VVD'ers ondermijnen vertrouwen in de politiek

Het was niet Sinterklaas die zich op zijn paard huiswaarts spoedde. Wat ik hoorde was het vertrouwen dat te paard in een grote stofwolk verdween en het ministerie van Justitie & Veiligheid snel achter zich liet. Ontluisterend was de uitzending van Nieuwsuur, waaruit duidelijk werd hoe de politieke top van het ministerie onafhankelijk onderzoek van het ‘WODC’ – de onafhankelijke en gezaghebbende onderzoeksorganisatie in het ministerie – had gemanipuleerd. Het drugsbeleid van het vorige kabinet Rutte moest de juiste aanpak blijken en waar onderzoek anders uitwees moest dus ingegrepen worden. De verantwoordelijke minister die het op zijn kerfstok heeft heet Ivo Opstelten.

Die naam kwam ik daardoor voor de tweede maal in één week in een vlijmscherp journalistiek televisie-item tegen. In het programma 2Doc, ‘Beerput Nederland’ dook Ivo Opstelten ook al op, als burgemeester van Delfzijl. Daar hield hij zware milieudelicten onder de pet en blokkererde hij strafrechtelijk onderzoek naar milieudelicten. Ik hoor de oude Opstelten in de Tweede Kamer ten tijde van de ‘bonnetjesaffaire’ nog brommen: “Daar zult u mij op moeten vertrouwen”.

Met pijn in het hart – nee, laat ik eerlijk zijn: met een beetje leedvermaak – zie ik op dat soort momenten een lachende premier Rutte die luidkeels “Laten we gewoon doen!” roept. Er is in de kabinetten Rutte heel veel onder het tapijt geveegd. Waar Mark Rutte zelf niet de bezem hanteerde, was hij minstens behulpzaam genoeg het tapijt even op te tillen.

“Vertrouwen komt te voet en gaat te paard”, luidt het spreekwoord. Kataklop, kataklop. De VVD zwaait de scepter over “Veiligheid & Justitie” sinds die onverantwoorde samenvoeging in één ministerie van justitie en politie. Het heeft de reputatie van de rechtsstaat beschadigd. Het heeft de reputatie van de politiek beschadigd. Het is aan CDA-er Ferdinand Grapperhaus dat beeld weer positiever te maken en dat is een verduveld lastige klus. In Nieuwsuur slaagde hij er nog niet echt in de twijfel weg te nemen.

Die reputatieschade is ernstig. Want als gevestigde partijen het vertrouwen van de burger, de kiezers in dit land beschamen, wordt de drang groter toevlucht te zoeken bij die mensen die hardop roepen dat het allemaal niet deugd. Bij ‘Rattenvangers van Hamelen’ die veel kritiek hebben, maar nauwelijks oplossinbgen. Die vooral roepen, dat we voor het lapje gehouden worden en dat alle politiek bestuurlijke baantjes in achterkamertjes verdeeld worden door die gevestigde partijen. Dus zien we te vaak Hans Alders een commissie leiden. Zien we dat de Groningers ‘gepiepeld’ worden bij de afwikkeling van de aardbevingsschade. Zien we een luchthaven ontwikkeld worden bij Lelystad op basis van volstrekt verkeerde en gemanipuleerde berekeningen van geluidsnormen en vlieghoogtes.

De grote schade die wordt aangericht, is niet louter de schade aan het milieu of aan de betrouwbaarheid van onze rechtsstaat. De allergrootste schade is dat burgers/kiezers het vertrouwen in de politiek verliezen. Ik roep daarom de Mark Ruttes in deze wereld op, en met hem al die mensen die bij hem op de koffie kwamen om een plekje in het kabinet te verwerven, om de waarheid niet langer geweld aan te doen. Om onafhankelijk onderzoek echt onafhankelijk te laten zijn. Om geen berekeningen van geluidsnormen, maar betrouwbare metingen toe te passen. Om ervoor te zorgen dat het vertrouwen misschien geneigd is schoorvoetend terug te keren. Om populisme serieus te nemen en te bestijden met geloofwaardigheid en met eerlijke politiek. Ik roep de fracties in de Tweede Kamer die deze coalitie steunen graag op het kabinet op dat vlak scherp te houden en om aan te dringen op wat Diederik Samsom altijd zo fraai “het eerlijke verhaal” noemde.