Waar is ProRail als het geld verdeeld wordt?

In antwoord op de kritiek van reizigers, vakbonden en de Kamer op de wanprestaties van afgelopen maand van de spoorsector en zijn bedrijf, stelt Klerk dat de sector onder die omstandigheden niets beters te leveren had. Hij verzucht dat we aan de grenzen van het systeem zitten en een punctualiteit van 87% het hoogst haalbare is.

Als Klerk gelijk heeft dat zijn sector niet kan voorkomen dat bij de eerste de beste sneeuwbui tienduizenden mensen urenlange vertraging oplopen en lijdzaam toeziet hoe structureel 13% van de treinen fikse vertraging oploopt, dan schrik ik van zijn gebrek aan ambitie. Het toont aan hoe ver ProRail zich langzamerhand vervreemd heeft van haar maatschappelijke taak: faciliteren dat zoveel mogelijk mensen zo comfortabel mogelijk van A naar B gebracht kunnen worden over het spoor. Klerk is kennelijk tevreden als hij de streefcijfers uit zijn beheerplannen met de hakken over de sloot haalt. Maar het is de directeur van een staats NV wat mij betreft allerminst verboden wat grootser te denken en bijvoorbeeld zijn mond open te doen als het geld verdeeld wordt in Den Haag.

Waar is de spoorsector in het maatschappelijk debat over de verdeling van het budget voor infrastructuur? Deze week nog claimde een rechtse Kamermeerderheid onder aanvoering van het CDA per motie liefst 7 miljard aan projecten na 2020, waarbij het personenspoor slechts een bijrol speelde. Al vier jaar lang laten ze zich aan het lijntje houden met een luttele 4,5 miljard voor verbeteringen, dat ook nog eens grotendeels uit de sector zelf komt (2 miljard van NS dividend, 1 miljard voormalig Zuiderzeelijn-geld)

Ander voorbeeld: De Flevolijn die Schiphol en Amsterdam met Almere verbindt, en straks als de Hanzelijn klaar is met Oost- en Noord Nederland, raakt overbezet. Vooral in Almere loopt de zaak vast zonder extra inhaalsporen. Ook ProRail bepleitte altijd dubbel spoor, maar toen bleek dat zoiets duurder uitpakt dan voorzien, denkt de spoorbeheerder de extra drukte ook met enkele seinverplaatsingen af te kunnen handelen. Dag ambities.

Als Klerk hart had voor zijn zaak, zou hij permanent moord en brand schreeuwen dat het spoor uit zijn voegen barst, dat zijn sector stiefmoederlijk behandeld wordt bij het verdelen van de pot geld voor infrastructuur, dat we kansen laten liggen bij het bestrijden van files. Maar het blijft doorgaans oorverdovend stil uit de Utrechtse Inktpot waar ProRail resideert. Tot de politiek weer eens piept over de zoveelste calamiteit.

Natuurlijk is ProRail een staatsbedrijf. Maar heeft dat de (voormalig) directeur van die andere staats NV, Cerfontaine, er ooit van weerhouden ook maar een seconde zijn mond te houden om op te komen voor zijn bedrijf? Ik dacht het niet. Iets meer van die spirit mogen we op het spoor wel verwachten. Treinreizigers zitten niet te wachten op huilverhalen, maar op een sector die zich hard maakt voor hun belangen.

Dit opinieartikel is vrijdag 10 december 2010 verschenen in de Volkskrant.