Waar wachten PvdA en GroenLinks nog op?

PvdA en GroenLinks moeten nóg nauwer gaan samenwerken, vindt partijleider Jesse Klaver van laatstgenoemde partij. Bij de Tweede Kamerverkiezingen, wanneer die dan ook mogen plaatsvinden, zouden ze met een gezamenlijk programma de campagne moeten ingaan.

Een gezamenlijk programma? Waarom niet meteen fuseren? ‘Tussen niets en een fusie zit heel veel,’ bezweert Klaver. ‘Je kunt samen sterk staan zonder samen te gaan. De tijd is rijp voor een linkse hergroepering. Daarom moeten we ons fundamenteel aan elkaar committeren.’

Klaver doet net alsof een linkse krachtenbundeling door ideologische overwegingen wordt ingegeven. Dat is niet het geval. Als PvdA en GroenLinks op dit moment elk 40 Kamerzetels hadden, zou de hele discussie over samenwerking niet gevoerd worden. 

Maar PvdA hebben niet allebei 40 zetels. De PvdA heeft er 9, GroenLinks 8. In de polls staan beide partijen dan wel op een klein plusje, het is nog even afwachten of de professionele koffiedikkijkers dat goed hebben gezien. Bovendien: de 12 of 13 zeteltjes die de peilingbureaus beloven zijn er bij lange na geen 40.

PvdA en GroenLinks praten over samengaan omdat ze wel moeten. Geen van beide partijen heeft uitzicht op een grote sprong voorwaarts. GroenLinks heeft trouwens nooit meer zetels gehad dan 14. De PvdA beschikte ooit over 53 zetels, maar dat is wel al lang geleden. Uitzicht op een herhaling bestaat er niet. De partij kan voortmodderen en misschien 15, voor mijn part een keer 20 zetels halen, het oude niveau zal ze nooit meer bereiken. 

Samen kunnen de twee partijen mogelijk wél de grootste fractie in de Tweede Kamer worden. In elk geval kunnen ze ervoor zorgen dat ze weer serieus genomen worden bij kabinetsformaties. Dat ze veel inhoudelijke overeenkomsten vertonen komt daarbij mooi uit, maar zonder die gelijkenis waren de gesprekken over eenwording natuurlijk nooit begonnen.

(Overigens: er bestaan niet uitsluitend gelijkenissen. Er zijn ook verschillen tussen PvdA en GroenLinks, zoals de tegenstanders van een fusie niet moe worden te benadrukken. Vanzelfsprekend. Maar zouden die verschillen er niet geweest zijn tussen de drie partijen die al sinds de jaren zeventig het CDA vormen? Of tussen de partners die in 1990 – noodgedwongen! – fuseerden tot GroenLinks?) 

Er zijn dus weinig argumenten te verzinnen tegen een eenwording van PvdA en GroenLinks, zou je zeggen. Toch is de kans dat de twee linkse partijen de handen binnenkort definitief ineen slaan in de realiteit niet zo heel groot. Een gezamenlijk verkiezingsprogramma en wellicht een gezamenlijke fractie lijkt voorlopig het hoogst haalbare. In het stemlokaal kan iedereen straks nog gewoon de keuze maken tussen PvdA en GroenLinks. 

Waarom eigenlijk? Een weg terug is er nauwelijks, in elk geval niet zonder ernstig gezichtsverlies. Maar een onherroepelijke stap durven de twee partijen blijkbaar geen van beide aan. De angst voor opstand in de achterbannen houdt ze kennelijk in zijn greep. Je zou ze toe willen roepen: waar wachten jullie nog op?