Waarom blijft de lhbt-gemeenschap buiten beeld in de #metoo-discussie?

Er is al veel gezegd over de #metoo-discussie, maar de afwezigheid van de lhbtq-gemeenschap in dit debat is merkwaardig. Seksueel geweld is namelijk niet alleen een probleem van heteroseksuelen waarbij een man uitsluitend een dader is en een vrouw het slachtoffer. Toch is dit het heteronormatieve en binaire discours van de meeste slachtofferverhalen.

Het is frappant dat de lhbt-gemeenschap geen duidelijke stem heeft gekregen in deze discussie; want ook homo’s, lesbiennes en transgender personen kunnen aangerand worden en met onaangename machtsverhoudingen te maken krijgen. Het maakt niet uit welk gender of seksualiteit de dader heeft, het gevolg is namelijk even desastreus – seksueel grensoverschrijdend gedrag is in álle gevallen onacceptabel en traumatisch. Het beperken van de #metoo-discussie tot een binair en heteronormatief debat is daarom ook zonde en sluit de lhbt-gemeenschap uit.

Geen enkele talkshow koos ervoor om over seksuele intimidatie in de lhbt-gemeenschap te spreken. De enige keer dat Jeroen Pauw het over de lhbt-gemeenschap had, was door homoparkjes en zijn eigen vervelende ervaring met homomannen te noemen. In de uitzending van 23 oktober zegt hij: “Ik zag er vroeger toen ik jong was wel leuk uit en dat vonden mannen ook wel leuk. Zeker in die tijd waren er veel homo’s die op allerlei vaste plekken waren, en die zaten ook zo een beetje aan me, een beetje duwen en trekken. Ik vond het heel leerzaam, zo moet je een vrouw namelijk niet versieren.” De suggestie lijkt te zijn dat homoseksuele mannen op deze manier wel versierd willen worden.

Een dag later maakt de presentator een grapje over homomannen in homoparken. Tommy Wieringa zei tijdens de talkshow:  “Er gaat geen vrouw alleen een park in om ‘s avonds te wandelen. Als vrouw heb je wel degelijk een heel ander leven dan een man.” Waarop Gerard Spong, die zelf lange tijd een vriend had, reageerde met: “Hangt wel een beetje van het park af, je hebt hele keurige nette parken.” Jeroen Pauw vond het toen nodig om te antwoorden met: “Gerard heeft het over de homoparken, neem ik aan.

Je kunt je afvragen wat de relevantie van deze opmerkingen is, cis stigmatiserend, alsof homomannen allemaal seks hebben in parkjes of aan jonge heteroseksuele mannen zitten.

Verder waren de enige keren dat het over een homoseksuele aanranding ging, verhalen waarin Pauw en Jelle Brandt Corstius vertellen over hun onaangename ervaringen met een homoseksuele mannen, waarin de homoseksuele man vanuit een daderperspectief wordt belicht. In beide gevallen zijn het bovendien heteroseksuele mannen die vertellen over hun onaangename ervaring met homomannen. Buiten het feit dat het stigmatiserend is dat homomannen alleen vanuit een daderperspectief zijn genoemd in deze discussie, is het kwalijk dat er geen aandacht is geweest voor seksuele intimidatie in de lhbt-gemeenschap waarin ook lhbt’ers een slachtofferpositie kunnen hebben en niet alleen heteromannen aanranden.

Veel gegeven argumenten komen er op neer dat vrouwen zich vaak niet uitlaten over seksuele intimidatie en grensoverschrijdend seksueel gedrag omdat de consequenties te groot zijn of dat ze niet serieus worden genomen. Het is nodig om ons af te vragen hoe snel lhbt’ers seksuele intimidatie zullen melden. De realiteit is dat homoseksualiteit nog niet overal even geaccepteerd is in onze heteronormatieve samenleving. Dit kan erin resulteren dat lhbt’ers dus niet altijd even comfortabel zijn met hun seksualiteit en seksuele intimidatie niet zullen durven melden.

Het is dus nog maar de vraag of je je vanwege de vele stigma’s en taboes wel zult uitlaten over een homoseksuele aanranding als je je bijvoorbeeld in een homofobe omgeving bevindt. Angst om geassocieerd te worden met een seksualiteit die de omgeving of iemand zelf niet accepteert  – geïnternaliseerde homofobie – zou ertoe kunnen leiden dat een lhbt’er er met niemand over zal praten. Daarbij heerst er ook een sterk stigma op mannenaanrandingen, omdat er wordt verondersteld dat je je als man bijvoorbeeld seksueel niet laat intimideren en altijd het sterke geslacht moet zijn.

Het doen lijken alsof mannen in alle gevallen het sterke geslacht zijn en vrouwen ultiem slachtoffers zijn in dit verhaal elimineert aanrandingen in de homoscene en plaatst homoseksuele mannen en vrouwen of mensen die zich als non-binair identificeren of transgenderpersonen buiten deze belangrijke discussie.

Sommige vrouwen spreken zich uit tegen de slachtofferpositie waarin ze worden gezet, en daarbij zijn er gelukkig ook mannen die zich uitspreken over het feit dat óók zij met seksuele intimidatie en grensoverschrijdend seksueel gedrag te maken kunnen krijgen. Toch mankeert een perspectief van seksuele intimidatie binnen lhbt-kringen en wat daar gedaan kan worden om dit probleem te bestrijden.

Zo staan lhbt-uitgaansgelegenheden vaak in het teken van vrije en taboeloze seksuele expressie, iets wat lhbt’ers niet overal vrij kunnen ervaren in onze heteronormatieve samenleving. Op deze plekken ligt seksuele intimidatie al snel op de loer, omdat de grenzen al snel vervagen en overschreden kunnen worden. Ik weet uit eigen ervaring, dat ik ook in gaybars in sommige situaties geen consent heb gegeven voor bepaalde aanrakingen, maar dit wordt vaak weggewuifd met het idee dat het er gewoon bij hoort in de gaybar.

Een ander voorbeeld is de seksuele intimidatie waarmee lesbische vrouwen regelmatig te maken krijgen. Homofobe mannen maken dan opmerkingen naar lesbische vrouwen over dat ze bijvoorbeeld ‘nog nooit echt goed geneukt zijn’ of iets in die trant. Transgenderpersonen krijgen ook regelmatig met seksueel geweld en verkrachtingen te maken. Dit laat weer zien dat seksuele intimidatie een complexer probleem is dan nu in de media naar voren komt, en dat lhbt’ers hierin hun eigen problemen ondervinden.

Het is dan ook belangrijk om deze discussie breder te trekken en de lhbt-gemeenschap te betrekken bij dit debat rondom seksuele intimidatie en seksueel overschrijdend gedrag. Ook zal er aandacht moeten komen voor de taboes en stigma’s bij seksuele intimidatie in lhbt-kringen, omdat die er toe kunnen leiden dat lhbt’ers seksuele intimidatie niet snel zullen durven melden. Het lijkt me namelijk niet dat we over tien jaar een soortgelijke situatie willen met seksuele intimidatie in lhbt-kringen. Dat lhbt’ers opeens hun mond open zullen trekken wanneer de lhbt-acceptatie is gegroeid, om vervolgens de vraag te krijgen waarom ze er zo laat pas mee komen.