Waarom de vleestaks wél een goed idee is

In een opiniestuk op Nieuweoogst.nl roept André Arfman, voorzitter van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt ( NAJK ), op tot een eerlijke discussie over de vleesconsumptie. Hij stelt dat niet altijd ‘de juiste feiten’ worden gebruikt, waardoor nu de vleestaks ‘weer’ op de agenda staat.

Alternatieven Arfman vestigt de aandacht op de milieu-impact van alternatieven voor vlees. Volgens hem wordt deze vergelijking vergeten, terwijl vlees hierbij beter naar voren zou komen. Deze stelling is bezijden de waarheid. Zo laat Milieu Centraal op basis van berekeningen van Blonk Consultants zien wat de CO2-uitstoot is van diverse dierlijke en plantaardige eiwitbronnen. Hierbij komen bonen, vegaburgers, Quorn, noten en tofu toch echt naar voren als optimaal voor het klimaat. Het is logisch dat de vergelijking juist wél veel wordt gemaakt: zo wordt duidelijk hoe milieubelastend vlees is.

Water Arfman benadrukt dat het meeste water voor de vleesproductie uit de lucht komt vallen. Dat klopt, maar dat betekent niet dat regenwater onbelangrijk is. Het is het beste om de natuurlijke waterkringloop zoveel mogelijk in stand te houden. Door het regenwater te gebruiken voor agrarische producten waarvan wij volgens de WUR wel 70 procent exporteren, doen we onszelf tekort.

Daarnaast benoemt Arfman dat voor sommige vleesalternatieven méér water nodig is. Het klopt dat er bijvoorbeeld voor noten veel water nodig is en dat dit in gebieden waar water schaars is, problematisch is. Een efficiëntere irrigatie en verplaatsen van de productie kunnen oplossingen zijn. Daarnaast is het hierbij wel belangrijk om te bedenken dat notenbomen weer gunstig zijn voor CO2-opname en andere milieucriteria vergeleken met vlees.

Dit wordt bevestigd door Oxford University , die de meest uitgebreide studie ooit heeft uitgevoerd naar de milieu-impact van veertig voedselproducten, aan de hand van de gegevens van 38.700 boerderijen in 119 landen. Als we een eerlijke discussie willen voeren, dan zullen we alle relevante factoren mee moeten nemen in de duurzaamheidsanalyse van producten.

Aminozuren Dan zou je kunnen zeggen dat Arfman een terecht punt heeft wat betreft aminozuren. Vlees is voedzaam, want het levert alle essentiële aminozuren. Soja doet dit echter ook. In een studie die is gepubliceerd in Nature komt naar voren dat soja zodoende 90 procent duurzamer is dan rundvlees.

Wanneer men echter gevarieerd plantaardig eet, krijgt men ook gewoon alle essentiële aminozuren binnen. Het is dus niet nodig om vlees of soja te eten. Het is voldoende om enigszins te variëren met peulvruchten en granen, concluderen onderzoekers in het American Journal of Clinical Nutrition.

Het is ook niet nodig om veel grotere hoeveelheden plantaardig voedsel te eten, tenzij mensen alleen maar sla eten. Maar iedereen snapt dat dit geen realistisch scenario is.

Import Tot slot bevestigt Arfman een breed gedragen misverstand: lokaal voedsel is per definitie duurzamer dan voedsel dat van ver komt. Dat is bij dierlijke producten echter niet het geval. Het veevoer wordt namelijk voor een groot deel van ver gehaald, stelt ook de Rijksoverheid.

Nederlandse koeien, varkens en kippen worden veelal gevoerd met (onder andere) Zuid-Amerikaanse plantaardige eiwitten. Je kunt die plantaardige eiwitten beter zelf eten als je efficiënt bezig wilt zijn. Een koe eet immers zestig kilo voer per dag, waarvan vijf kilo krachtvoer, waaronder soja. Het is vanwege deze grote voerbehoefte dat de universiteit van Helsinki tot de conclusie komt dat geïmporteerd plantaardig voedsel over het algemeen een stuk duurzamer is dan lokaal dierlijk voedsel.

Kortom: ik ben het in de kern eens met de heer Arfman. Wanneer we de discussie voeren over vlees, mogen we eerlijk zijn over de nuances. Alleen zo kunnen we samen naar een voedselsysteem toewerken dat voor zowel boer als samenleving kwalitatief hoogwaardig en milieutechnisch is vol te houden. Een middel dat hierbij kan helpen is een iets hogere vleesprijs, waarbij de extra opbrengsten deels gaan naar boeren die verder willen verduurzamen.

Een meerderheid van de Nederlanders is voor dit voorstel en het is dan ook al opgenomen in een aantal verkiezingsprogramma’s. In Duitsland werkt de landbouwminister ondertussen samen met Duitse landbouworganisaties aan een vergelijkbaar voorstel. Het zou NAJK sieren als zij hier ook constructief naar zou willen kijken.