegt het internetbedrijf: “We hebben al 500 miljoen dollar uitbetaald aan rechthebbenden en dat cijfer zal eind 2013 zijn gegroeid tot 1 miljard dollar. Veel van dit geld wordt weer geïnvesteerd in nieuw talent.”

Eerlijk is eerlijk: de conservatieve entertainmentindustrie heeft dit soort nieuwe vormen van distributie over zichzelf afgeroepen. Ze ontsluiten de Long Tail van kleinere artiesten die anders überhaupt geen voet aan de grond hadden gekregen. Zonder de huidige ‘all you can eat’-modellen als Spotify en Netflix was vrijwel iedereen gratis gaan shoppen op torrentsites en werd er helemaal niets meer verdiend. Al valt er ongetwijfeld nog veel te schaven aan de huidige businessmodellen, zeker als het gaat om de vergoedingen voor artiesten.

Concluderend moge duidelijk zijn dat de discussie over Spotify nog lang niet voorbij is. Om nog maar een keer The Eagles te citeren: “We are all just prisoners here, of our own device.”

Dit artikel verscheen eerder op het weblog van Jeroen Mirck