Speciale uitleg voor Rutte: een cordon sanitaire is geen muur rond je toilet, maar betekent dat je
niet regeert met mensen die een hele bevolkingsgroep uitsluiten
Ooit werd Nederland een ‘gidsland’ genoemd. Ik heb die tijd zelf nog meegemaakt, toen ik in 1999 begon met mijn studie Germaanse taal-en letterkunde aan de Universiteit van Gent. Mijn major was Nederlands, en in het vak ‘Geschiedenis van de Nederlanden’, hoorde ik de term ‘Nederland Gidsland’ voor het eerst. Ik kon me er best iets bij voorstellen: bij onze noorderburen kon je zomaar een joint opsteken in een coffeeshop; het homohuwelijk werd er als eerste ingevoerd, en boven Roosendaal hadden ze niet die enge partij die op dat moment in Vlaanderen gloriedagen beleefde: het Vlaams Belang – dat toen nog Vlaams Blok heette.
Tien jaar amper was ik toen het Vlaams Blok op 24 november 1991 of ‘Zwarte Zondag’ haar eerste grote verkiezingsoverwinning boekte. Toch herinner ik me nog haarscherp hoe treurig ik het succes vond van een partij die campagne voerde met de slogan ‘Eigen volk eerst’, en met dreigende bokshandschoenen op haar affiches.
De traditionele partijen besloten na Zwarte Zondag tot een cordon sanitaire: op 19 november 1992 keurden alle Vlaamse partijen, behalve het Vlaams Blok, in de Vlaamse Raad een resolutie goed waarin het 70-puntenplan inzake immigratie van het Blok veroordeeld werd wegens strijdigheid met de Europese Verklaring voor de Rechten van de Mens. In de resolutie werden de beginselen van het cordon sanitaire vastgelegd: geen enkele Vlaamse partij zou bestuursakkoorden afsluiten of politieke afspraken maken met het Blok.
In Nederland werd over ons cordon sanitaire vaak meewarig gesproken: het gidsland vond het toch maar ondemocratisch en kleintjes van de ‘Belg’ om een partij simpelweg uit te sluiten van de macht.
Fast forward in de tijd naar 2002. Ik zat in het voorlaatste jaar van mijn studie Nederlands. Pim Fortuyn, een politicus die pleitte voor het afschaffen van het Grondswetartikel ‘gij zult niet discrimineren’, beleefde grote successen. Het imago van Nederland als gidsland kreeg zijn eerste deuk. Fortuyn werd vermoord en Nederland verkeerde in opperste staat van verwarring.
Twaalf jaar later heeft Nederland met Geert Wilders een politicus die Pim Fortuyn qua populistische uitspraken in de schaduw stelt. Toen ik Wilders woensdag de inmiddels beruchte vraag ‘Minder Marokkanen’ hoorde stellen; zijn aanhang als een bende papegaaien in de zoo ‘minder’ scandeerde en hij antwoordde ‘dat gaan we regelen’, heb ik uit schaamte mijn handen voor de ogen geslagen. Gidsland Nederland verwordt stilaan tot een fata morgana in de langspeelfilm van mijn geheugen. Onze bovenburen hebben hun eigen Zwarte Woensdag.
Het cordon sanitaire is in België werkzaam gebleken: het overgrote deel van de stemmen voor het Belang gaat nu naar de N-VA, die weliswaar heel kritisch naar immigratie kijkt, maar niet van racistisch discours kan worden verdacht. Uit een peiling van de krant De Morgen in februari van dit jaar bleek dat het Vlaams Belang de kiesdrempel in zicht heeft en nog amper 7,6 procent haalt.
Laat België in deze het gidsland voor Nederland zijn. Mark Rutte, die zei een zure smaak in de mond te krijgen van de uitspraak ‘Minder Marokkanen’ maar daarna als een dweil verklaarde dat hij samenwerking met geen enkele partij uitsluit, begrijpt de woorden ‘cordon sanitaire’ misschien niet goed, maar ik zal het hem even uitleggen: een cordon sanitaire is geen muur rond je toilet, maar betekent dat je niet regeert met mensen die een hele bevolkingsgroep, op basis van populistische waanbeelden, uitsluiten.
Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat er op 21 mei 2013 in Nederland 368.838 Marokkanen woonden. In 2012 werden er in Nederland 243.530 misdrijfverdachten geregistreerd. Daarbij waren er 17.660 mensen van Marokkaanse afkomst. Dat is 4,78 procent van de hele Marokkaanse bevolking.
Misschien kan Wilders ook dàt even aan Henk en Ingrid vertellen.