Vrouwen kunnen in Nederland geen premier worden

Vrouwen kunnen in Nederland geen premier worden. Dat is een stelling die ik nogal eens graag poneer. Meestal wordt er met verbijstering op gereageerd. Tuurlijk, het lijkt op het eerste gezicht ook onzin. Maar tot nu toe is de stelling juist. Over de hele wereld schoppen vrouwen het tot regeringsleider, in Nederland niet. En het ziet er niet naar uit dat dat gaat veranderen.

Ik legde de stelling vannacht op Radio 1 in De Nacht van Jole voor aan columnist en feministe Malou van Hintum, die met enige aarzeling erkende dat deze vermoedelijk waar is. Net zoals vrouwen in Nederland minder betaald krijgen dan mannen voor hetzelfde werk. In ieder land heet dat onrecht, in Nederland noemen we het ‘iets dat moet veranderen’. Hoe dan? Langzaam. Waarom langzaam? Tja, dat weet eigenlijk niemand.

Ergens in de jaren negentig ontstond het idee dat de tijd van de feministische beweging er op zat. Van Hintum schreef er zelfs een boek over. Dat moet haar beslist niet nagedragen worden want het was een alom heersende opvatting dat de emancipatie was voltooid. Een paar jaar later werd het emancipatiebeleid van de overheid zelfs officieel opgeheven want er viel ‘niks meer te doen’.

Het opvallende is dat in het debat over de nog steeds overal aanwezige ongelijkheid het nu de vrouwen zelf zijn die de er de schuld van krijgen. Sterker nog: ze geven zichzelf er de schuld van. Tijdens de uitzending belde een 82-jarige oud-politica die haar hele leven in dienst van het feminisme stelde. “Vrouwen willen niet meer de politiek in,” zei ze. “Ze zeggen dat ze het niet kunnen combineren met hun andere taken, werk en zorg.”

Het is toch een beetje vreemd dat in de hele wereld vrouwen machtsposities bekleden maar dat zoiets in Nederland maar heel moeilijk lukt. Als dat het resultaat is van een ‘voltooide’ emancipatie dan is er een groot probleem: dan is het feminisme dat streeft naar een gelijkwaardige positie van mannen en vrouwen namelijk een fout concept. Conservatieve denkers zullen er om juichen.

Als je niet mee wilt gaan in de absurde conservatieve gedachte dat een vrouw nu eenmaal ondergeschikt is aan de man dan kun je alleen maar constateren dat er in Nederland ongelijkheid is omdat vrouwen onderdrukt worden. Onderdrukt? Ja, onderdrukking koppelen we automatisch aan wreedheid, aan gewelddadige repressie, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Vrouwen worden hier niet beteugeld in hun ambities, er wordt voor gezorgd dat ze helemaal geen ambities hebben, dat is veel effectiever.

Onderdrukking vraagt om verzet. Maar ja, verzet? In Nederland? Hoe? Waartegen? We hebben het hier toch zo goed? Verzet pleeg je in een democratie niet om iets te saboteren of te verslaan maar om een proces van bewustwording los te maken. Quinsy Gario slaagde er in een maatschappelijk debat op gang te brengen door met een provocerend t-shirt bij de Sinterklaasintocht te gaan staan en zich te laten arresteren. Inmiddels is zijn aanvankelijk op hoongelach getrakteerde aanklacht aangaande Zwarte Piet een serieus issue en wordt er gewerkt aan verandering. Dat is het resultaat van verzet. Alle belangrijke overwinningen in de strijd tegen de onderdrukking van vrouwen zijn geboekt door verzet, of het nu gaat om kiesrecht of het recht op abortus.

Blijft de vraag waarom ik als man die voorstander is van emancipatie niet in verzet kom tegen de onderdrukking van vrouwen. Dat is een goeie vraag. Om te beginnen zou ik niet weten hoe. En daar schuilt waarschijnlijk meteen het probleem in: de hoe-discussie wordt in Nederland niet gevoerd.

De hele uitzending van De Nacht van Jole waarin Van Hintum twee uur praat over publiceren op internet, over de Volkskrant die op opmerkelijke wijze alle internet-only columnisten dumpte, over de zaak Lucia de B. waar ze als een van de eerste journalisten bij betrokken raakte, over psychiatrie en begrip voor adhd’ers vind je hier.