Omdat we wegkijken, vergeten we dat het gebeurt en gaan over tot de orde van de dag.
Waarom moeten die kalfjes zo hard geslagen worden? Een vraag die bij velen opkwam bij de beelden van dierenbeschermingsorganisaties L214, Ethical Farming Ireland en Eyes on Animals, in Nederland getoond via Zembla. Beelden van piepjonge kalfjes die vanuit Ierland op transport gaan, hoofdzakelijk naar Nederland, om hier vetgemest te worden.
Maar eerst een andere vraag. Waarom gebeurt dit überhaupt? Waarom worden ongespeende de kalfjes, hulpeloze dieren die nog zogen en volledig afhankelijk zijn van hun moeder, weggehaald bij hun moeder en over zo’n afstand vervoerd? En waarom naar Nederland? Alleen al dit jaar tot half juni heeft Nederland er meer dan 100.000 geïmporteerd – terwijl Nederlanders geen kalfsvlees eten: dat vinden ze zielig. En Nederland heeft zelf al enorm veel kalfjes uit de melkveesector. Ook zij worden na de geboorte bij hun moeder weggehaald, zodat mensen de melk kunnen drinken die de koe maakt voor haar kalf. Een deel van hen wordt melkkoe en gaat hun moeder achterna, een aanzienlijk groter deel is ‘restproduct’ en is nog slechter af. Zij worden hier vetgemest om hun vlees te exporteren naar landen die wel kalfsvlees eten.
Lucratieve handel
Dus waarom importeren we kalveren uit Ierland – mét alle stikstof die dat ook nog hier brengt? Om economische redenen. Het aantal kalfjes in Nederland is toch nog te klein om daar een lucratieve handel van te maken voor miljardenbedrijven als Van Drie Groep (familie bekend uit de Quote 500). Dus er moeten kalfjes bij om de schaal te vergroten, dan kan het allemaal goedkoper: massa is kassa. Achtereenvolgende ministers LNV hebben hun zorgen erover uitgesproken, maar geen enkele heeft er iets aan gedaan. Het aantal geïmporteerde kalfjes is alleen maar toegenomen.
De nu verschenen beelden laten zien hoe deze dieren, slechts een paar weken oud, behandeld worden. Ze worden geslagen, in vrachtwagens op elkaar gepropt, door de wagen gesmeten, ze krijgen meer dan 30 uur geen melk. Waarom doen mensen dit weerloze dieren aan? Wij met z’n allen doen ze dit aan, omdat het ver van ons bed gebeurt. Als we het zien vinden we het vreselijk. We kunnen het niet aanzien, dus we kijken weg. Omdat we wegkijken, vergeten we dat het gebeurt en gaan over tot de orde van de dag. En omdat we dat doen verandert het niet.
Ongevoelige klootzakken
Maar de mensen die er met hun neus bovenop zitten, die deze dieren vervoeren, ‘verzorgen’ en verhandelen: zij kunnen niet wegkijken. Waarom gaan ze zo bruut met die dieren om? Veel mensen die de beelden zien worden zo boos dat ze deze medewerkers op het schavot willen, maar ook zij zijn slachtoffer. Het zijn mensen die veelal geen keus hebben wat voor werk ze doen. Ook zij worden uitgebuit. Ze moeten tempo maken. Stress en vermoeidheid tasten hun empathische vermogens aan. In de documentaire Dairy’s dirty secret zie je onder meer zien hoe de werkers met elkaar en met de dieren omgaan. Ze beïnvloeden elkaar met grofheden. De dieren zijn bang en verzetten zich, dat gaat ten koste van het tempo. Het dier wordt een obstakel. Een ding dat ‘ingepakt’ moet worden in de truck.
De samenleving zet deze mensen in om het vieze werk te doen dat boeren en burgers zelf niet willen doen voor hun melk, kaas en kwark: het zo goedkoop mogelijk doden van dieren die nog baby’s zijn. Wat verwacht je anders dan dat die mensen ongevoelige klootzakken worden? Je kunt dit werk niet doen als je erbij stilstaat dat het dier gevoel heeft, bang is, zich weerloos voelt, nog volledig van de moeder afhankelijk is, dat het zuigt op de stangen van de wagen omdat het instinctief maar één ding wil: bij moeder drinken.
Dehumanisering
Je moet je gevoel uitzetten. Mensen doen dit ook wel bij andere groepen mensen, bijvoorbeeld in een oorlog: je doodt onschuldige burgers van een ander land, je kunt dat alleen doen door ze te dehumaniseren. Of je dehumaniseert reddeloze vluchtelingen, omdat je alleen dan kunt zeggen dat je ze niet wilt toelaten. Je ziet ze als minderwaardig, het zijn eigenlijk geen echte mensen. Tegenover dieren doen we vaak hetzelfde: het ontkennen van gevoel, van morele rechten. Dehumanisering is het onvermijdelijke effect van uitbuiting, en opmerkelijk genoeg gaat het dehumaniseren van mens en dier samen. Mensen die op andere mensen neer kijken en andere mensen uitbuiten, doen dat ook makkelijker met dieren, en omgekeerd.
De echte klootzakken in dit verhaal zijn de grote spelers achter de schermen zoals de familie Van Drie en andere grote agro-industriëlen. Zij exploiteren de dieren en ook de mensen die dit werk doen. Consumenten die woest worden als ze deze beelden zien, kopen hun producten en geven deze bedrijven dus geld om ermee door te gaan. ‘Eet geen vlees’ zeggen mensen tegen elkaar op Twitter bij deze beelden. Eet geen zuivel, zouden ze moeten zeggen. Want deze lucratieve business begint met de kalfjes die een restproduct zijn van onze eigen melkveesector.