Waarom de huidige Pensioenwet niet verbeterd wordt

Pieter Omtzigt is medeverantwoordelijk voor de politieke obstakels in de huidige wet. Zijn kritiek op de Wet toekomst pensioen, mist daardoor diepgang.

Er is kritiek op het veranderen van het pensioenstelsel. Ook Pieter Omtzigt roept de Eerste Kamer op de Wet toekomst pensioen niet goed te keuren. Hij wijst erop dat een deel van de pensioenfondsen de administratie(data) niet op orde hebben. Ook hekelt Pieter Omtzigt, het omzetten van de pensioenvermogens in individuele potjes.

In 2019 is het Pensioen en AOW-akkoord gesloten door vakbonden, werkgeversorganisatie en vakbonden. Dat gebeurde na demonstraties en stakingen. Dat akkoord was nodig om de obstakels opgeworpen door de politiek te slechten. Obstakels waardoor pensioenen niet geïndexeerd werden, de AOW-leeftijd veel te snel steeg, het verboden was (op straffe van boetes) om collectieve regelingen te treffen voor eerder ophouden dan de AOW-leeftijd door mensen die zwaar werk doen. 

AOW-leeftijd en eerder stoppen

De AOW-leeftijdstijging is afgeremd. Het is mogelijk, door een regeling te treffen, om eerder op te houden dan op de AOW-leeftijd. Die mogelijkheid loopt tot 2025. Vakbonden willen hier een betere en permanente regeling van maken. Mensen die met hun handen werken, beginnen nu eenmaal op jongere leeftijd met betaald werk. Deze mensen hebben een slechtere gezondheid, een kortere levensverwachting, werken langer dan zogenaamde hoogopgeleiden. Het ophouden drie jaar voor de AOW-leeftijd is bereikt, is niet meer dan een rechtvaardige oplossing. 

Afschaffing wettelijke leeftijdsonafhankelijke pensioenopbouw

Een obstakel waarvoor de politiek rechtstreeks verantwoordelijk is, is het afschaffen van de wettelijke doorsnee (leeftijdsonafhankelijke) pensioenpremie en opbouw. De wet schrijft tot nu toe voor, dat een gelijk percentage premie en opbouw moet worden toegepast, per pensioenregeling, of je nu jong of niet meer jong bent. Het afschaffen van deze wet, onder het mom dat het voordelig is voor jongeren en onder het verzwijgen dat het nadelig is voor vrouwen, leidt tot veel kosten.

Mensen van ongeveer 45 jaar zullen gecompenseerd moeten worden. De stijgende rentes zullen leiden tot hogere compensatiekosten (1% rente kost 30 miljard aan compensatiekosten). De rente op staatsleningen van 10 jaar is momenteel 2,8%. De overheid zou voor deze kosten op moeten draaien (het is immers de overheid die de spelregels wijzigt gedurende het spel) maar schuift dat af op pensioenfondsen. De leeftijdsonafhankelijke pensioenpremie is overigens gelijk gebleven in het Pensioen- en AOW-akkoord in tegenstelling tot de opbouw van pensioen. Een goede zaak omdat anders de leeftijdsdiscriminatie alleen maar was toegenomen als bij het stijgen van de leeftijd ook de pensioenpremiekosten zouden toenemen.

Politieke verantwoordelijk voor Zelfstandige Zonder Pensioen

Als gevolg van het Pensioen- en AOW-akkoord is de pensioenregeling voor uitzendkrachten verbeterd. De wachttijd van zes maanden is teruggebracht tot twee maanden. De toegankelijkheid van pensioenfondsen voor ZZP’ers moet nog verbeterd worden. De vakbondsinzet, dat ook ZZP’ers en uitzendkrachten onder de pensioenfondsen vallen van de bedrijven waar zij werken, is niet gehaald.

De explosie van ZZP’ers, die ook wel zelfstandigen zonder pensioen worden genoemd, is door de overheid gestimuleerd en zal in de toekomst tot meer maatschappelijke kosten leiden, zoals door het CNV berekend. De reden die politici opgeven voor wijziging van de pensioenregels, namelijk dat werknemers niet meer bij dezelfde werkgever blijven werken, is onzin. De gemiddelde duur die een werknemer bij een werkgever in dienst is, is van 12 jaar naar 8 jaar gedaald. Bovendien had het kabinet ZZP’ers onder de pensioenfondsen moeten brengen. Dat is niet gebeurd. 

Wetsontwerp Toekomst Pensioen heeft nieuwe obstakels

Het wetsontwerp pensioenen, dat momenteel in behandeling is bij de Eerste Kamer, wijkt op een aantal punten af van het eerder met vakbonden overeengekomen Pensioen- en AOW-akkoord. Zo worden in het wetsontwerp, de rendementsopbrengsten verschillend verdeeld over de leeftijdscategorieën. De één krijgt meer dan de ander op grond van “vastgestelde” risicohouding. Ook wordt het mogelijk dat sommige leeftijdscategorieën meer geld inzetten dan zelf gespaard. Dat kan door het opheffen van de zogenaamde leenrestrictie.

Als het inzetten van dat meer geld niet goed uitpakt, draait het totaal op voor de gevolgen. Onbegrijpelijk. De huidige pensioentoezeggingen moeten omgerekend worden in persoonlijke potjes. Hoe dat uitpakt is in nevelen gehuld. Nieuwe obstakels allen afkomstig uit de politieke koker.

Is het niet gemakkelijker de huidige wet aan te passen?

Natuurlijk kun je ook de huidige Wet pensioenen aanpassen door de politieke obstakels daarin weg te nemen. Indexeren bij een dekkingsgraad van 105% in plaats (was het geval tot 2015) van 110% voor een beetje en 125% bij volledige indexatie. Een rekenrente toepassen die ook toegepast wordt bij verzekeringsmaatschappijen. Niet het afschaffen van de wettelijke leeftijdsafhankelijke pensioenopbouw en premie. Door niet afschaffen hoeft de dure 90 miljard compensatie niet toegepast te worden.

Tot nu weigert een forse politieke meerderheid dat echter. Een meerderheid van onder meer VVD, D66 en CDA. Pieter Omtzigt is medeverantwoordelijk voor de politieke obstakels in de huidige wet. Zijn kritiek op de Wet toekomst pensioen, mist daardoor diepgang. Hij maakte deel uit van het CDA die stelselmatig weigerde om de huidige wet te verbeteren.